Fabryka marzeń do likwidacji? Chełm może stracić teren po dawnym PKS

Wszystko zaczęło się od ambitnej wizji – biurowiec klasy A przy skrzyżowaniu ul. Lwowskiej i al. Armii Krajowej, nowoczesna przestrzeń pracy, która miała przyciągnąć inwestorów i ożywić centrum Chełma. Wartość projektu szacowano na 45 milionów złotych, a inwestycję realizowano w ramach rządowego programu „Fabryka”. Partnerem miasta była państwowa spółka Operator ARP, większościowy udziałowiec przedsięwzięcia.

Miasto wniosło do projektu 100 tys. zł oraz działkę po dawnym PKS, przekazaną aportem. To właśnie ten grunt — dziś symbol nadziei i porażki jednocześnie — może stać się największym przegranym w tej historii.

Od symbolu rozwoju do symbolu zastoju

Budowa ruszyła 6 września 2023 roku. Zaledwie kilka tygodni później prace ustały. Oficjalnie – przez odkrycia archeologiczne i niekorzystną pogodę. Nieoficjalnie – przez brak porozumienia co do finansowania. Koszty inwestycji wzrosły o 20–30 mln zł, a ARP zaczęła rozważać rezygnację.

Prezydent Jakub Banaszek wielokrotnie apelował o kontynuację projektu, deklarując, że miasto jest gotowe zwiększyć swój wkład. Jak mówił: „Zwiększenie udziału Chełma mogłoby oznaczać przejęcie własności nieruchomości przez miasto.” Do porozumienia jednak nie doszło.

Nadzwyczajna sesja: decyzja w sprawie likwidacji

Prezydent Chełma Jakub Banaszek poinformował w mediach społecznościowych, że na jego wniosek 3 listopada o godz. 16:30 odbędzie się nadzwyczajna sesja Rady Miasta Chełm, poświęcona przyszłości spółki Fabryka Chełm sp. z o.o.. Porządek obrad przewiduje punkt kluczowy – uchwałę w sprawie rozwiązania i likwidacji spółki.

Z informacji przekazanych przez prezydenta wynika, że miasto zostało o zamiarze likwidacji poinformowane dopiero 29 października. To wywołało lawinę komentarzy mieszkańców. „A co z terenami, które miasto wniosło aportem?” – pytała jedna z chełmianek. Odpowiedź Banaszka nie pozostawia złudzeń: „Realna jest utrata terenu. Miasto otrzyma jedynie procent wartości, który wniesiono”.

Polityka, pieniądze i emocje

W emocjonalnym wpisie w mediach społecznościowych prezydent Banaszek ostro skrytykował decyzję rządowej agencji, wpisując ją w – jak to ujął – „doktrynę: Ch** z tą Polską Wschodnią”. Wskazywał, że Chełm był jedynym miastem, gdzie inwestycja została wstrzymana, mimo że projekty „Fabryk” realizowano też w miastach rządzonych przez samorządowców różnych opcji politycznych.

Sprawa nabrała wymiaru ogólnopolskiego po wizycie byłego premiera Mateusza Morawieckiego, który stanął u boku prezydenta Banaszka na tle ogrodzonego placu po PKS-ie. Apelował:

 „Niech życie nie kończy się na rogatkach Warszawy. Chełm też zasługuje na rozwój i miejsca pracy.”

Banaszek wprost oskarżył obecny rząd o „działania mające na celu nierozwijanie gospodarczo regionu”, sugerując, że decyzja o likwidacji „Fabryki” ma charakter polityczny.

Co dalej z centrum Chełma?

Po poniedziałkowej sesji (3 listopada) okaże się, czy Chełm definitywnie żegna się z projektem, który miał być impulsem rozwojowym dla miasta. Jeśli spółka zostanie zlikwidowana, miasto jako mniejszościowy udziałowiec (niespełna 10%) może otrzymać jedynie ułamek wartości gruntu, który wniosło.

 Dla mieszkańców to nie tylko kwestia finansowa, ale też symboliczna: czy Chełm potrafi jeszcze walczyć o własne ambicje rozwojowe, czy stanie się kolejnym miastem, gdzie dobre pomysły giną w cieniu polityki i biurokracji.

W poniedziałek o 16:30 poznamy odpowiedź. To może być najważniejsza sesja Rady Miasta Chełm w tej kadencji.