Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Biłgoraj leży w południowej części województwa lubelskiego, około 85 km od Lublina, w sąsiedztwie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Zapraszamy na nostalgiczny spacer po uliczkach i zaułkach Biłgoraja.
Biłgoraj został założony jako prywatne miasto w 1578 roku dzięki staraniom Adama Gorajskiego. Prawa miejskie nadał mu król Stefan Batory w przywileju lokacyjnym wydanym we Lwowie 10 września 1578 roku. Od początku miasto miało charakter rzemieślniczy. Rozwijało się tu sitarstwo. Pierwsza wzmianka o cechu sitarskim została odnaleziona w dokumencie Jana III Sobieskiego z 1693 roku, potwierdzającym przywileje tego cechu. Rzemiosło to stało się najbardziej rozwiniętym w Biłgoraju i dostarczało pracy mieszkańcom. W XVIII wieku sita biłgorajskie docierały do miast, tak okolicznych, jak i dalszych ośrodków, a także za granicę: do Szwecji, Niemiec, Węgier, Mołdawii, Turcji, Persji.
Liczne wojny z wojskami kozacko-tatarskimi sprawiły, że miasto było wielokrotnie rabowane i palone. Pożar z 1788 roku strawił znaczną część miasta wraz z zabudowaniami jurydyki plebańskiej. Po upadku powstania kościuszkowskiego, w czasie rozbiorów Biłgoraj znajdował się pod panowaniem austriackim i wszedł w skład Księstwa Warszawskiego, w 1815 roku, gdy utworzono Królestwo Polskie, znalazł się pod zaborem rosyjskim. Po upadku powstania styczniowego, w 1864 roku Biłgoraj został sprzedany rządowi rosyjskiemu i stał się miastem powiatowym.
W okresie I wojny światowej działania wojenne toczyły się na terenie powiatu biłgorajskiego w latach 1914–1915. Walki spowodowały duże straty – przemysł podupadł, wielu ludzi wyemigrowało. Na przełomie lat 20. i 30. silnie rozwinęła się działalność inwestycyjna i gospodarcza. W 1922 roku w Biłgoraju wybudowano elektrownię miejską, dzięki czemu była to pierwsza miejscowość posiadająca prąd elektryczny. Zwiększała się liczba domów murowanych, jednakże większość mieszkań aż do 1939 roku była budowana z drewna.
Dalszemu rozwojowi przeszkodził wybuch II wojny światowej. Lotnictwo niemieckie 8 września 1939 roku zbombardowało miasto. 11 września miasto zostało podpalone w kilku miejscach, a pożar trwał cały dzień. Spłonęło 1006 budynków, w tym 293 domy mieszkalne i 713 budynków gospodarczych. Spaliło się centrum miasta oraz Ratusz, kościół parafialny, synagoga, biblioteka Macierzy Szkolnej, kino i 2 sale widowiskowe. 14 września lotnictwo niemieckie dokonało drugiego bombardowania, w trakcie którego zginęło około 100 osób. 1
6 września toczyła się walka armii „Kraków” z wojskami niemieckimi o Biłgoraj, w której poległo 78 żołnierzy, a 80 podniosło rany. Od 28 września do 3 października 1939 roku, zgodnie z paktem Ribbentrop-Mołotow, Biłgoraj znajdował się pod okupacją radziecką. Do Biłgoraja ponownie wkroczyli Niemcy. Niemieckie władze okupacyjne uczyniły Biłgoraj siedzibą powiatu biłgorajskiego, który wchodził w skład dystryktu lubelskiego. Represje dotyczyły całej ludności Biłgoraja. W listopadzie 1942 roku utworzono getto, w którym znalazła się ludność żydowska. Zlikwidowano je w 1943 roku, jednak już w kwietniu 1944 roku w Biłgoraju działał obóz przejściowy dla partyzantów. 24 lipca 1944 roku miasto zostało wyzwolone przez Armię Czerwoną.
W okresie powojennym nastąpiła odbudowa zniszczonego i zaniedbanego miasta. W latach 1944–1978 szybko zwiększała się liczba ludności Biłgoraja, co wiązało się przede wszystkim z napływem ludności wiejskiej.
