My mamy jesienny kociołek. Inni zajadają się coddle, czulentem i hutspotem. Przepisy kulinarne

Jesienią w Europie do garnka wędrują bakłażany, cebule, cukinie, dynie, marchewki, papryki, patisony, pomidory i selery naciowe. Duszone na oliwie, obficie doprawione ziołami prowansalskimi doskonale smakują z ryżem, kaszą czy mięsem. Warzyw jest zwykle więcej niż mięsa, choć zdarzają się proporcje pół na pół. Do wielu dań zamiast mięsa używa się bogatej w białko fasoli.

Najpopularniejszym daniem jednogarnkowym w Polsce jest kociołek. Żeliwny garnek wysmarowany oliwą wykłada się liśćmi kapusty. Do środka wędrują warstwy ziemniaków, kiełbasy, cebuli, obficie doprawione pieprzem i czosnkiem. Na wierzch liście kapusty, na to plasterki wędzonej słoniny. Żeliwną pokrywę często zamyka się specjalnym uchwytem. Kociołek pyrka nad żarem z ogniska co najmniej dwie godziny. A po otwarciu na działkę czy ogródek bucha wspaniały aromat. Danie najlepiej podać na liściu podpieczonej kapusty, zresztą ta mocno zarumieniona jest wielkim przysmakiem.

A jak z daniami jednogarnkowymi radzą sobie w Europie? Oto najciekawsze dania. Zaczynamy od cassoulet na bogato.

Cassoulet po francusku

Składniki: 50 dag białej fasoli, 25 dag słoniny lub boczku, 50 dag łopatki baraniej lub innego mięsa, 15 dag kiełbasy, 1 marchew, 3 cebule, 4 pomidory, główka czosnku, 3 goździki, tymianek, listek laurowy, natka pietruszki, smalec, tarta bułka, sól, pieprz.

Wykonanie: na smalcu obsmażyć słoninę i mięso, pokrojone w kostkę. Dodać cebulę i pokrojone pomidory. Dusić, dodać kawałki kiełbasy. W oddzielnym naczyniu ugotować namoczoną fasolę, dodając do niej 2 cebule naszpikowane goździkami, pokrojoną marchew, czosnek, zioła i przyprawy. Połączyć fasolę z mięsem, posypać tartą bułką, poddusić do miękkości. Doprawić solą z pieprzem.

Coddle po irlandzku

Składniki: 25 dag wędzonego boczku, 50 dag surowej kiełbasy (do kupienia w markecie), 1 kg ziemniaków, 3 cebule, 2 winne jabłka, sól, pieprz, listek laurowy, zielona pietruszka.

Wykonanie: boczek, cebulę i ziemniaki pokroić w plastry, kiełbasę na kawałki, obrane jabłka w kostkę. Przełożyć do garnka, doprawić, wymieszać. Zalać bulionem, gotować na bardzo wolnym ogniu przez 1,5 godziny. Pod koniec gotowania można dolać szklaneczkę Guinnessa. Podawać z podgrzanych miseczkach, posypując posiekaną pietruszką. Jeśli coś zostanie, możemy danie odgrzać i podać z chrupiącymi plackami ziemniaczanymi na gorącą kolację.

Czulent po gorajsku

Składniki: 1 kg kaszy pęczak, 1 kg mięsa wołowego, cała główka czosnku, 0,5 kg cebuli, 1 kg fasoli czerwonej, 4 jajka, sól, pieprz, czerwona papryka, gęsi lub kaczy tłuszcz.

Wykonanie: pokrojoną cebulę podsmażyć w gęsim tłuszczu i odstawić na bok. Pokroić mięso w kostkę i oddzielnie obsmażyć. Na spodzie żaroodpornego naczynia ułożyć namoczoną wcześniej fasolę. Na fasoli mięso, na mięsie cebulę. Na samej górze główkę czosnku w całości. Potrawę posypać namoczonym pęczakiem i posolić. Na wierzchu ułożyć cztery surowe jaja w całości i podlać niewielką ilością wody. Przykryć i włożyć do piekarnika. Piec w niedużej temperaturze kilka godzin.

Garnek po bałkańsku

Składniki: 50 dag wołowiny, 50 dag jagnięciny, 50 dag baraniny, 50 dag ziemniaków, 1 bakłażan, 2 pomidory, 2 papryki, po 10 dag kapusty, marchwi, selera, pietruszki, cebuli, 1 pęczek natki pietruszki, listek laurowy, 1 szklanka wina, sól, pieprz, ostra i słodka papryka.

Wykonanie: mięso pokroić w kostkę. Baraninę i jagnięcinę moczyć w kwaśnym mleku lub jogurcie przez 3 godziny. Pokroić ziemniaki, cebulę i pomidory w plastry, paprykę w kostkę, pozostałe warzywa w talarki. W gęsiarce, żaroodpornym garnku lub brytfance układać warstwami ziemniaki, pomidory, mięso, pozostałe warzywa, ziemniaki, pomidory, mięso. Wino wymieszać z przyprawami i zalewać potrawę. Przykryć pokrywą lub folią aluminiową i dusić na bardzo wolnym ogniu przez 3 godziny.

Giuwecz po rumuńsku

Składniki: 60 dag wołowiny, 1 kg różnych warzyw (cebula, dynia, marchew, por, fasola, kapusta, papryka, pomidory), 2 łyżki tłuszczu, kilka orzechów, sól, pieprz.

Wykonanie: mięso umyć, pokrajać jak na gulasz, obrumienić na tłuszczu. Dodać zarumienioną cebulę, podlać wodą. Dodawać kolejno pokrojoną dynię, marchew, por, fasolkę, kapustę, paprykę – na samym końcu obrane ze skórki i pokrojone w ćwiartki pomidory. Doprawić solą z pieprzem, dodać drobno posiekane orzechy. Giuwecz podgotować, następnie zapiec w piekarniku.

Giuwecz, jak każdy gulasz, nabiera smaku na drugi dzień. Można podawać go z chlebem na kolację, można podać z makaronem typu kolanka albo z ryżem. Za każdym razem smakuje znakomicie.

Gulasz po węgiersku

Składniki: 1 kg wołowiny (łopatka lub udziec), 20 dag serca wołowego, smalec, 0,5 kg ziemniaków, 2 strąki papryki, 1 czuszka, 2 cebule, 1 pomidor, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz, kminek, czerwona papryka, cukier.

Wykonanie: w dużym garnku rozgrzać smalec, zeszklić grube plastry cebuli. Włożyć mięso pokrojone w kostkę, obsmażyć. Czosnek i kminek rozgnieść z solą, wrzucić do garnka, zalać dwoma litrami wody, gotować pod przykryciem na małym ogniu przez godzinę. Dodać pokrojoną paprykę, pomidor, potem ziemniaki. Przyprawić solą, pieprzem, sproszkowaną papryką – a kto lubi – kwaśną śmietaną. Kto lubi bardzo ostry gulasz, niech wrzuci posiekaną czuszkę. Na drugi dzień węgierski gulasz jest jeszcze lepszy, ma bogatszy smak i aromat. Można podać go z ryżem albo makaronem.

Hutspot po holendersku

Składniki: 50 dag schabu lub chudej wołowiny, 30 dag ziemniaków, 75 dag marchwi, 40 dag cebuli, 4 łyżki masła, 1 szklanka mleka, starta gałka muszkatołowa, sól, pieprz

Wykonanie: mięso umyć, włożyć do garnka, podlać wodą i dusić pod przykryciem przez 70 minut. Ziemniaki pokroić w drobną kostkę, cebulę w talarki, marchew w talarki. Dodać do mięsa, dusić, aż będą chrupkie. Wyjąć mięso, do warzyw dodać gorące mleko i masło, doprawić gałką, solą, pieprzem. Warzywa ułożyć na półmisku, na nich mięso pokrojone w plastry.

Jagnięcina pana Kuncewicza po kazimiersku

Składniki: 1.8 kg jagnięciny (udziec), 4 dag wędzonego boczku, 1 kg ziemniaków, 60 dag marchewki, 25 dag cebuli, 1 pęczek świeżego tymianku (tylko listki), 2 łyżki oleju, 4 szklanki mocnego rosołu, sól, pieprz do smaku.

Wykonanie: po oddzieleniu od kości, pokroić mięso w kostkę, boczek w paseczki, ziemniaki i marchewki w grubsze plastry, a cebule w krążki. W brytfannie, na oleju, usmażyć boczek na skwarki, po wyjęciu boczku, na tym samym tłuszczu stopniowo smażyć mięso. Odłożyć, a tłuszcz rozprowadzić częścią rosołu. Do brytfanny z powrotem włożyć mięso z warzywami, przyprawić. Zalać resztą rosołu, posypać listkami i skwarkami. Warzywa i mięso włożyć z powrotem do brytfanny. Przykryć. Dusić wolno 1,5 - 2 godziny, aż mięso będzie miękkie. Przyprawić solą i pieprzem.

Leczo po polsku

Składniki: pół kg dyni, 4 szklanki bulionu, 4 łyżki dobrego przecieru pomidorowego, 1 szklanka jogurtu, pół łyżki posiekanej natki pietruszki i koperku, dużo czosnku, szczypta cukru, sól.

Wykonanie: dynię umyć, obrać, pokroić w kostkę. Posypać mieszanką warzywną. Następnie włożyć dyniową kostkę do rondla, ugotować w bulionie, dodać przecier pomidorowy i dużo czosnku. Doprawić cukrem i solą. Na koniec zabielić jogurtem, posypać pietruszką i koperkiem.

Papryka po bułgarsku

Faszerowana papryka to wielki bułgarski przysmak. Najlepiej do tego celu nadaje się zielona lub czerwona papryka pomidorowa. Najpierw trzeba wykroić z papryki nasienne gniazda, posypać je od wewnątrz solą i pieprzem i odłożyć. Na farsz potrzeba mieszanki mielonej wieprzowiny i jagnięciny, do której wbijamy jajko, dodajemy ryż ugotowany na sypko, posiekaną czerwoną cebulę, zioła (kolendra, tymianek, cząber, mielona papryka), listki świeżej mięty, posiekane orzechy włoskie. Farsz wyrabiamy, dodajemy szczyptę cukru.

Papryki faszerujemy mięsem z ryżem, układamy w żaroodpornym naczyniu, przykrywamy plastrami pomidorów i zieloną natką pietruszki. Obsypujemy wiórkami masła, podlewamy bulionem, zapiekamy w piekarniku i polewamy jogurtem.

Tortilla de patatas po hiszpańsku

Składniki: 1 kg ziemniaków, 2 cebule, 6 jaj, oliwa, sól, pieprz.

Wykonanie: ziemniaki obrać i pokroić w cienkie plastry. Cebule drobno posiekać. Na grubej patelni rozgrzać oliwę i podsmażyć ziemniaki z cebulą, aż będą miękkie. Gdy wystygną, przełożyć do misy, zalać ubitymi jajkami. Na patelni rozgrzać oliwę, włożyć masę ziemniaczano-jajeczną, smażyć na małym ogniu pod przykryciem przez 6 minut. Przewrócić tortillę na drugą stronę i smażyć jeszcze 6 minut.