Lekarz rodzinny. Co powinniśmy wiedzieć

Co to jest POZ? Podstawowa opieka zdrowotna to powszechnie dostępna, część systemu opieki zdrowotnej. Świadczenia zdrowotne w POZ udzielane są najczęściej w warunkach ambulatoryjnych (czyli w przychodni), ale również w przypadkach uzasadnionych medycznie, w domu pacjenta lub miejscu jego przebywania. Wtedy lekarz czy pielęgniarka odwiedza chorego.

Podstawowa opieka zdrowotna to również profilaktyka i promocja zdrowia, diagnostyka schorzeń, ale także leczenie, zapobieganie i ograniczanie niepełnosprawności. Ma ona decydujący wpływ na stan zdrowia pacjenta i jego rodziny.

Żeby skorzystać z porad w ramach podstawowej opieki zdrowotnej pacjent lub jego opiekun prawny powinien dokonać wyboru lekarza, pielęgniarki oraz w przypadku dziewcząt i kobiet, noworodków płci męskiej do ukończenia drugiego miesiąca życia - położnej.

Deklarację wyboru składa się do konkretnej osoby udzielającej świadczeń w ramach umowy z NFZ tzn. imiennie do lekarza, pielęgniarki czy położnej. Pacjent może złożyć w jednym miejscu deklarację do lekarza, a w innym do pielęgniarki czy położnej.

Deklaracje wyboru złożone przed 1 stycznia 2005 roku (w tym wspólne dla lekarza, pielęgniarki, położnej poz) zachowują ważność u danego świadczeniodawcy do czasu dokonania przez pacjenta ponownego wyboru. Należy je jednak wypełnić ponownie w sytuacji, gdy deklaracja nie była złożona w imieniu własnym np. gdy pacjent ukończył 18 rok życia.

Jeżeli dziecko do 6 miesiąca życia nie ma nadanego numeru ewidencyjnego PESEL, może być zgłoszone na listę lekarza/pielęgniarki/położnej poz na podstawie dowodu ubezpieczenia rodzica lub opiekuna prawnego. Po nadaniu dziecku numeru PESEL, najpóźniej po ukończeniu przez nie 6 miesiąca życia, rodzic powinien złożyć ponowną deklarację wyboru.

Osoby ubezpieczone w innym państwie Unii Europejskiej, ale mieszkające w Polsce, składają deklaracje do poz na podstawie poświadczeń wydanych w oddziale wojewódzkim Funduszu właściwym według miejsca zamieszkania. Poświadczenia uzyskuje się po zarejestrowaniu w oddziale wojewódzkim NFZ formularzy: E106, E109, E120 lub E121.

Podczas pobytu poza miejscem zamieszkania pacjent posiada prawo do udzielenia przez lekarza, pielęgniarkę oraz położną podstawowej opieki zdrowotnej świadczeń zdrowotnych w sytuacji nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia.

Prawo do bezpłatnego wyboru lekarza, pielęgniarki oraz położnej podstawowej opieki zdrowotnej przysługuje pacjentowi nie częściej niż dwa razy w roku. Wyboru lub zmiany dokonuje się bezpośrednio w przychodni i nie trzeba tego faktu potwierdzać w oddziale wojewódzkim NFZ. W przypadku każdej kolejnej zmiany należy wnieść opłatę w wysokości 80 złotych. Opłatę należy uiścić na konto właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ. Opłaty nie pobiera się w przypadku: zmiany przez pacjenta miejsca zamieszkania, zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez wybranego lekarza, pielęgniarkę, położną podstawowej opieki zdrowotnej.