Mikrorachunek, biała lista i bat na dłużników. Jakie zmiany czekają na podatników w 2020 roku?

• Od początku tego roku obowiązują sankcje związane z dokonywaniem płatności na rachunek bankowy nieujawniony na tzw. Białej liście podatników. Jakie to sankcje?

- Od 1 stycznia przedsiębiorca płacąc przelewem za fakturę wystawianą przez czynnego podatnika VAT, jest zobowiązany skierować płatność na rachunek kontrahenta ujawniony w tzw. Białej liście podatników, czyli w prowadzonym przez Szefa Krajowej Administracji Sądowej Wykazie podatników zarejestrowanych, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT.

Wymóg ten dotyczy zapłat za faktury wystawiane w ramach transakcji przekraczającej 15 tys. zł., wyłączone z płatności gotówkowych. Należy pamiętać, ze limit wartości transakcji odnosi się do wartości całej umowy, bez względu na liczbę i wartość poszczególnych faktur dokumentujących daną transakcję.

• Jakie są nowe, dodatkowe obowiązki związane z wprowadzeniem tej listy?

- W praktyce wprowadzenie nowych uregulowań oznacza konieczność weryfikowania rachunków kontrahentów przed dokonaniem zapłaty w każdym przypadku, w którym łącznie spełnione są wspomniane już warunki, czyli zapłaty przelewem dokonuje przedsiębiorca, płatność dotyczy faktury wystawionej przez czynnego podatnika VAT oraz wartość umowy do której odnosi się faktura przekraczać 15 tys. zł.

• Od nowego roku wszystkie należności wpłacimy na tzw. Indywidualne konta podatkowe. Jak dużo zmienią te konta?

- Wprowadzenie mikrorachunków jest uproszczeniem polegającym na tym, że począwszy od 2020 roku zobowiązanie z tytułu podatków PIT, CIT oraz VAT każdy podatnik będzie regulował na indywidualny rachunek. Wyłączy to konieczność ustalenia numeru rachunku dedykowanego danemu podatkowi, prowadzonego dla właściwego urzędu skarbowego.

Drugostronnie organy pozyskają źródło kompletnej informacji w zakresie stanu rozliczeń w tytułu wymienionych wyżej podatków konkretnego podatnika (przedsiębiorcy czy obywatela).

• Zmiany będą dotyczyć również JPK VAT, czyli tzw. Jednolitego podatku kontrolnego. Na czym będą polegały te zmiany?

- Dla potrzeb rozliczeń VAT przedsiębiorcy są zobowiązani prowadzić ewidencje, na podstawie których generowany jest JPK_VAT obejmujący dane z tych ewidencji oraz sporządzana jest odrębna deklaracja rozliczeniowa VAT-7. Sytuacja ta zmieni się w związku z wprowadzeniem JPK_VAT obejmującego zarówno dane z ewidencji jak również deklarację VAT-7.

Wraz z wprowadzeniem nowego JPK_VAT rozszerzony zostanie zakres danych objętych ewidencji VAT. Pojawi się miedzy innymi obowiązek szczegółowego oznaczania niektórych rodzajów transakcji i dokumentów. Odpadnie natomiast obowiązek składania odrębnej deklaracji VAT-7.

Podatnicy o statusie dużych przedsiębiorców będą zobowiązani wysłać JPK_VAT zgodnie z nowym schematem począwszy od rozliczeń za kwiecień 2020 roku. Pozostałych podatników obowiązek ten obejmie z kwartalnym przesunięciem od lipca 2020 r.

• Kolejna zmiana dotyczy zasad wystawiania faktur VAT. Aby wystawić fakturę do paragonu na tymże paragonie musi być podany NIP. Czy to ułatwi funkcjonowanie przedsiębiorstw czy utrudni?

- Z nowym rokiem wprowadzony został zakaz wystawiania faktur dla podatników do paragonów bez numeru NIP nabywcy oraz zakaz ujmowania takich faktur dla udokumentowania zakupów u nabywcy. Nowych uregulowań nie należy kojarzyć ze zmianą zasad dokumentowania transakcji, te bowiem pozostają takie same, tj. sprzedaż dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych powinna być fiskalizowana, natomiast transakcje realizowane z przedsiębiorcami i osobami prawnymi: dokumentowane fakturami.

• W jakim celu wprowadzono te zmiany?

- Celem nowych uregulowań jest wyeliminowanie możliwości wystawienia faktur dla przedsiębiorców do paragonów, które nie dokumentują faktycznie zrealizowanych przez nich zakupów.

W świetle dodanych przepisów faktura do paragonu dla przedsiębiorcy (faktura z numerem NIP przedsiębiorcy) będzie mogła zostać wystawiona jedynie wówczas, gdy z treści paragonu będzie wynikało, że ten przedsiębiorca dokonał zakupu - tj. na paragonie będzie widniał jego numer NIP. Aktualnie przy zakupach firmowych przedsiębiorca musiał właściwe „przedstawić się” sprzedawcy danymi firmy (w tym podać swój numer NIP) przed transakcją, aby ten wystawił dla niego właściwy dokument. Zarejestrowanie na kasie sprzedaży dla przedsiębiorcy w zwykłym trybie ewidencjonowania sprzedaży dla osób prywatnych uniemożliwi późniejsze pozyskanie faktury na firmę i tym samym rozliczenie wydatku.

• Ustawa antyzatorowa jest nazywana „batem na dłużników”. Dlaczego?

- Ustawa antyzatorowa, czyli ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, wprowadza ograniczenia terminów płatności przy transakcjach realizowanych przez przedsiębiorców w ramach działalności gospodarczej. Co do zasady termin płatności w takich przypadkach nie powinien przekraczać 60 dni.

Obowiązek przestrzegania terminów płatności narzuconych ustawą został obwarowany odsetkami i zryczałtowaną rekompensatą za dochodzenie należności dla sprzedawcy, a po stronie nabywcy wyłączeniem z kosztów podatkowych tych wydatków, które nie zostaną opłacone w ciągu 90 dni od upływu terminu płatności.

Przewidziane w ustawie środki, a w szczególności ostanie rozwiązanie w postaci tzw. ulgi na złe długi w podatkach dochodowych (nabywca ma obowiązek zwiększyć, natomiast sprzedawca może zmniejszyć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym w odniesieniu do nieuregulowanych w ciągu 90 dni od upływu terminu płatności kwot), mają szansę w realny sposób wpłynąć na decyzję przedsiębiorców co do terminowego regulowania faktur i przez to polepszenie płynności finansowej w przedsiębiorstwach.