Czy wiesz, jakie są twoje życiowe cele?

Większość z nas miewa napady złego nastroju, które – jak nam się wydaje - pojawiają się bez konkretnej przyczyny. Jednak nic nie dzieje się bez powodu. Psycholog Tanya Chartrand z Uniwersytetu Stanowego Ohio (USA) dowodzi, że takie negatywne emocje jak smutek czy przygnębienie odzywają się w nas wtedy, gdy doświadczamy niepowodzenia, dążąc do nieuświadomionego celu. Czy to możliwe, byśmy realizowali jakiś plan, nie mając o tym zielonego pojęcia? Wydawałoby się przecież, że wiemy, jakie są nasze cele życiowe. – Niektóre zamiary oczywiście znamy, ale z wielu innych nie zdajemy sobie sprawy – mówi tymczasem Chartrand.

Wiele osób na pytanie, dlaczego robią to czy tamto, nie potrafiłoby dać jednoznacznej odpowiedzi. A przecież musi istnieć jakiś motor, który sprawia, że dążymy właśnie w tym, a nie innym kierunku. – Jest on ukryty gdzieś na dnie podświadomości, w otchłani przeżyć, wspomnień, doświadczeń i przemyśleń. Wydaje się, że na zawsze ulotniły się one z naszego mózgu. Jednak zwykle pozostaje po nich ślad. To jest ten ukryty, także przed nami, sens naszych świadomych dążeń – mówi Chartrand.

Większość ludzi ma takie ukryte cele, do których dąży. Wyjątek stanowią te raczej nieliczne jednostki, które potrafią drobiazgowo analizować swoje reakcje i zachowania. Jaka jest geneza tego mechanizmu? Chartrand tak to tłumaczy: - Niektóre cele życiowe są dla nas tak oczywiste, że po pewnym czasie przestajemy się nad nimi zastanawiać. Realizujemy je automatycznie, bez udziału świadomości. Jeśli więc coś nam się powiedzie, wtedy nasze samopoczucie się poprawia. Jeśli przegrywamy – stajemy się smutni.

Chartrand próbowała prześledzić, w jaki sposób niektóre nasze zamierzenia przechodzą stopniowo ze sfery świadomej do zakamarków podświadomości. Zdaniem uczonej warto sobie zdawać sprawę z działania tego mechanizmu, ponieważ dzięki temu łatwiej zrozumiemy, dlaczego czasem miewamy dobre, a czasami z kolei fatalne samopoczucie.

- Wyobraźmy sobie, że młoda osoba regularnie pojawia się na imprezach towarzyskich, podczas których jej głównym celem jest wywarcie dobrego wrażenia na płci przeciwnej. Dlatego stara się zachowywać w taki sposób, aby zrealizować swoje zamiary. Z czasem w jej mózgu wytwarza się łańcuch skojarzeń, który każdą prywatkę łączy z potrzebą osiągnięcia wspomnianego wcześniej celu.

Tkwi on głęboko w psychice i ma poważny wpływ na zachowanie podczas spotkań. Jednak gdy zapytamy taką osobę, czy głównym jej celem jest wywieranie wrażenia na innych, zwykle zaprzeczy, wymieniając szereg innych powodów uczestniczenia w prywatkach. Wnikliwy obserwator natychmiast dostrzegłby, że istnieje rozziew między jej słowami a czynami – tłumaczy Chartrand.

Ale emocji nie da się oszukać. Smutek w sercu po błahym z pozoru niepowodzeniu towarzyskim zdradza, o co naprawdę chodziło. Nasze mózgi są pełne podobnych nieświadomych dążeń, których geneza sięga odległej przeszłości. Rada, jaką daje Chartrand, to od czasu do czasu zajrzeć w głąb siebie, aby przypomnieć sobie, na czym to nam zależało. Może okazać się, że nadal są to ważne sprawy, które zepchnęliśmy na margines psychiki, ale one nadal nas uwierają.