Andrzej Krzysztof Kunert „1939. Polska była pierwsza”

Powstało dzieło monumentalne, ważne i bardzo na czasie. Autor jest nie tylko osobą, która doskonale się porusza po meandrach historii, lecz także pisał scenariusze do filmów, wystaw. Może dlatego to dzieło jest tak przejrzyste, bardziej przypomina historyczną ekspozycję niż książkę.

Przedmowę do tej pracy napisał Władysław Bartoszewski. Pisze m.in. „jako jeden z wychowanków wolnej Polski pomiędzy dwiema wojnami światowymi, przeżywałem dumę i radość z jej rozwoju, a potem uczucie narastającego wokół nas zagrożenia...”.

Wrzesień 1939 rok, a później haniebny pakt Ribbentorp-Mołotow w którym zaplanowano zagładę państwa polskiego, nie tylko skazały na śmierć miliony ludzi. Wyizolowały też Polskę ze społeczności europejskiej praktycznie do współczesnych czasów.

Andrzej Krzysztof Kunert opowiada więc historię 1939 roku obrazami. Oto mapa II Rzeczpospolitej ogromnej w pełni rozkwitu po latach niewoli. Oto wskaźnik produkcji przemysłowej, który pokazuje, że Polska jest tuż za Niemcami, a przed Norwegią, Holandią czy USA. Kunert przemawia plakatami, mapami, fotografiami, reprodukcjami z gazet i gazetek.

Także przemawia poezja. Widzimy fotografie pięknej architektury, rozwijającego się kraju, a później – później już plan zbombardowanego Wielunia i Westerplatte. Pokazuje zdjęcia z wkroczenia wojsk sowieckich i ich wspólnej defilady z Niemcami z okazji przekazania sowietom Brześcia. Są fotografie z wkroczenia Niemców do naszej stolicy i pierwszej, wojennej Wigilii. Sa słowa i nuty modlitwy obozowej ilustrowane przez Mariana Walentynowicza.

Jeden rok – rok 1939 w obrazach i dokumentach. Minimum słów, maksimum ilustracji i powstalo dzieło o niezwykłej ekspresji, ważne.