Łęczna. Stara synagoga liczy na unijne pieniądze na remont

Jeszcze kilka lat temu zabytkowa synagoga w Łęcznej byłą „żelaznym punktem” każdej wycieczki. W pięknym XVII-wiecznym budynku mieściło się Muzeum Regionalne. Niestety: od kilku lat obiekt jest zamknięty i niedostępny dla zwiedzających

Obiekt należy do Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

– Naszym celem jest przywrócenie synagogi w Łęcznej do poprzedniej funkcji muzealnej lub innej, ale związanej z szeroko pojętą kulturą. Z burmistrzem rozmawiamy na ten temat. Chcemy, aby synagoga znowu była miejscem, które połączy lokalną społeczność w duchu dziedzictwa kulturowego i historycznego – mówi Piotr Puchta z FODZ.

W 2020 roku Fundacja i Urząd Miasta podpisały list intencyjny w sprawie współpracy dotyczącej synagogi.

– Chodzi o to, aby ponownie synagoga zaczęła służyć lokalnej społeczności, aby stała się miejscem promowania kultury i tradycji regionu. Takie punkty zawarliśmy w liście intencyjnym podpisanym z Fundacją – mówi Grzegorz Kuczyński, rzecznik prasowy magistratu w Łęcznej.

Wybuch pandemii pokrzyżował te plany. Teraz pojawia się kolejna szansa.

– Za sprawą funduszy z KPO. Miasto już zaczęło przygotowywać dokumentację renowacji synagogi. Gotowa dokumentacja znacznie ułatwi udział w konkurach o środki z KPO – dodaje rzecznik.

O te środki może aplikować Fundacja lub miasto w porozumieniu z FODZ. – Po ewentualnym remoncie będziemy rozmawiać z Fundacją o ulokowaniu miejskiej biblioteki do odnowionej synagogi oraz przywróceniu funkcji muzealnych – dodaje Kuczyński.

– Synagoga wymaga pilnego remontu. Każda pomoc jest ważna, w tym przewidywane fundusze z KPO. Ten obiekt ma olbrzymie znacznie dla lokalnej społeczności. Warto, aby na powrót ożył – dodaje Piotr Puchta.

Synagoga w Łęcznej

Budynek powstał w połowie XVII w. Świątynię wielokrotnie przebudowywano i odnawiano, zwłaszcza po pożarach w XIX w. i po II Wojnie Światowej. Po pożarze w 1846 r. dokonano znacznej jej rozbudowy. W czasie II wojny światowej Niemcy urządzili w niej magazyn zboża. Po wojnie bożnica została zniszczona, a w 1952 r. postanowiono ją rozebrać. Obiekt przetrwał tylko dzięki temu, że nie było pieniędzy na rozbiórkę. W latach 1954-1964 przeprowadzono remont generalny synagogi, po którym przeznaczono ją w 1966 r. na siedzibę Muzeum Lubelskiego Zagłębia Węglowego, później Muzeum Regionalnego.

Łęczyńska synagoga należy do nielicznych obiektów kultu żydowskiego na Lubelszczyźnie, w której zachował się wystrój wnętrza – Aron ha-Kodesz i unikalna w skali kraju, czterokolumnowa bima z dwukondygnacjową nastawą, dekorowana sztukaterią o cechach późnego renesansu oraz polichromią