Prywatna firma zakłada blokady na koła aut. Czy to legalne?

Jutro minie tydzień odkąd przedsiębiorca z Lublina pilnuje terenu wspólnoty mieszkaniowej przy ul. Chodźki 3. To okolica szpitali, gdzie albo trudno zaparkować, albo trzeba płacić. Dlatego kierowcy stają gdzie mogą i gdzie nie powinni. Wspólnota mieszkaniowa miała dość notorycznie zastawianego dojazdu i poprosiła o pomoc.

– Kierujący są proszeni o nie parkowanie i informowani o konsekwencjach, czyli opłacie wynoszącej 200 zł. Zabezpieczeniem naszych roszczeń jest zakładana na koło blokada – wyjaśnia Konrad Lisowski, prezes spółki. – Do tej pory założyliśmy kilka blokad, niektórzy kierowcy decydowali się na płatność odroczoną w kwocie 300 zł.

Prywatne szczęki nie są w Polsce nowością. W 2009 r. sięgnęło po nie jedno z centrów handlowych w Sosnowcu ostrzegając, że osoba bezprawnie zajmująca miejsce dla niepełnosprawnych musi się liczyć z blokadą, której zdjęcie będzie kosztować 300 zł. Taka niespodzianka spotkała syna jednego z sosnowieckich radnych, jego ojciec poskarżył się prokuraturze, a ta umorzyła sprawę.

Blokady zaczęły pojawiać się przed kolejnymi śląskimi sklepami i na osiedlach. Ale sądy zaczęły orzekać, że to nielegalne. – Takie wyroki dotyczyły spraw około 30 kierowców – przyznaje Marian Krzysztof Zawała, rzecznik Sądu Okręgowego w Katowicach.

Scenariusz był podobny: kierowca zastaje zablokowane auto, nie chce lub nie może płacić na miejscu i podpisuje oświadczenie, że zapłaci później. Ale nie płaci, a firma od szczęk (podkreślmy, że inna, niż ta działająca w Lublinie) pozywa go do sądu.

– Sądy obydwu instancji uznawały, że zobowiązania podpisane przez kierowców są nieważne, bo bezprawne było założenie blokady – mówi Zawała.

Szef firmy działającej w Lublinie zapewnia, że prawa nie łamie. – Działam na postawie Kodeksu cywilnego, mam też opinię prawną, z której wynika, że możemy to robić – podkreśla Lisowski.

Śląscy sędziowie widzą to inaczej. – Nikt nie ma wątpliwości, że prywatny właściciel może czerpać zyski ze swojego terenu i może powiedzieć kierowcy "zapłać”. Ale dochodzenie takiej zapłaty to zupełnie inna sprawa – zaznacza sędzia Zawała. – Zakładanie blokady jest stosowaniem pewnego rodzaju przymusu. A przymus mogą stosować organy wymienione przez ustawodawcę. Nie wolno stosować go podmiotom nie wymienionym w ustawie.

Sprawą prywatnych szczęk zainteresowała się już lubelska prokuratura. – Postępowanie zainicjowaliśmy z urzędu – mówi Beata Syk-Jankowska, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Lublinie.

Sprawą zajęli się prokuratorzy zajmujący się postępowaniami innymi, niż karne.

– O wynik jestem spokojny. Prokuratura chce ze spokojnym sumieniem móc powiedzieć, że wszystko odbywa się zgodnie z prawem – mówi Lisowski. – Gdyby było podejrzenie przestępstwa, postępowanie prowadziłby prokurator karny.

– Zakładanie przez nas blokady wchodzi w grę w trzech sytuacjach: na drodze publicznej, w strefie zamieszkania albo w strefie ruchu – informuje Robert Gogola, rzecznik Straży Miejskiej.

W przypadku dróg publicznych sprawa jest oczywista, takie same przepisy obowiązują w strefach ruchu, zaś w strefach zamieszkania parkowanie jest dozwolone tylko w wyznaczonych miejscach i nigdzie indziej.

– Blokady nie można założyć na koła pojazdu, który utrudnia ruch, czy wręcz zagraża bezpieczeństwu ruchu. Taki pojazd trzeba odholować.