Wcześniejsza emerytura po pracy w szczególnych warunkach

Aby starać się o wcześniejszą emeryturę z powodu pracy w szczególnych warunkach, praca ta musi być wykonywana w sposób ciągły i na pełnym etacie w ramach tzw. stosunku pracy.


Ubiegając się o taką emeryturę, musisz udowodnić pracę w szczególnych warunkach odpowiednim dokumentem. Jest nim świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawione zgodnie z określonym wzorem.

Świadectwo to musi stwierdzać okres wykonywania takiej pracy i jej rodzaj stosownie do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. z powołaniem odpowiedniego wykazu, działu, pozycji i punktu rozporządzenia, pod którym wykonywany rodzaj prac jest zakwalifikowany do kategorii prac w szczególnych warunkach.


– W przypadku państwowego zakładu pracy trzeba również przytoczyć właściwe przepisy resortowe znowu ze wskazaniem wykazu, działu, pozycji i punktu oraz nazwy stanowiska, na którym praca w szczególnych warunkach była wykonywana – informuje Małgorzata Korba, rzecznik oddziału ZUS w Lublinie.

Istnieje jeszcze jedna możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę, wynikająca z przepisów art. 184 ustawy emerytalnej. Dotyczy ona osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które do 31.12.2008 r. nie spełniały warunków wieku i stażu pracy, a posiadają okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Jeżeli na dzień 1 stycznia 1999 r. posiadały one okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący dla kobiet co najmniej 20 lat, a dla mężczyzn 25 lat i w tym co najmniej 15-letni (10-letni) okres pracy w szczególnych warunkach, to mogą przejść na wcześniejszą emeryturę po osiągnięciu obniżonego wieku emerytalnego.
Przepis ten odnosi się przede wszystkim do mężczyzn, którzy do 31 grudnia 2008 r. nie spełnili warunku ukończenia niższego wieku emerytalnego.

O przyznanie takiej emerytury mogą ubiegać się te osoby, które nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Jeżeli są pracownikami, muszą również rozwiązać stosunek pracy (a jeśli jest ich kilka – muszą rozwiązać wszystkie).

Czego się nie wlicza

Do okresu pracy w warunkach szczególnych nie wlicza się zwolnień lekarskich, urlopów macierzyńskich (wykorzystywanych po 14 listopada 1991 r.), urlopów bezpłatnych oraz okresów, w których pracownik był "zwolniony ze świadczenia pracy”.

1) pracowników organów kontroli państwowej,
2) pracowników organów administracji celnej,
3) pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną,
4) dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy,
5) nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską,
6) żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej i Biura Ochrony Rządu,
7) niektórych pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Zasady nabywania prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określają przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm).


Natomiast wiek emerytalny, wymagany do nabycia prawa staż pracy oraz rodzaje prac określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).