Papierosy to nałóg na całe życie

Ukryte w zakamarkach pamięci wspomnienia mogą sprawić, że nagle poczujesz ochotę na papierosa, choć z nikotyną rozstałeś się dawno temu. Wykryli to naukowcy, którzy prowadzą badania nad mechanizmem uzależniania się od rozmaitych substancji odurzających – od nikotyny przez alkohol po narkotyki. Z badań wynika, że na przykład widok popielniczki, czy dźwięk kostek lodu w szklance mogą doprowadzić do przerwania wieloletniej abstynencji.

- Choć sam organizm wydaje się wyleczony z uzależnienia i nie domaga się już nowych dawek alkoholu czy narkotyku, w mózgu utrwalił się obraz najbardziej typowych sytuacji związanych z praktykowaniem nałogu – twierdzi psycholog Kent Berridge z Uniwersytetu Stanowego Michiganu (USA), główny autor badań. Jego zdaniem zjawisko dotyczy w mniejszym stopniu palaczy, za to w znacznie większym – byłych alkoholików i narkomanów. Im wystarcza czasami zobaczenie przedmiotu kojarzącego się z nałogiem, aby pojawiła się niezwykle trudna do odparcia potrzeba sięgnięcia po kieliszek lub narkotyk.

Berridge przeprowadził eksperymenty – najpierw z udziałem szczurów, a potem ludzi, które dowiodły, że największym zagrożeniem dla byłego nałogowca nie są wcale reakcje fizjologiczne organizmu określane w terminologii lekarskiej mianem zespołu abstynencji. Przy odrobinie silnej woli oraz właściwej motywacji można tę przeszkodę pokonać, doprowadzając do tego, że tkanki i organy zostaną oczyszczone z trucizny i uwolnione od potrzeby jej przyjmowania.

Zagrożeniem dla osoby, która zerwała z nałogiem, nie są też różne nawyki i przyzwyczajenia. Te można zmienić za pomocą odpowiedniej psychoterapii. – Pozostaje kwestia mózgu, którego nie da się tak łatwo wyleczyć z nałogu. Z naszych badań wynika, że jest to praktycznie niemożliwe, jeżeli uzależnienie było głębokie i długotrwałe. Pomiędzy komórkami nerwowymi zdążyły się bowiem wytworzyć tak trwałe połączenia, że nawet bardzo słabe bodźce, jak widok strzykawki w przypadku narkomana, powodują, że w jego mózgu uaktywniają się dawne szlaki nerwowe i zaczyna on poszukiwać narkotyku – mówi naukowiec.