Obowiązki pracodawcy w upalne dni. Dużo wody, mniej pracy

• Nadeszła fala upałów, temperatury przekraczają 30 st. C. Jakie obowiązki mają w takich dniach pracodawcy?

– Przy pracach na otwartej przestrzeni, gdzie temperatura przekracza 25 st. C oraz na stanowiskach pracy (w pomieszczeniach zamkniętych), na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi jest wyższa niż 28 st. C, pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom, nieodpłatnie, napojów chłodzących. Napoje powinny być dostępne w ciągu całej zmiany roboczej i w ilości zaspokajającej ich potrzeby. Przepisy nie przewidują możliwości wywiązania się przez pracodawcę z obowiązku dostarczenia pracownikom płynów do picia w inny sposób, np. przez wypłacanie pracownikom w zamian ekwiwalentu pieniężnego. Takie rozwiązanie będzie niezgodnie z prawem.

• Co poza tym?

– W przypadku osób wykonujących prace brudzące na otwartej przestrzeni w wysokiej temperaturze bez dostępu do bieżącej wody, pracodawca musi zapewnić do celów higienicznych co najmniej 90 litrów wody dziennie. Pracodawcy powinni również zadbać o stan techniczny okien i świetlików, by posiadały np. żaluzje i rolety, eliminujące nadmierne nasłonecznienie stanowisk pracy oraz urządzenia pozwalające na ich łatwe i bezpieczne otwieranie z poziomu podłogi. Szczególną ochroną pracodawcy powinni objąć pracowników młodocianych. W ich przypadku zabroniona jest praca w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30 st. C przy wilgotności względnej powietrza wyższej niż 65 proc.

• A krótszy czas pracy?

– W przypadku wyjątkowo wysokich temperatur nie ma przeszkód prawnych, aby pracownikom skrócono czas pracy. Może to polegać na umożliwieniu pracownikom wcześniejszego niż zwykle opuszczenia stanowisk pracy, bądź wprowadzeniu przerw regeneracyjnych, zwłaszcza w godzinach największego wzrostu temperatury i największego nasłonecznienia. Nie może to jednak powodować obniżenia wynagrodzenia za pracę.

• Co grozi za naruszenie tych przepisów?

– Niewywiązywanie się przez pracodawcę z obowiązków związanych z zatrudnianiem pracowników podczas upałów, stanowi wykroczenie, za które Kodeks Pracy przewiduje grzywnę w wysokości od tysiąca do 30 tysięcy złotych. Inspektor pracy może wszcząć postępowanie w sprawach o wykroczenia w postaci m.in. nałożenia mandatu karnego w wysokości od tysiąca do dwóch tysięcy złotych czy skierowania wniosku o ukaranie do sądu karnego.

• Czy ostatnio lubelscy inspektorzy wykryli gdzieś takie nieprawidłowości?

– W związku z pracą w wysokich temperaturach w roku 2019 do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Lublinie wpłynęły dwa sygnały dotyczące niewywiązywania się przez pracodawców z ciążących na nich w tym zakresie obowiązków. Kontrole pracodawców są w toku.