Czy Trybunał Koronny w Lublinie odzyska dawny blask? Historia Trybunału na zdjęciach

Trybunał Koronny znajduje się przy ulicy Rynek 1. Najpierw pełnił funkcję ratusza. Później stał się siedzibą Trybunału Koronnego. Obecnie mieści się w nim Pałac Ślubów oraz wejście do Lubelskiej Trasy Podziemnej. Budynek został wzniesiony w XIV wieku i początkowo był drewniany. Miał dwie wieże oraz zewnętrzne schody, zajmował mniejszą powierzchnię niż obecny obiekt. Pożar Lublina w 1389 roku strawił budynek ratusza doszczętnie. Kolejny budynek, który powstał w tym miejscu był murowany.

Na przestrzeni lat budynek wielokrotnie przebudowywano. Pierwsza przebudowa z I połowy XVI wieku nadała mu renesansowy wygląd – budynek został zwieńczony attyką, dobudowano schody zewnętrzne wiodące na pierwsze piętro. Po pożarze Lublina w 1575 roku nastąpiła kolejna przebudowa ratusza. Budynek odbudowany w stylu renesansowym miał nawiązywać do ratuszów w Sandomierzu i Tarnowie. Od 1578 roku ratusz mieścił Trybunał Koronny dla Małopolski.
Wraz z kolejną generalną przebudową obiektu z 1687 r. (wg Flawiusza Manlettiego vel Manchettiego) usunięto wieżę wraz z hełmem oraz grzebień attyki, a także podwyższono korpus o drugie piętro (wygląd znany z obrazu Pożar miasta Lublina z 1719 roku). Ostatnia wielka przebudowa to lata 1781-87, gdy na polecenie Komisji Skarbu Koronnego Dominik Merlini wykonał inwentaryzację, a także projekt i w dalszej kolejności generalny remont. Szczęśliwie ocalały projekt elewacji, wskazuje jednak na dość znaczne różnice w ukształtowaniu bryły i detalu architektonicznego – podczas realizacji. W 1836 roku całość gmachu przeznaczono na funkcje sądownicze, dokonując przy tym przebudowy komunikacji pionowej (obecne schody) i „przelotowej” sieni na parterze wprowadzonej przez Merliniego. Nazwa Trybunał została przyjęta dla obiektu od czasów gdy w 2 połowie XIX w. w gmachu urzędował Trybunał Cywilny.

W 2023 r. LWKZ w Lublinie wydał pozwolenie – na podstawie wykonanych projektów budowlanych i programów prac konserwatorskich, na przeprowadzenie kompleksowych prac konserwatorskich i robót budowlanych przy tym zabytku.
Projekty zakładają m.in. kompleksowy remont elewacji (połączony z wymianą pokrycia dachowego, na blachę miedzianą) łącznie z wykonaniem szeroko zakrojonych zabiegów konserwatorskich przy wystroju rzeźbiarskim, wykonanie izolacji fundamentów, wykonanie nowego cokołu z piaskowca (obecny jest sztukowany i wtórny), prace naprawcze przy więźbie dachowej. Pracami konserwatorskimi zostanie objęta także stolarka okienna i drzwiowa (dotyczy to m.in. drzwi głównych na parterze i balkonowych na I piętrze, stolarki okiennej na parterze). Część stolarki okiennej (wtórnej) zostanie wymieniona na nową, na poziomie I i II piętra (będzie drewniana, powtarzająca formy historyczne).

Projekt przewiduje wykonanie nowych instalacji elektrycznych, sanitarnych i teletechnicznych. Przebieg instalacji został skonsultowany na wstępnych ustaleniach na miejscu, przy udziale Inwestora, Projektanta, LWKZ i przedstawicieli WUOZ w Lublinie oraz konserwatora dzieł sztuki.