Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Chełm

15 lipca 2022 r.
10:19

Niesamowite odkrycie w Chełmie. Krypta z ludzkimi szczątkami

Autor: Zdjęcie autora agdy
1 0 A A

Nie wiadomo kim są osoby, których szczątki odkryto w dawnej cerkwi unickiej św. Mikołaja. Wśród nich jest duchowny i osoby świeckie – głównie dzieci. Co ciekawe, o istnieniu krypty nie było wzmianki w żadnych archiwaliach.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Dawna cerkiew unicka przy ul. św. Mikołaja 4 w Chełmie, dziś jest jednym z obiektów Muzeum Ziemi Chełmskiej. Trwają tam prace remontowe. Choć budynek wydawał się gruntownie przebadany, zwłaszcza po ostatnim kompleksowym remoncie w latach 70. ubiegłego wieku, najpierw odsłonięto zamurowane pomieszczenie i przejście prowadzące do sąsiedniego budynku. Teraz konserwatorzy informują o kolejnym, dużo bardziej ciekawym znalezisku.

Pełna krypta, dużo dzieci

Dzięki odwiertom jakie archeolodzy zrobili w nawie dawnej świątyni, zlokalizowali kryptę, o której nie wspominały archiwalia. Szczyt jej sklepienia znajdował się 30-40 cm poniżej betonowej wylewki, na której była ułożona współczesna podłoga.

- Obecność krypty była dla wszystkich pewną niespodzianką. Wewnątrz zostały znalezione ludzkie szczątki, ułożone w pewnym porządku anatomicznym dającym wydzielić groby, niestety były one przygniecione bardzo wymieszanym zasypiskiem. Ziemią wymieszaną z innymi ludzkimi szczątkami. Były tam też kości zwierzęce. To częsta sytuacja. W większości krypt z czasem, do istniejących pochówków dokładane były szczątki wydobyte na przykład w czasie jakichś prac remontowych w świątyni czy na cmentarzu. Także za pierwotne należy uznać pochówki dziesięciu osób: jednego duchownego oraz osób świeckich: dwóch kobiet, mężczyzny i dzieci – mówi dr Beata Borowska, antropolog z Wydziału BiOŚ Uniwersytetu Łódzkiego, która badała znalezisko.

Ktoś dostojny

Badacze zaobserwowali, że szczątki duchownego leżały w centralnej części cerkiewnej krypty, jego trumna była wsparta na cegłach, na wieku miała zdobienia i krzyż co sugeruje, że był to ktoś dostojny. Jako jedyny był pochowany z głową od wschodu. Pozostali zmarli byli pochowani z głowami od zachodu.

Jak informuje Dariusz Kopciowski, wojewódzki konserwator zabytków, na podstawie wstępnej analizy ustalono, że pochówki z krypty można datować na 2. połowę XVII w. lub 1. połowę XVIII w.

Tymczasem budynek cerkwi, który znamy został wzniesiony między 1711 a 1730 rokiem by stanowić część kompleksu budynków unickiego seminarium duchownego. Ale musiał mieć drewnianego przodka i ludzie pochowani w krypcie mogli się modlić właśnie w nim. Zwłaszcza, że historycy opierający się na informacjach z akt sądowych piszą o cerkwi św. Mikołaja wzmiankowanej w 1428 roku, jako jednej z dwóch istniejących w mieście.

Zmarli spokojnie

- Być może dalsze analizy i badania próbek (np. genetyczne) pozwolą stwierdzić czy tych ludzi łączyło jakieś pokrewieństwo. Czy kobiety, z których jedna zmarła około 20. roku życia, to matki pochowanych tu dzieci. Jedno z nich miało około 8 lat. Jego trumna leżała na trumnie duchownego. Możliwe, że to była dziewczynka, pochowana ze srebrnym pierścionkiem, znalezionym w trumnie. Pozostałe dzieci zmarły w młodszym wieku. Dwoje to wręcz niemowlaki – wylicza antropolog, która dodaje, że ludzie ci nie zmarli gwałtowną śmiercią na przykład w wyniku odniesionych ran w czasie wojny. Co ciekawe ich szczątki kostne nie wykazują spektakularnych zmian chorobowych, a ich uzębienie śladów próchnicy co wskazuje na dietę bogatą w białko i witaminy. I może ewentualnie sugerować wysoki status społeczny.

Wrócili gdzie byli

Jak wylicza Dariusz Kopciowki, pochówki w większości nie miały wyposażenia ale znaleziono fragmenty tkanych taśm z nici metalowych ozdabiających trumny oraz pozostałości ziół, którymi je wyścielano.

W zasypce krypty oprócz kolejnych ludzkich szczątków były fragmenty ceramiki i monety z XVII-XVIII w. oraz kilka fragmentów pucharków ze szkła, używanych w czasie obrzędów liturgicznych.

- Krypta jest zbyt mała by mogła być wyeksponowana dla zwiedzających. Ale o jej istnieniu będzie informował ślad w podłodze muzeum. Już została zasypana i zabezpieczona – mówi Natalia Jędruszczak, dyrektor Muzeum Ziemi Chełmskiej, która dodaje, że ewentualnych kolejnych pochówków można się spodziewać pod kościelna kruchtą. Prace w tej części budynku są zaplanowane na jesień.

Jak tłumaczą badacze, zależało im aby znalezione szczątki wróciły na miejsce, gdzie zostały kilkaset lat wcześniej złożone. Po oddzieleniu zwierzęcych kości, ludzkie zostały zamknięte w dwóch trumnach i trafiły do krypty.

Korzystałam z „Wspólnoty wyznaniowe w Chełmie do końca XVIII wieku” Bogumiła Szady

e-Wydanie

Pozostałe informacje

IV Świdnik Air Festival. Było głośno, szybko i wybuchowo!
Zdjęcia/Wideo
galeria

IV Świdnik Air Festival. Było głośno, szybko i wybuchowo!

Zadarte głowy, wpatrzone w niebo i okrzyki zachwytu - takie emocje wzbudzała w widzach IV edycja Świdnik Air Festival. W sobotę, pierwszego dnia imprezy na świdnickim niebie można było zobaczyć śmietankę lotnictwa, powietrzny kunszt i nietuzinkowe umiejętności.

Vladyslav Parovinchak w sezonie 2019/2020 z Motorem Zaporoże grał nawet w Lidze Mistrzów

Kiedyś występował w Lidze Mistrzów, teraz zagra w Padwie Zamość

KPR Padwa Zamość rozpoczęła kompletowanie składu na nowy sezon. Do drużyny dołączyli na razie: Ukrainiec Vladyslav Parovinchak oraz Kuba Wleklak z KPR Autoinwest Żukowo.

Daj mi tę noc! Tak się bawi Lublin
foto
galeria

Daj mi tę noc! Tak się bawi Lublin

W weekend zaczyna się prawdziwa zabawa! Zobaczcie fotogalerię z energetycznego i pełnego życia weekendu w Berecie. I zobaczcie, jak się bawił Lublin.

Alvaro Morata otworzył wynik meczu Hiszpanii z Chorwacją

Hiszpania rozpoczęła Euro 2024 od pewnego zwycięstwa nad Chorwacją

Pierwszy z hitów fazy grupowej nie dostarczył spodziewanych emocji. Już do przerwy Hiszpania prowadziła z Chorwacją 3:0. Ostatecznie drużyna Luisa de la Fuente pokonała rywali właśnie trzema bramkami.

Sebastian Luterek żegna się z pierwszą drużyną Gryfa

Zwycięskie pożegnanie Sebastiana Luterka, Gryf pokonał walczącego o utrzymanie Górnika II Łęczna

W ostatniej kolejce Hummel IV ligi większość drużyn grała już o pietruszkę. Teoretycznie większą stawkę miały mieć tylko dwa spotkania: Gryf Gmina Zamość – Górnik II Łęczna i Motor II Lublin – Huragan Międzyrzec Podlaski. Skoro jednak w sobotę pierwszy mecz zakończył się wygraną zespołu Sebastiana Luterka, to wiadomo, że w strefie spadkowej na razie zostanie młoda drużyna zielono-czarnych. Na razie, bo trudno powiedzieć, jaka będzie przyszłość KS Cisowianka Drzewce.

W programie przewidziano wiele atrakcji dla najmłodszych

Światełko do Jana Pawła II. W niedzielę w lubelskich parafiach będzie można miło spędzić czas z rodziną

Parafia Matki Bożej Różańcowej przy ul. Bursztynowej oraz Św. Jana Pawła II przy ul. Biskupa Mariana Fulmana w Lublinie zapraszają w niedzielę na festyny rodzinne.

Spotkanie rozpocznie się o godz. 17.00 na placu przy Kaplicy Trójcy Przenajświętszej  w Stróży.
Patronat Dziennika Wschodniego

Zapraszamy do Stróży. To była ważna data w historii Ziemi Kraśnickiej

W najbliższą niedzielę (16 czerwca) wójt Gminy Kraśnik Artur Domański i Gminna Biblioteka Publiczna w Stróży-Kolonii zapraszają na obchody 420. rocznicy włączenia Ziemi Kraśnickiej do Ordynacji Zamojskiej”. Atrakcji będzie co niemiara.

Weekenowy chill w Plenerze
foto
galeria

Weekenowy chill w Plenerze

Czy jesteście ciekawi jak po zmroku wyglądają imprezy w Plenerze? Zapraszamy Was do naszej fotogalerii, z której dowiecie się, gdzie są najlepsze imprezy w Lublinie, i jak się bawi Lublin.

Grała dwa lata w najlepszej lidze świata. Teraz będzie zawodniczką Polskiego Cukru AZS UMCS!

Grała dwa lata w najlepszej lidze świata. Teraz będzie zawodniczką Polskiego Cukru AZS UMCS!

Polski Cukier AZS UMCS Lublin ogłosił dzisiaj nazwisko ostatniej zagranicznej zawodniczki, która wzmocni zespół przed nowymi rozgrywkami. Lubelski klub sięgnął po niespełna 26-letnią Stellę Johnson, która ma dwuletnie doświadczenie z gry w WNBA, najlepszej koszykarskiej lidze na świecie.

Niedźwienalia za nami. Studenci PANS bawili się wspólnie z mieszkańcami

Niedźwienalia za nami. Studenci PANS bawili się wspólnie z mieszkańcami

Niedźwienalia, czyli chełmskie święto żaków ma już długą tradycję. Także i w tym roku studenci miejscowej Państwowej Akademii Nauk Stosowanych zaprosili mieszkańców Chełma i okolic do wspólnej zabawy.

Mecz MKS Avia Świdnik - Akademia Piłkarska Bronowice Lublin
Zdjęcia
galeria

Emocji na stadionie przy Balladyny nie brakowało. MW Sport Cup pojechał do Kozienic

Walka i emocje nie mniejsze niż w rozpoczętych w piątek w Niemczech finałach Euro 2024. Mowa o piłkarskich turniejach z cyklu BeKSa Cup, w których rywalizują młodzi piłkarze. W sobotę na stadionie przy ul. Balladyny w Lublinie o Puchar MW Sport rywalizowało 12 zespołów z rocznika 2016. Najlepszą ekipą okazała się Energia Kozienice. Podium uzupełniły świdnicka Avia i Akademia Piłkarska Bronowice.

Pomaganie mają we krwi. Superbohaterowie zostali odznaczeni
Zdjęcia
galeria

Pomaganie mają we krwi. Superbohaterowie zostali odznaczeni

Oddają krew regularnie i honorowo. Dzielą się najcenniejszym lekiem, którego nie da się wyprodukować, ratując setki istnień każdego dnia. Krwiodawcy, bo o nich mowa zostali w sobotę uhonorowani odznakami Zasłużony dla Zdrowia Narodu.

Tak najlepsi młodzi architekci widzą i kształtują przestrzeń. Tę wystawę warto zobaczyć

Tak najlepsi młodzi architekci widzą i kształtują przestrzeń. Tę wystawę warto zobaczyć

Ponad 50 najlepszych prac inżynierskich i magisterskich obronionych w ubiegłym roku na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej oglądać można na wystawie startARCHITEKCI'23.

Zapraszamy do Czółna. Będzie można zobaczyć rekonstrukcję bitwy oddziału „Zapory”
16 czerwca 2024, 16:00

Zapraszamy do Czółna. Będzie można zobaczyć rekonstrukcję bitwy oddziału „Zapory”

Jutro, w niedzielę (16 czerwca), odbędzie się inscenizacja historyczna pt. „Na skraju. Czółna 1939-1944”, w której przedstawione zostaną zdarzenia, jakie miały miejsce w czasie II wojny światowej w miejscowości Czółna i Jaroszewice Kolonia.

To chyba cud. Kierowca z tej kolizji wyszedł bez szwanku

To chyba cud. Kierowca z tej kolizji wyszedł bez szwanku

Dzisiaj rano na drodze prowadzącej do przejścia granicznego z Ukrainą w Hrebennem doszło do groźnie wyglądającej kolizji. BMW wjechało w tył stojącego TIR-a. Mimo poważnych zniszczeń karoserii, kierowcy osobowego pojazdu nic się nie stało.

ALARM24

Widzisz wypadek? Jesteś świadkiem niecodziennego zdarzenia?
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

Kliknij i dodaj swojego newsa!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium

Ogłoszenia

Najnowsze · Promowane
Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

rurakom

Zamość

225,00 zł

Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

rurakom

Zamość

420,00 zł

Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

kolkom

Zamość

390,00 zł

Rolnictwo -> Inne -> Sprzedam

wyważanie wentylatorów

Lublin

350,00 zł

Biznes i Finanse -> Usługi -> Zlecę
Wyjątkowa oferta pożyczki

Wyjątkowa oferta pożyczki

brede

500,00 zł

Komunikaty