Od lat okupował pierwsze miejsce w rankingach najbogatszych Polaków. Jego majątek, według ostatnich szacunków, był wyceniany na ponad 15 miliardów złotych. W środę, w wieku 65 lat, zmarł w Wiedniu Jan Kulczyk. Pokonały go komplikacje kardiologiczne po drobnym zabiegu.
Kulczyk w czasie swojej kariery zawodowej dorobił się olbrzymiego majątku oraz wielu firm. Ale pierwszy milion dostał od ojca Henryka, z którym w 1981 roku założył firmę polonijną produkującą m.in. słynną wówczas pastę czyszczącą BHP.
Filarami jego biznesowej działalności były Kulczyk Holding, z siedzibą w Warszawie oraz międzynarodowa grupa inwestycyjna Kulczyk Investments z siedzibą w Luksemburgu oraz biurami w Dubaju, Londynie i Kijowie. W sumie ta ostatnia skupia ponad 150 firm z branż energetycznej, wydobywczej, surowcowej, chemicznej, infrastrukturalnej, czy na rynku nieruchomości. Od 2002 był regularnie klasyfikowany w rankingach jako najbogatszy Polak.
Znany też był z działalności dobroczynnej: Kulczyk Investment od lat jest strategicznym sponsorem Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Po Igrzyskach Zimowych w Soczi Kulczyk podarował polskim złotym medalistom sztabki złota o wadze 525 gramów, by w ten sposób wyrównać niedobór cennego kruszca w zdobytych przez nich medalach.
Na starcie pomógł ojciec
– Wolę jadać łyżką przez całe życie, aniżeli chochlą przez cały tydzień – mówił Kulczyk na początku swojej biznesowej kariery, potępiając tych, którzy chcieli się zbyt szybko dorobić.
Ukończył VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. A potem prawo na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza i handel zagraniczny na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Doktorat z prawa międzynarodowego obronił w 1975.
Od 2002 roku, z przerwą w 2007 spowodowaną rozwodem z żoną Grażyną, okupował I miejsce na liście najbogatszych Polaków. Był uznawany za jednego z najzdolniejszych polskich przedsiębiorców. Miał szerokie kontakty biznesowe poza granicami kraju. W 2013 amerykańskie czasopismo „Forbes” umieściło Jana Kulczyka na 384. miejscu wśród najbogatszych ludzi świata, szacując jego majątek na 3,5 mld USD. Był tym samym najwyżej notowanym Polakiem w rankingu światowych miliarderów.
Pierwszy kapitał na rozpoczęcie interesów Jan Kulczyk otrzymał od ojca Henryka, żołnierza AK. Za te pieniądze założył w 1981 polonijną firmę handlową – Interkulpol, jedno z pierwszych przedsiębiorstw zagranicznych powstałych w Polsce po II wojnie światowej. W latach 80. organem kontrolującym działalność wszystkich firm polonijnych była Polsko-Polonijna Izba Przemysłowo-Handlowa Inter-Polcom. Kulczyk zasiadał w jej władzach obok ojca Henryka. Był m.in. członkiem zarządu, zastępcą prezesa, a wreszcie prezesem. Blisko współpracował z Andrzejem Malinowskim, ówczesnym wiceministrem handlu wewnętrznego.
Kontrakt z policją i UOP
W 1988 Jan Kulczyk został oficjalnym dealerem Volkswagena w Polsce. Pierwszym wielkim interesem Kulczyka w III RP była w 1991 roku dostawa samochodów dla policji i UOP. Kierowane przez Andrzeja Milczanowskiego MSW zamówiło bez otwartego przetargu w firmie Kulczyka 3 tysiące samochodów za 150 milionów złotych.
W jego portfelu inwestycyjnym najwięcej znaczyły akcje koncernu piwowarskiego SABMiller, w którym miał 3,8 proc. akcji o wartości około 7 mld złotych. Stało się to po tym, gdy w 2009 roku Kulczyk zamienił 28 proc. akcji Kompanii Piwowarskiej udziały w drugiego co do wielkości na świecie firmie z branży piwnej SABMiller.
W 2004 okazało się, że Jan Kulczyk jest zamieszany w Aferę Orlenu. W ramach pracy Sejmowej Komisji Śledczej ujawniono, że Kulczyk miał ogromny, niewspółmierny do liczby posiadanych akcji, wpływ na działanie i obsadzanie kluczowych stanowisk w PKN Orlen, oraz to że uczestniczył w spotkaniu z byłym rezydentem KGB w Polsce Władimirem Ałganowem.
W celu wyjaśnienia Afery Orlenu wszczęto postępowanie w prokuraturze w Katowicach oraz powołano Sejmową Komisję Śledczą. Kulczyk złożył wyjaśnienia przed Sejmową Komisją Śledczą i był czterokrotnie przesłuchiwany przez prokuraturę w charakterze świadka, ostatnio w kwietniu 2008. Ze względu na brak dowodów, prokuratura postanowiła umorzyć toczące się postępowanie.
W 2005 wyjechał za granicę i zamieszkał w Londynie, skąd zaczął planować międzynarodowe inwestycje. W 2007 powołał w tym celu dom inwestycyjny Kulczyk Investment House, który ostatecznie przyjął nazwę Kulczyk Investments.
Rozwód z żoną
Z Grażyną, jego późniejszą żoną, poznał się na balu absolutoryjnym na wydziale prawa UAM w Poznaniu. Mieli dwoje dzieci. W początkowym okresie małżeństwa Grażyna Kulczyk zajmował się głównie domem, pozostając w cieniu męża. Później jednak i ona ujawniła swój zmysł do robienia interesów i w ciągu kilku lat stała się jedną z najbogatszych Polek, której majątek jest szacowany na 1,7 mld złotych.
Rozwód z Grażyną Kulczyk kosztował go krajowy majątek, do którego należy między innymi Stary Browar Centrum Biznesu i Sztuki w Poznaniu, który powstał w stuletnich budynkach Browarów Hungera. Zakup ziemi pod centrum zakończył się tzw. aferą Kulczyk Park i zarzutami wobec urzędników miasta Poznań za zaniżenie ceny nieruchomości w centrum miasta.
Jan Kulczyk był współzałożycielem Polskiej Rady Biznesu, której prezesem był dwukrotnie. Znalazł się również wśród założycieli Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej. W 2012 przekazał 20 mln zł na budowę Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. Była to największa jednorazowa donacja na rzecz nowo powstającego muzeum.
W marcu 2014 roku powołał do życia Radę Polskich Inwestorów w Afryce, w skład której weszli przedstawiciele najważniejszych polskich spółek inwestujących na tym kontynencie – Kulczyk Investments, Polpharma, Grupa Azoty, Krezus, Ursus i Lubawa. Celem działania Rady jest wspieranie polskich firm w ich staraniach nawiązywania kontaktów na rynkach afrykańskich.
W materiale korzystaliśmy z Wikipedii
Miejsce na liście najbogatszych Polaków tygodnika „Wprost”
2015 – 1 miejsce (15,1 mld zł)
2014 – 1 miejsce (13,1 mld zł)
2013 – 1 miejsce (12,5 mld zł)
2012 – 1 miejsce (9,7 mld zł)
2011 – 1 miejsce (8,5 mld zł)
2010 – 1 miejsce (7,1 mld zł)
2009 – 1 miejsce (5,9 mld zł)
2008 – 1 miejsce (6,7 mld zł)
2007 – 12 miejsce (3,2 mld zł)*
2006 – 1 miejsce (4,1 mld zł)
2005 – 1 miejsce (5,5 mld zł)
2004 – 1 miejsce (12,5 mld zł)
2003 – 1 miejsce (12,5 mld zł)
2002 – 1 miejsce (12 mld zł)
* W 2007 roku zajął 12 miejsce ze względu na rozwód z żoną Grażyną Kulczyk