Czytelnik pyta, jak wypełnić PIT-a

• Jesteśmy małżeństwem. W 2008 roku osiągnęliśmy następujące dochody: żona z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych, mąż część roku osiągał dochody ze stosunku pracy oraz przez kilka miesięcy z działalności gospodarczej opodatkowanej 19-proc. podatkiem zwanym liniowym. Jakie zeznania musimy złożyć i czy możemy wspólnie rozliczyć swoje dochody za 2008 rok?

- W tym przypadku małżonkowie nie mogą wspólnie rozliczyć się ze swoich dochodów, ponieważ prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej na podstawie art. 30 c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyklucza taką możliwość.

Małżonkowie będą musieli rozliczyć swoje dochody indywidualnie. Małżonka złoży zeznanie na formularzu PIT- 36, współmałżonek rozliczy osobno dochody ze stosunku pracy składając zeznanie na formularzu PIT- 37 oraz dochody z działalności opodatkowanej 19 proc. liniowym składając zeznanie na formularzu PIT 36L.

• Państwo Kowalscy pobrali się w trakcie roku podatkowego. Jedno z małżonków jest rodzicem i nie osiągnęło żadnych dochodów. Czy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie i czy współmałżonek może odliczyć ulgę prorodzinną, mimo że nie jest to jego dziecko?

- W tym przypadku małżonkowie nie mogą skorzystać z preferencyjnego rozliczenia. Zgodnie z art. 6 ustawy o podatku dochodowym wspólnie mogą rozliczyć się małżonkowie, pozostający w związku małżeńskim cały rok podatkowy oraz jeżeli istnieje między nimi przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa.

Ponadto żadne z małżonków nie może osiągać dochodów osiąganych z działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub 19-proc. podatkiem tzw. liniowym.

W tym przypadku współmałżonek nie będzie mógł odliczyć ulgi z tytułu wychowywania dziecka ponieważ ulga ta dotyczy podatnika wychowującego własne lub przysposobione dzieci małoletnie, dzieci bez względu na wiek, które otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny, dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach,

o których mowa w odpowiednich przepisach o systemie oświaty, pod warunkiem, że nie osiągały dochodów z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości nie powodującej zapłaty podatku.

• Co mam zrobić, gdy osiągałem dochody z pracy a nie otrzymałem od płatnika informacji o dochodach?

- W tej sytuacji należy złożyć zeznanie podatkowe wypełniając je w oparciu o dane jakimi podatnik dysponuje np. wysokość przychodów wynikających z umowy, kwot przelewanych przez pracodawcę na konto lub wypłacanych z kasy.

Do zeznania należy dołączyć pismo informujące urząd o fakcie nieotrzymania informacji o wszystkich dochodach, jednocześnie podając dane identyfikujące nierzetelnego płatnika np. NIP, nazwę firmy, siedzibę.

• Co się stanie, gdy nie złożę zeznania lub złożę je po terminie?

- W stosunku do osób, które nie dokonają rozliczenia rocznego w przewidzianym ustawą terminie (to znaczy do 30 kwietnia roku następnego po roku, w którym podatnik osiągną dochód) urząd może wszcząć postępowanie karno-skarbowe, co w efekcie może skutkować wymierzeniem kary pieniężnej.

• Ponoszę wydatki na zakup leków. Czy mogę je odliczyć?

- Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności lub przyznaną grupę inwalidzką mogą odliczyć wydatki na zakup leków w sytuacji gdy lekarz specjalista zaleci ich stosowanie. Odliczeniu od dochodu podlega nadwyżka w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł. Wydatki należy udokumentować fakturą.

• W 2008 roku osiągałem dochody z najmu i zapłaciłem z tego tytułu podatek na ryczałcie. W 2008 roku byłem zatrudniony na umowę o pracę i umowę zlecenie a moja żona nie pracowała. Czy możemy wspólnie się rozliczyć?

- Tak. Posiadacie państwo takie uprawnienie pod warunkiem, że pozostajecie w związku małżeńskim przez cały rok kalendarzowy i posiadacie wspólność majątkową. Osiąganie dochodu z najmu opodatkowanego w sposób zryczłtowany nie wyklucza możliwości wspólnego rozliczenia małżonków na zasadach ogólnych z tytułu osiągania dochodów z innych źródeł.

• Które zeznania są sprawdzane i w jaki sposób?

- Pod względem rachunkowym są sprawdzane wszystkie zeznania w momencie ich rejestracji. Pod względem formalnym sprawdzane są zeznania, z których wynika duży zwrot podatku lub podatnik po raz pierwszy składa zeznanie.

• Pomyliłem się. Jak naprawić błąd?

- Nie czekając na wezwanie urzędu, należy złożyć korektę zeznania wraz z pismem uzasadniającym przyczynę korekty.

• W którym urzędzie należy złożyć wspólne zeznania małżonków w sytuacji, gdy mąż i żona mają różne adresy zamieszkania?

- Małżonkowie mogą wybrać urząd, w którym złożą wspólne zeznanie. Należy przy tym pamiętać, że małżonek niedokonujący rozliczenia w swoim urzędzie, powinien zawiadomić na piśmie urząd właściwy według jego miejsca zamieszkania o miejscu złożenia swojego zeznania.

• Z zeznania wynika nadpłata. Posiadam rachunek bankowy i chciałabym otrzymać na ten rachunek. Czy wystarczy, jeżeli numer konta umieszczę w zeznaniu?
- Nadpłata może zostać zwrócona tylko na numer rachunku, który został zgłoszony do urzędu na formularzu NIP-3. Numer umieszczony w zeznaniu nie powoduje zwrotu nadpłaty na konto.

• W 2008 roku sprzedałem nabyte na giełdzie akcje. Z tytułu sprzedaży osiągnąłem stratę. Czy mam prawo do pomniejszenia dochodu o stratę z tytułu sprzedaży?

– Zgodnie z art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o wysokość straty ze źródła przychodów można obniżyć dochód uzyskany z tego samego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących latach podatkowych.

Z tym, że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.

Ponieważ stosunek służbowy i kapitały pieniężne stanowią zgodnie z art. 10 ww. ustawy odrębne źródło przychodów, podatnikowi nie przysługuje prawo do pomniejszenia dochodu z tytułu wynagrodzenia o stratę z akcji. W tym przypadku należy złożyć dwa odrębne zeznania: PIT-38 ze sprzedaży akcji i PIT-37 z wynagrodzenia.

• W 2007 roku kupiłam mieszkanie. Ponieważ nie spełniło moich oczekiwań w 2008 roku sprzedałam je. Właścicielem mieszkania byłam 10 miesięcy. Czy z tytułu sprzedaży muszę płacić podatek?

– Ponieważ właścicielem mieszkania była pani tylko przez 10 miesięcy, to odpłatne zbycie nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Z uwagi na fakt, iż nabyła pani nieruchomość w 2007 roku opodatkowaniu podlega dochód z tytułu sprzedaży.

Dochód z tytułu zbycia ustalamy poprzez pomniejszenie przychodu uzyskanego ze sprzedaży o koszty jego uzyskania. Koszty uzyskania przychodu z tytułu zbycia stanowią udokumentowane koszty nabycia powiększone o udokumentowane koszty nakładów poczynione w trakcie posiadania nieruchomości.

Od tak ustalonego dochodu podatek dochodowy stanowi 19 proc. podstawy jego obliczenia. Podatnik jest zobowiązany wyliczyć samodzielnie podatek i wykazać w zeznaniu podatkowym. Podatek ten można wykazać w zeznaniach PIT-36, PIT-36L, PIT-38

• Jak wypełnić załącznik PIT/O w części dotyczącej ulgi z tytułu wychowywania dzieci?

– Podatnik, który chce skorzystać z ulgi z tytułu wychowywania dzieci, ma obowiązek wykazać ją w zeznaniu podatkowym. Do zeznania dołączamy załącznik PIT/O, który należy wypełnić w następujący sposób: poz. 34 – wskazujemy liczbę dzieci, poz. 35 lub 36 – wskazujemy kwotę przysługującego odliczenia.

W tej pozycji kwota odliczenia nie może przekroczyć wysokości podatku obliczonego od dochodu osiągniętego w 2008 roku pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne. W zeznaniach za 2008 rok nie wypełniamy części E załącznika PIT/O. Jeśli jednak podatnik wypełni tę część, Urząd Skarbowy nie uzna tego za błąd, który winien być skorygowany.

• W lipcu 2008 zmarła moja mama. Poniosła w 2008 roku wydatki na rehabilitacje – czy mogę rozliczyć PIT za mamę?

– W takim przypadku na urzędzie skarbowym ciąży obowiązek wynikający z art. 104 Ordynacji podatkowej – urząd zawiadamia spadkobierców o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek podając równocześnie kwotę przypadającą do zapłacenia lub kwotę nadpłaty oraz informuje o możliwości zgłoszenia wydatków poniesionych przez zmarłego uprawniających do ulg.

Po upływie 30 dni od takiego zawiadomienia wydawana jest decyzja ustalająca wysokość zobowiązania lub stwierdzająca nadpłatę. W praktyce może pani zawiadomić urząd o fakcie śmierci mamy, o wysokości zaliczek pobranych przez płatnika o danych spadkobierców i wydatkach. Informacja taka niewątpliwie przyśpieszy całą procedurę zwrotu nadpłaty.