15 lat pod unijną flagą, miliardy złotych dla Lubelskiego. Największe inwestycje

Najbardziej znanym i tym samym najdroższym projektem realizowanym z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego jest budowa Portu Lotniczego Lublin. Całość inwestycji pochłonęła ponad 474 mln zł.

- Lotnisko w Świdniku jest najbardziej popularnym projektem w regionie wybudowanym przy pomocy unijnych środków. Jednak podsumowując wykorzystanie środków europejskich z RPO na przestrzeni ostatnich piętnastu lat, musimy pamiętać o projektach drogowych, których w pierwszej piętnastce mamy aż sześć. Łączna wartość wspomnianych projektów to ponad 978 mln zł - mówi Jarosław Stawiarski, marszałek województwa lubelskiego.

Lublin nie do poznania

Wśród największych inwestycji zrealizowanych przy wsparciu unijnych środków należy wspomnieć o Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, które powstało w miejscu szpecącego centrum miasta od dziesięcioleci „teatru w budowie”. Obiekt kosztował ponad 170 mln zł, z czego 126 mln zł wyniosła dotacja z UE.

- Centrum Spotkania Kultur w Lublinie to swoisty symbol przemian, jakie zaszły w naszym regionie dzięki naszemu członkostwu w Unii Europejskiej. Wystarczy spojrzeć na zdjęcia Lublina sprzed 15 lat i teraz - ocenia marszałek Stawiarski. - A w sąsiedztwie CSK mamy jeszcze, wybudowane dzięki unijnemu dofinansowaniu, Lubelskie Centrum Konferencyjne w Lublinie, które jest jednym z najnowocześniejszych w Polsce.

A porównując archiwalne i obecne zdjęcia stolicy województwa, zmian można zobaczyć więcej. Ratusz korzystał przecież z unijnych dofinansowań m.in. na budowę stadionu przy ul. Krochmalnej, kompleksu basenów Aqua Lublin, przedłużenie al. Solidarności do obwodnicy miasta, remonty Teatru Starego, Ogrodu Saskiego czy placu Litewskiego oraz rozpoczynającą się właśnie rewitalizację Parku Ludowego. Z milionów z UE korzystały także lubelskie uczelnie, co widać po rozbudowanej w ostatnich latach bazie Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Medycznego, Uniwersytetu Przyrodniczego i Politechniki Lubelskiej.

W piętnastce największych projektów realizowanych z RPO WL znalazły się także inwestycje w służbę zdrowia, środki na dostosowanie zakładów zagospodarowania odpadami w województwie lubelskim, dofinansowanie na cyfrowy zasób geodezyjny województwa lubelskiego czy wzmocnienie kapitałowe regionalnego funduszu pożyczkowego Lubelskiej Fundacji Rozwoju.

Miliardy dla samorządów

W pierwszej perspektywie wydatkowania unijnych środków (2007-2013) aż 43 proc. Regionalnego Programu Operacyjnego trafiło do jednostek samorządu terytorialnego. Pozyskały one łącznie ponad 6,7 mld zł i były największymi beneficjentami dotacji z Unii Europejskiej.

Ponadto do głównych odbiorców programów należały przedsiębiorstwa oraz organy władzy i administracji rządowej. Wartość dofinansowania z UE wszystkich 7 574 projektów zrealizowanych w ramach programów Polityki Spójności osiągnęła kwotę 15,8 mld zł.

Analizując wartość dofinansowania projektów z uwzględnieniem podziału na obszary tematyczne największy udział projektów w tym zakresie zanotowano w dziedzinie transportu, gdzie wartość ta stanowiła 27 proc. wszystkich projektów realizowanych w regionie, następnie z zakresu rolnictwa: 24 proc. oraz inwestycje w obszarze Kapitał Ludzki: 16 proc.

Drogi, przedszkola, nowe firmy...

Aktualnie realizowany Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 wynosi 2,23 mld euro. Samorząd województwa podpisał ponad trzy tysiące umów o wartości ponad 9,63 mld zł z czego 6,67 mld zł z tej kwoty to dofinansowanie z UE.

- Dzięki środkom z obecnej perspektywy finansowej wybudujemy 335,71 km dróg, powstaną 42 nowe przedszkola oraz utworzonych zostanie 4498 nowych firm - wylicza Stawiarski. - Wsparcie z RPO WL na lata 2014-2020 otrzymało w sumie blisko 2,5 tysiąca firm. Wdrożonych zostanie 220 prac badawczo-rozwojowych. Dzięki wsparciu z RPO powstanie również ponad 657 nowych miejsc pracy w firmach.

Ponadto dofinansowanie z UE pozwoliło przeprowadzić profilaktykę zdrowotną dla 28 tys. osób. Wsparcie otrzymało również blisko 500 podmiotów ekonomii społecznej. W ramach wyrównywania szans na rynku pracy objęto wsparciem 22 890 bezrobotnych, ze środków unijnych skorzystało także 2 729 osób z niepełnosprawnościami. Wymieni c tu można także dofinansowanych blisko 67,5 tysiąca jednostek OZE, 82 wspartych obiektów kultury, czy 207 km sieci wodociągowych.

Skąd biorą się środki unijne?

Środki na dotacje unijne pochodzą z budżetu UE, który zasilany jest z trzech podstawowych źródeł. Po pierwsze - z wpłat z budżetów państw członkowskich, po drugie - z opłat celnych, a po trzecie - z odpłatności państw członkowski za VAT. Do budżetu UE wpływają też w niewielkim stopniu środki spoza państw członkowskich np. kary przedsiębiorstw za naruszenie prawa konkurencji (ale stanowią one tylko 1 proc. budżetu).

15 największych inwestycji zrealizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego:

1. Rozbudowa Portu Lotniczego Lublin
Data zakończenia realizacji: 31.03.2016. Wartość: 474 mln 191 tys. zł (w tym 124 mln 959 tys. zł z UE)
2. Fundusz Funduszy Województwa Lubelskiego (mikropożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej)
Data zakończenia realizacji: 31.12.2023. Wartość: 346 mln 81 tys. zł (w tym 294 mln 169 tys. zł)
3. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 815 Wisznice-Parczew-Siemień-Lubartów
Data zakończenia realizacji: 15.12.2019. Wartość: 259 mln 985 tys. zł (w tym 216 mln 598 tys. zł z UE)
4. „Wygodniej, szybciej, bezpieczniej” poprawa spójności komunikacyjnej województwa lubelskiego poprzez budowę i przebudowę dróg powiatowych usprawniających dostępność komunikacyjną do regionalnych i subregionalnych centrów rozwoju
Data zakończenia realizacji: 29.2.2020. Wartość: 221 mln 338 tys. zł (w tym 119 mln 999 tys. zł z UE)
5. Budowa stadionu miejskiego w Lublinie wraz z zagospodarowaniem przylegającego terenu
Data zakończenia realizacji: 31.7.2015. 189 mln 85 tys. zł (w tym 63 mln 625 tys. zł z UE)
6. E-Geodezja - cyfrowy zasób geodezyjny województwa lubelskiego
Data zakończenia realizacji: 31.12.2020. Wartość: 187 mln 500 tys. zł (w tym 159 mln 375 mln zł z UE)
7. Poprawa wewnętrznej spójności komunikacyjnej województwa lubelskiego poprzez budowę i przebudowę dróg powiatowych zwiększających dostępność do dróg krajowych i wojewódzkich
Data zakończenia realizacji: 31.12.2011. Wartość: 177 mln 555 tys. zł (w tym 130 mln 798 tys. zł z UE)
8. Budowa Centrum Spotkania Kultur w Lublinie
Data zakończenia realizacji: 30.12.2015. Wartość: 170 mln 982 tys. zł (w tym 126 mln 325 tys. zł z UE)
9. Poprawa efektywności działalności wojewódzkich podmiotów leczniczych w obszarach potrzeb zdrowotnych mieszkańców województwa lubelskiego poprzez niezbędne, z punktu widzenia udzielania świadczeń zdrowotnych, prace remontowo - budowlane, w tym zakresie dostosowania infrastruktury do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych, a także wyposażenia w sprzęt medyczny
Data zakończenia realizacji: 14.12.2020. Wartość: 163 mln 993 tys. zł (w tym 137 mln 775 tys. zł z UE)
10. Dostosowanie Zakładów Zagospodarowania Odpadów w województwie lubelskim do wymagań dla RIPOK (Regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych)
Data zakończenia realizacji: 20.12.2019. Wartość: 152 mln 56 tys. zł (w tym 83 mln 311 tys. zł z UE)
11. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 837 Piaski-Żółkiewka Wieś-Nielisz-Sitaniec
Data zakończenia realizacji: 15.12.2019. Wartość: 151 mln 213 tys. zł (w tym 126 mln 185 tys. zł z UE)
12. Wzmocnienie kapitałowe Regionalnego Funduszu Pożyczkowego Lubelskiej Fundacji Rozwoju
Data zakończenia realizacji: 30.9.2016. Wartość: 104 mln 598 tys. zł (w tym 91 mln 463 tys. zł z UE)
13. Mobilny LOF (Lubelski Obszar Funkcjonalny)
Data zakończenia realizacji: 31.12.2020. Wartość: 99 mln 925 tys. zł (w tym 76 mln 515 tys. zł z UE)
14. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 829 Łucka-Łęczna-Biskupice
Data zakończenia realizacji: 28.12.2017. Wartość: 98 mln 76 tys. zł (w tym 80 mln 714 tys. zł z UE)
15. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 822 Lublin - Port Lotniczy Świdnik
Data zakończenia realizacji: 30.12.2013. Wartość: 70 mln 514 tys. zł (w tym 60 mln 880 tys. zł z UE)