Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

20 stycznia 2009 r.
19:35
Edytuj ten wpis

Ameryka żegna Busha z... radością

Rozmowa z prof. dr. Michaelem Szporerem, wykładowcą dziennikarstwa i amerykanistyki University of Maryland

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować
- Osiem lat temu, w Ameryce dominował żal, że Bill Clinton kończy prezydenturę. A teraz?

- Nie znam Amerykanina, który nie okazywałby radości, że "era Busha” odchodzi. Kiedy słyszę, że ostatnie sondaże pokazują mu akceptacje poniżej 10 punktów procentowych czuje po prostu... zażenowanie. Tak niskiej oceny nie miał nawet Richard Nixon, zmuszony do rezygnacji groźbą impeachmentu, po aferze podsłuchowej Watergate. To nie jest tylko osobista klęska Busha, choć on sam pewnie tak o tym nie myśli, ale także porażka całych Stanów Zjednoczonych, że miały tak złego prezydenta. Nie jest to kraj, który na takich przywódców zasługuje.

- Słynny reżyser Oliver Stone nazwał go po prostu “stupid idiot”...

- Nie jest to język akademicki, ani dyplomatyczny... Jestem jednak w stanie zrozumieć, jakie społeczne oceny, odczucia i emocje on oddaje.

- Jak Pan by wyraził swoje?

- Ocena Busha jest ściśle związana z bankructwem idei "neokonserwatywnej",
której stał się on najpierw apologetą, a potem wykonawcą. Apostołami i menadżerami tego nurtu w jego administracji byli: Cheney, Rumsfeld i Wolfowitz. Realizacja ich wizji doprowadziła do niszczenie wizerunku moralnego, politycznego i ekonomicznego Stanów Zjednoczonych w świecie. W konsekwencji spadku znaczenia Ameryki i narastającej wobec niej wrogości. W sytuacji wewnętrznej zaś, kryzysu ekonomicznego.

- O "noeokonserwatyzmie" i "neoconach", jego realizatorach wszyscy wiedzą w Stanach. Jak przybliżył by to Pan polskiemu Czytelnikowi?

- Są cztery główne elementy dzisiejszej myśli "neokonserwatywnej": 1. Globalna "troska” o demokrację, prawa człowieka, i o wewnętrzną politykę państwową; 2. Przekonanie, że jedynym skutecznym gwarantem realizacji i obrony tych wartości (i ogólnie wartości moralnych) w świecie jest potęga Ameryki ; 3. Głęboki sceptycyzm i krytycyzm wobec skuteczności prawa międzynarodowego i instytucji międzynarodowych w zapewnianiu ładu demokratycznego i bezpieczeństwa na świecie ; 4. Silne przekonanie, że metodą osiągania celów może być "inżynieria społeczna” (chociaż często może doprowadzać do nieprzewidywalnych konsekwencji i... paradoksalnie zagrażać celom, jakie sama sobie wyznaczyła).

- Przekładając na poczynania Busha?

- Przejawem "zatroskania” okazał się Irak. Został on fałszywie, na podstawie spreparowanych "dowodów” oskarżony o powiązania z al-Kaidą o ataki 11 września 2001 roku na Amerykę oraz o posiadanie broni nuklearnej i przygotowanie agresji z jej zastosowaniem. Stało się to pretekstem do wszczęcia wojny, mimo protestów społeczności międzynarodowej i ich organizacji, w tym ONZ. Także innych działań określanych mianem wojny z terroryzmem.

W realizacji zamierzonych celów, istotnie, obficie korzystano z "inżynierii społecznej”. Poddawano społeczeństwo "obróbce” propagandowej, m.in. tłumacząc "konieczność” ograniczenia praw obywatelskich i praw człowieka, w tym stosowania na masową skalę kontroli obywateli USA, najbardziej klasyczną jej formą - podsłuchem telefonicznym. Na masową skalę stosowano tortury na rzeczywistych lub domniemanych wrogach lub tylko podejrzanych, z niesławnym podtapianiem. Uruchomiono więzienie w Guantanamo, gdzie umieszczono wiele osób bez związku z jakimkolwiek terroryzmem i wbrew prawu międzynarodowemu, które zignorowano. Takie ich traktowanie na terenie Stanów Zjednoczonych nigdy nie byłoby możliwe, bo amerykańskie prawo nigdy by na to nie pozwoliło.

Torturowano i poniżano więźniów w irackim Abu Ghraib i innych więzieniach poza Stanami Zjednoczonymi. Przeciwników politycznych, takich jak np. Valery Plame, która odważyła się mówić o fałszerstwach "dowodów” posiadania broni nuklearnej przez Irak, starano się piętnować publicznie piętnować, niszcząc reputację oraz wystawiając na osobiste niebezpieczeństwo. Ta "inżynieria”, istotnie przyniosła wiele "niespodziewanych” efektów administracji, choćby w postaci śledztw i procesów przeciwko jej członkom z bliskiego otoczenia Busha.

- Co zadecydowało o zdominowaniu amerykańskiej polityki przez "neoconów”?

- Trauma po 11 września 2001 roku, jaka przeżywała Ameryka jest to w jakiejś mierze także pewne "usprawiedliwienie” Busha. Nigdy Stany Zjednoczone nie były dotąd zaatakowane na ich kontynentalnym terytorium. Była to sytuacja tak zaskakująca, wyjątkowa i traumatyzująca, że społeczeństwo "zgodziło się” na zastosowanie wyjątkowych środków do wychodzenia z niej. "Neoconi” tylko na to czekali. Wykorzystując sytuację psychologicznego "przetrącenia” Ameryki", postanowili zrealizować swoje koncepcje w praktyce łatwo przekonując do tego Busha. Do ogromnego wpływu dochodzi wtedy Dick Cheney, urastając do pozycji prezydenta "de facto” i roli, jakiej nigdy żaden wiceprezydent w historii USA nie odgrywał. Ameryka z tej traumy wychodzi właściwie dopiero dziś, a elementem terapeutycznym jest przebieg wyborów i ich wynik.

- Ameryka musi sobie poradzić także ze świadomością niemal pięciu
tysięcy poległych, na niepotrzebnych wojnach żołnierzy, i około 80 tysięcy rannych...


- To ogromny i bolesny problem. Prawdziwy cierń Ameryki. Ich tak nie
niszczy reputacji amerykańskiego przywódcy, jak posyłanie własnych obywateli na bezsensowna śmierć. Dodajmy też śmierci żołnierzy sojuszniczych i gigantyczne ofiary cywilne spowodowane wojną.

- Są też konsekwencje międzynarodowe prezydentury.

- Potężne. Podważony został model i sens stosunków euroatlantyckich. Bush zantagonizował Europę, uporczywie lansując ideę jej "podziału” na "nową”
z takim państwami m.in. jak Polska, która rozumie o co chodzi i pomaga Ameryce oraz "starą” (m.in. Francja, Niemcy, Włochy), która nie rozumie i przeszkadza.
Normalizacja stosunków zajmie lata i nie będzie ‘automatyczna', tym bardziej, że Europa dotyka także kryzys ekonomiczny nadciągający z Ameryki.

- Co zrobią teraz polskie "sieroty po Bushu” pędzące na każdą okazję do Białego Domu?

- Bezkrytyczne, trwające dwie kadencje Busha poparcie z Polski i to -
paradoksalnie - zarówno orientacji lewicowej, jak i prawicowej jest pewnym fenomenem, nad którym zastanawiają się nie tylko demokraci, ale generalnie - Amerykanie. Jestem często o to pytany przez moich studentów i mam trudności z odpowiedzią. Najprostszym nasuwającym się wytłumaczeniem jest zacytowanie mego mistrza profesora Jana Karskiego, który przewrotnie puentując problem powiadał, że każda polska władza kocha każdego prezydenta amerykańskiego, bo jest... polska. Ja staram się zwracać uwagę na uwarunkowania historyczno-kulturowe i polityczne "odrealnienie” postrzegania Ameryki. W skali masowej jest to bałwochwalcza "amerykanizacja” społeczeństwa. W sferze polityki zagranicznej czynienie jej celem - samym w sobie - posiadania "dobrych kontaktów z Białym Domem” oraz bycia wymiennym przez Biały Dom na liście przyjaciół, najlepiej zaraz na jej początku. Myślę, że gdyby było tego mniej, kac po prezydenturze Busha, Polsce byłby mniejszy.

Rozmawiał: Waldemar Piasecki, Waszyngton

Pozostałe informacje

Język polski już za nimi.  Ósmoklasiści rozpoczęli egzaminy

Język polski już za nimi. Ósmoklasiści rozpoczęli egzaminy

We wtorek punktualnie o godzinie 9:00 uczniowie klas ósmych szkół podstawowych w całej Polsce przystąpili do egzaminu z języka polskiego. Tegoroczna edycja różni się od poprzednich nie tylko czasem trwania, ale i liczbą uczestników z Ukrainy.

Flaga Ukrainy znowu powiewa na urzędzie. Zbierają podpisy pod petycją w tej sprawie

Flaga Ukrainy znowu powiewa na urzędzie. Zbierają podpisy pod petycją w tej sprawie

Najpierw na wiecu wyborczym Grzegorza Brauna w Białej Podlaskiej z budynku ratusza usunięto flagę Ukrainy, a kilka dni później urzędnicy znowu ją powiesili. Zgodnie z zapowiedzią bialski oddział Konfederacji zbiera podpisy pod petycją do władz miasta o zdjęcie flagi.

„Wtorek na Dzielni - Straż Miejska”. Ruszamy nowym cyklem o pracy dzielnicowych SM w Lublinie
WTOREK NA DZIELNI
film

„Wtorek na Dzielni - Straż Miejska”. Ruszamy nowym cyklem o pracy dzielnicowych SM w Lublinie

Codzienne wyzwania, lokalne problemy i sposoby ich rozwiązywania – dzielnicowi straży miejskiej w Lublinie zdradzają kulisy swojej pracy. W pierwszym odcinku cyklu odwiedziliśmy dzielnicę Abramowice.

Znęcał się nad rodziną. Grozi mu nawet 5 lat więzienia

Znęcał się nad rodziną. Grozi mu nawet 5 lat więzienia

Najbliższe 3 miesiące spędzi 46-letni mieszkaniec powiatu janowskiego za znęcanie się psychiczne i fizyczne nad żoną i dziećmi. W więzieniu może posiedzieć nawet 5 lat.

Adaś Iwanejko ma szanse na w miarę normalne życie, ale to wymaga ogromnych nakładów finansowych
galeria

Adaś potrzebuje najdroższego leku świata. Trwa zbiórka pieniędzy

Proszę, uratuj mi życie! – apeluje 12-letni Adaś Iwanejko zwracając się o wsparcie zbiórki pieniędzy na terapię, wymagającą zastosowania najdroższego leku świata. Leczenie chłopca w Stanach Zjednoczonych to koszt aż 16 mln zł.

Strażacy z Lubelszczyzny wrócili z akcji gaśniczej w Biebrzańskim Parku Narodowym
galeria

Strażacy z Lubelszczyzny wrócili z akcji gaśniczej w Biebrzańskim Parku Narodowym

Wojewoda lubelski Krzysztof Komorski spotkał się w poniedziałek ze strażakami z regionu, którzy w kwietniu uczestniczyli w gaszeniu pożaru w Biebrzańskim Parku Narodowym. W działaniach brało udział 20 strażaków z komend PSP w Lublinie, Zamościu i Krasnymstawie.

Volkswagen Crafter – niezawodny w prowadzeniu biznesu

Volkswagen Crafter – niezawodny w prowadzeniu biznesu

W świecie samochodów dostawczych, gdzie liczy się niezawodność, funkcjonalność i komfort, Volkswagen Crafter Podwozie wyróżnia się jako pojazd stworzony z myślą o intensywnej eksploatacji i różnorodnych potrzebach firm. Dzięki solidnej konstrukcji, nowoczesnym technologiom i elastycznym możliwościom zabudowy, Crafter jest wybierany przez wielu przedsiębiorców poszukujących niezawodnego partnera w codziennej pracy.

Kurtka trekkingowa damska – na co zwrócić uwagę przy wyborze?

Kurtka trekkingowa damska – na co zwrócić uwagę przy wyborze?

Jest coś wyjątkowego w poczuciu pełnej swobody, kiedy idziesz w góry. Bez względu na pogodę, porę roku i dystans. Zanim jednak ruszysz na szlak, musisz wiedzieć, że prawidłowo dobrana kurtka trekkingowa będzie absolutną podstawą. I wcale nie chodzi tu o „modę” czy wygląd. Przeczytaj ten wpis, aby dowiedzieć się, na co zwrócić uwagę przy wyborze kurtki trekkingowej damskiej!

Drzewka przy tężni uschły już w ubiegłym roku. Urzędnicy wiedzieli, ale czekali na ...

Drzewka przy tężni uschły już w ubiegłym roku. Urzędnicy wiedzieli, ale czekali na ...

Posadzone w ubiegłym roku drzewka przy tężni solankowej uschły. Mieszkaniec sygnalizował to już wtedy, ale nic z tym nie zrobiono do tej pory. Urzędnicy odpowiadają teraz, że „aby ustalić żywotność drzew, czekali na rozpoczęcie okresu wegetacyjnego roślin”.

Kazimiernikejszyn 2025 – muzyka, przygoda i pozytywna energia w Kazimierzu Dolnym
Nasz Patronat
16 lipca 2025, 18:00

Kazimiernikejszyn 2025 – muzyka, przygoda i pozytywna energia w Kazimierzu Dolnym

Kazimiernikejszyn to coroczny, wielokulturowy festiwal muzyki i sztuki, który odbędzie się w dniach 16–20 lipca. Tegoroczna edycja imprezy znów rozegra się w malowniczych Kamieniołomach w Kazimierzu Dolnym. W tym historycznym miejscu, otoczonym naturą i zabytkową zabudową, powstaje pulsujące centrum koncertów i przygód.

KULturalia 2025: w nowym miejscu i za darmo. A kto wystąpi? Znamy artystów!
DNI KULTURY STUDENCKIEJ
16 maja 2025, 0:00

KULturalia 2025: w nowym miejscu i za darmo. A kto wystąpi? Znamy artystów!

W tym roku KULturalia, czyli studencka impreza Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego przenosi się do muszli koncertowej im. Romualda Lipko w Ogrodzie Saskim. I jako jedyna z tegorocznych imprez studenckich będzie darmowa.

Prawie 80 mln zł na aktywizację bezrobotnych w Lubelskiem. Będą szkolenia, staże i pieniądze na własny biznes

Prawie 80 mln zł na aktywizację bezrobotnych w Lubelskiem. Będą szkolenia, staże i pieniądze na własny biznes

Blisko 4,4 tysiąca osób bezrobotnych z województwa lubelskiego może liczyć na realne wsparcie w powrocie na rynek pracy. W poniedziałek, w Urzędzie Marszałkowskim w Lublinie, podpisano 21 umów na dofinansowanie projektów aktywizacyjnych – ich łączna wartość to niemal 80 mln złotych.

Trener Zbigniew Markuszewski prowadził KPR Padwę Zamość przez trzy sezony

Zbigniew Markuszewski nie będzie już prowadził KPR Padwy Zamość

Po trzech latach współpracę z KPR Padwą Zamość w I lidze centralnej kończy szkoleniowiec Zbigniew Markuszewski

Ekspertka od czystego powietrza doceniona przez Politechnikę Lubelską

Ekspertka od czystego powietrza doceniona przez Politechnikę Lubelską

Prof. Lidia Morawska – światowej klasy ekspertka w dziedzinie jakości powietrza – zostanie uhonorowana najwyższym akademickim wyróżnieniem Politechniki Lubelskiej. Dzisiaj (13.05) podczas uroczystości z okazji 72. rocznicy założenia uczelni, naukowczyni odbierze tytuł Doktora Honoris Causa.

20 lat tańca, pasji i emocji – zapowiedź XX Turnieju Tańca Nowoczesnego w Łęcznej
Nasz Patronat
24 maja 2025, 9:00

20 lat tańca, pasji i emocji – zapowiedź XX Turnieju Tańca Nowoczesnego w Łęcznej

W dniach 24-25 maja w Łęcznej, odbędzie się XX edycja Turnieju Tańca Nowoczesnego o Puchar Burmistrza. Turniej w Łęcznej jest jednym z najważniejszych wydarzeń związanych z tańcem na Lubelszczyźnie.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium