Nie była to jednak jedyna na terenie Priwiślańskiego Kraju opcja polityczna, manifestowana przez społeczeństwo polskie. Te inne, nie zawsze zrozumiałe postawy, ze szczególną ostrością wystąpiły w pierwszych miesiącach Wielkiej Wojny.
Prorosyjskie nastroje w części społeczeństwa polskiego wzmacniane były przez różne wystąpienia przedstawicieli władz carskich. 1 (14) sierpnia 1914 r. z odezwą do Polaków zwrócił się „Jego Cesarska Wysokość Wielki Książę, Zwierzchni Wódz Naczelny” armii rosyjskiej. Oto jej treść.
Polacy!
Wybiła godzina, w której przekazane wam marzenie ojców i dziadów waszych ziścić się może. Przed półtora wiekiem, żywe ciało Polski rozszarpano na kawały, ale dusza jej nie umarła. Żyła ona nadzieją, że nadejdzie godzina zmartwychwstania dla narodu polskiego i dla pojednania się braterskiego z Wielką Rosyą.
Wojsko rosyjskie niesie wam błogą wieść owego pojednania. Niechaj się zatrą granice, rozcinające na części naród polski. Niech naród polski połączy się w jedno ciało pod berłem Cesarza rosyjskiego! Pod berłem tem odrodzi się Polska, swobodna w swojej wierze, języku i samorządzie.
Jednego tylko Rosya spodziewa się po was: takiego samego poszanowania praw ludów, z któremi związały was dzieje.
Z sercem otwartem, z ręką po bratersku wyciągniętą, kroczy na wasze spotkanie Wielka Rosya. Wierzy ona, iż nie zardzewiał miecz, który poraził wroga pod Grunwaldem.
Od brzegów Oceanu Spokojnego do mórz północnych ciągną hufce rosyjskie. Zorza nowego życia dla was wschodzi.
Niech zajaśnieje na tej jutrzni znamię Krzyża, godło męki i zmartwychwstania narodów!
Zwierzchni Wódz Naczelny, Generał – Adjutant MIKOŁAJ
