Europejscy politycy rozmawiają w Lublinie o Trójmorzu. "To jest naprawdę olbrzymi potencjał"

Trójmorze to międzynarodowa inicjatywa gospodarcza i polityczna utworzona w 2015 roku. Należą do niej państwa Europy Środkowo-Wschodniej, które leżą w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego: Austria, Bułgaria Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry.

– W Nowym Jorku było pierwsze, oficjalne spotkanie. Pani prezydent Chorwacji Kolinda Grabar-Kitarović zaprosiła nas wtedy na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ i tam miał miejsce pierwszy, jeszcze mały szczyt Trójmorza. Sama idea Trójmorza narodziła się w trakcie mojego spotkania z panią prezydent Chorwacji w Krakowie – wspomina prezydent.

Jak dodaje, to tam pojawił się pomysł zawiązania współpracy międzynarodowej w Europie Środkowo-Wschodniej w szerokim zakresie.

– Kierowałem się wtedy wspomnieniem działań, które prowadził pan prezydent Lech Kaczyński. Wszyscy pamiętamy, że kiedy zdecydował się lecieć na pomoc Gruzji w 2008 roku, na pokład naszego prezydenckiego samolotu wsiedli wtedy prezydenci właśnie państw Europy Środkowej. Pan prezydent zwołał ich dosłownie w ciągu kilku godzin. Wszyscy się zebrali, razem polecieli i była to wyjątkowo skuteczna misja – mówi Andrzej Duda.

Zdaniem głowy państwa, to była oznaka tego, że prezydenci są "grupą przyjaciół", która potrafi ze sobą dobrze współpracować i zna potrzeby własnych narodów. Podkreśla jednocześnie, że chciałby, aby to wspólne działanie odbywało się nie tylko na poziomie prezydenckim.

– Prezydenci w naszej części Europy najczęściej mają rolę taką, która jest bardziej rolą ceremonialną, symboliczną niż rzeczywiście twardą władzą wykonawczą, gdzie zapadają decyzje o wielkich inwestycjach, o dużych pieniądzach, o wielkich programach gospodarczych – tłumaczy Andrzej Duda.

Prezydent odniósł się także do tego, że gospodarzem międzynarodowych obrad jest Lublin. Jak podkreślił, jest to miasto ze wschodniej części kraju, które jest świadectwem tego, że Polska może się rozwijać w sposób "zrównoważony". – Wreszcie także i na tej ziemi realizowane są duże inwestycje, na które ta część Rzeczypospolitej przez tak wiele lat czekała, właściwie przez ostatnie, śmiało można powiedzieć, trzy dziesięciolecia – mówi prezydent.

– Musimy pamiętać, że inicjatywa Trójmorza to 112 mln mieszkańców, 30 proc. Unii Europejskiej. To jest naprawdę olbrzymi, gigantyczny potencjał. W okresie ostatnich 15 lat, nie licząc kryzysu związanego z pandemią, państwa Trójmorza rozwijały się najbardziej dynamicznie w całej Europie – dodaje.

Argumentował, że te państwa mają w większości wspólną historię – wyszły zza tzw. żelaznej kurtyny. Jego zdaniem, społeczeństwa są "złaknione" tego, aby osiągnąć taki poziom życia jak w Europie Zachodniej. Kraje członkowie Trójmorza mają być właśnie tymi, które napędzają europejską gospodarkę.

Andrzej Duda powiedział, że 15 kwietnia tego roku utworzony został Sekretariat ds. Trójmorza. Za organizacje tej struktury odpowiada Krzysztof Szczerski, szef Biura Polityki Międzynarodowej w Kancelarii Prezydenta RP. – Liczę, że Sekretariat Trójmorza będzie realna wartością dodaną, wzmacniającą zainteresowanie i pozwalającą na koordynację licznych inicjatyw w zakresie trójmorskim na terenie Rzeczypospolitej, bo rolą tej komórki jest sprawowanie w naszym kraju pewnego politycznego parasola dla spraw trójmiejskich – mówi głowa państwa.

Jakie cele stawiają przed sobą członkowie sojuszu?

– Chcemy budować nowe połączenia między naszymi państwami: drogi, mosty szybkie koleje, rurociągi, światłowody. Chcemy rozwijać cyfrowe innowacje, aby nasze kraje były nie tylko nowoczesne, ale także i bezpieczne i odporne na nowe wyzwania. Chcemy transformować nasze gospodarki w kierunku gospodarki bezemisyjnej, z poszanowaniem sprawiedliwości społecznej oraz z uwzględnieniem zagrożeń dla bezpieczeństwa energetycznego, a przede wszystkim z uwzględnieniem naszego potencjału i naszych realnych możliwości, zarówno tych finansowych, gospodarczych jak i uwarunkowań społecznych – wymienia Andrzej Duda.

W Lublinie polscy samorządowcy – razem z przedstawicielami Bułgarii, Litwy, Rumunii, Słowacji i Węgier – podpisali deklarację gospodarczą sieci regionów Trójmorza, którą Andrzej Duda nazwał "Deklaracją Lubelską". Sam prezydent odebrał nagrodę honorową z rąk marszałka woj. lubelskiego Jarosława Stawiarskiego za zaangażowanie w tworzenie tej międzynarodowej inicjatywy.