Pierogi, sery, kasza. Co było najsmaczniejsze na Festiwalu Gryczaki?

Kipi kasza, kipi groch
Lepsza kasza niż ten groch.
Bo od grochu boli brzuch,
A od kaszy człowiek zdrów

- ten wierszyk z dzieciństwa idealnie pasuje do największego święta kaszy w Polsce, który w drugi weekend sierpnia odbył się w Janowie Lubelskim. W tym roku ozdobą części duchowej był koncert Krzysztofa Cugowskiego z Zespołem Mistrzów. W części “brzuchowej”: zagrody smaku oraz konkurs kulinarny. - Z roku na rok ten festiwal idzie do przodu. Najbardziej cieszy mnie frekwencja i coraz ciekawsza prezentacja regionalnych przysmaków w zagrodach - mówi Łukasz Drewniak, dyrektor Janowskiego Ośrodka Kultury. - Z jednej strony mamy klasycznie podane produkty, z drugiej nowoczesne i pomysłowe aranżacje dawnych dań.

Salceson, salceson

Stałą częścią festiwalu są pokazy kulinarnych gwiazd. Ponieważ festiwal Gryczaki 2019 odbył się po raz szesnasty, trudno wymienić kogoś, kto na scenie nie gotował. W tym roku publiczność bardzo gorąco przyjęła pokaz od serca, który zaprezentował Remigiusz Rączka, śląski kucharz, który prowadzi swój telewizyjny program „Rączka gotuje”.

Z roku na rok idzie w górę poziom potraw i nalewek, zgłaszanych do festiwalowego konkursu kulinarnego. Po kiełbasie gryczanej, wielkim przeboju kilku ostatnich edycji, Paweł Maćkowski znów zaszalał i wystawił do konkursu salceson z kaszą gryczaną. Świetne danie zdobyło puchar Przemysława Czarnka, wojewody lubelskiego. Idea salcesonu z kaszą tak spodobała się królowi Gryczakowi (w tej roli Waldemar Futa), że podczas wręczania skandował: salceson, salceson.

A my wybraliśmy kilka potraw, które zaskoczyły komisję konkursową i smakiem, i formą podania. Na przystawkę ser suszony w piecu chlebowym. To jeden z 3 serów wystawionych przez Elżbietę Łazur.

Ser w czarnuszce

Składniki: 1 kg dobrego sera, 2 jaja, sól do smaku, czarnuszka.

Wykonanie: ser odcisnąć, przegnieść z jajami i solą. Jeszcze raz odcisnąć i obtoczyć w czarnuszce. Suszyć w piecu chlebowym. Od redakcji: ser można wysuszyć w ciepłym piekarniku (tak jak się suszy grzyby), lub na patelni grillowej ułożyć siatkę z dębowych drzazg, na to położyć serek i postawić patelnię na najmniejszych ogniu. Suszyć bez przykrycia, przez kilka godzin.

Ser wędzony

Składniki: 2 litry mleka krowiego, 1 szklanka jogurtu naturalnego, enzym ścinający mleko (podpuszczka) według instrukcji, sól wedle uznania.

Wykonanie: mleko podgrzać do temperatury 36,6 stopni Celsjusza. Wlać jogurt i odstawić na 2 godziny. Dodać podpuszczkę, intensywnie mieszając mleko. Odstawić w ciepłe miejsce na godzinę. Jak zrobi się skrzep, kroić go w kostkę o wymiarach 1x1 cm. Odstawić na 30 minut, żeby oddzieliła się serwatka. Wylać do drugiego garnka. Na serwatce można ugotować smaczną zupę chrzanową z jajkiem. Ser włożyć do formy serowarskiej i dobrze odcisnąć. Wędzić 6 godzin. - Podawać do wina - radzi Adam Jarosz, autor sera. A teraz przepis na fajerczaki z mąką jaglaną od Ireny Jargiło.

Fajerczaki jaglane

Składniki: 1 kg mąki pszennej, 1 kg mąki jaglanej (zmielić kaszę jaglaną w malakserze), 1 jajko, 1 łyżeczka sody, pół litra zsiadłego mleka, trzy czwarte szklanki śmietany, 1 łyżeczka soli, 1 łyżeczka cukru.

Wykonanie: połączyć składniki potrawy, zagnieść dość luźne ciasto, piec na rozgrzanych fajerkach. Od redakcji: fajerczaki możecie upiec na patelni grillowej lub tzw. patelni cygańskiej (stalowa, wypalona na czarno). Oczywiście bez oleju, za to podsypując mąką pod koniec pieczenia. Fajerczaki najlepiej smakują gorące z kwaśnym mlekiem. Można je posmarować dobrym masłem, mogą zastąpić bułki i chleb. Zamiast mąki z kaszy jaglanej możecie użyć mąki z niepalonej kaszy gryczanej.

Co na główne danie? Bardzo smakowały nam gołąbki z kaszą gryczaną i suszonymi grzybami, które na konkurs wystawiły panie z Domu „Senior” w Modliborzycach. Niby prosty przepis, a pełnia smaku niebywała. To bardzo harmonijne danie było pięknym pokłonem dla tradycji.

Gołąbki modliborzyckie

Składniki: 50 dag kaszy gryczanej, 50 dag sera białego, 5 dag grzybów suszonych, 2 cebule, 1 kapusta, sól i pieprz.

Wykonanie: kaszę ugotować z niewielką ilością grzybów. Resztę grzybów ugotować w osobnym rondelku. Posiekać cebulę, przesmażyć na patelni razem z ugotowanymi grzybami. Kaszę połączyć z serem, dodać cebulę z grzybami. Wymieszać, doprawić. Zawijać farsz w obgotowane liście kapusty. Układać w naczyniu żaroodpornym, piec przez godzinę w temperaturze 200 stopni Celsjusza. Od redakcji: w trakcie pieczenia podlać wodą lub bulionem, najlepiej na suszonych grzybach.
Sakiewki kaszowe z łososiem

Z obiadowych dań wielce smakowały nam także sakiewki z łososiem, które przyrządziła Barbara Kapusta.

Składniki: 2 szklanki uparowanej kaszy gryczanej, 1 kostka twarogu, 2 cebule, natka pietruszki, koperek, sól, pieprz, wędzony łosoś w plastrach, 2 opakowania ciasta francuskiego, 1 jajko.

Wykonanie: cebulę usmażyć, natkę i koperek posiekać, dodać do kaszy, wyrobić, dodać pokruszony twaróg. Wymieszać, doprawić solą z pieprzem. Z jednego płatu ciasta francuskiego wyciąć 99 prostokątów. Na każdym położyć plaster łososia, porcję farszu. Sklejać przeciwległe rogi ciasta, formować sakiewki, smarować rozkłóconym jajkiem. Piec 20 minut w temperaturze 220 stopni Celsjusza.

Na deser lizaki jaglane

Składniki: szklanka kaszy jaglanej, 15 dag masła, po szklance śmietany, mleka i wody, pół szklanki cukru, 1 serek mascarpone, 6 jajek, 2 łyżki kaszy manny, rodzynki, 2 tabliczki czekolady, posypka na ozdobę.

Wykonanie: kaszę uparować, dodać pozostałe składniki, wymieszać i upiec. Upieczony jaglak zblendować, dodać serek mascarpone, wymieszać. Formować małe kuleczki, schłodzić. Oblać rozpuszczoną czekoladą, nadziewać na patyczki, ozdobić posypką i schłodzić.

Kipi kasza i co dalej?

Festiwal ma się coraz lepiej. - Narodził się podczas opracowywania strategii produktu turystycznego dla Janowa Lubelskiego. Te szesnaście lat temu było to pierwszy, tak wielki festiwal kulinarny w województwie lubelskim - mówi Krzysztof Kołtyś, burmistrz miasta. Organizatorzy szacują, że Gryczaki 2019 w ciągu dwóch dni odwiedziło grubo ponad 20 tysięcy ludzi. Ale świat idzie do przodu. Burmistrz nie ukrywa, że Gryczakom należy się programowy lifting. – Za rok chcemy mocno wyeksponować zdrowotne walory potraw z kaszy. W pokazach kulinarnych postawić na kuchnię fit. Nowej formuły potrzebuje także konkurs kulinarny.