Orzeł Karskiego dla Juliana Kornhausera

Postaci symbolicznej dla pokolenia urodzonego tuż po wojnie, opozycjonisty wobec komunizmu, autorytetu moralnego, znanego poety, literaturoznawcy oraz wybitnego Polaka o korzeniach żydowskich, syna ocalałego z Holocaustu więźnia obozów koncentracyjnych.

Komentując decyzję kapituły, profesor Karol Modzelewski, jej członek i zarazem laureat Nagrody Orła, powiedział krótko: „Bezapelacyjnie mu się należała! Nikt z nas nie miał wątpliwości.”

Oficjalna motywacja nagrody brzmi: za pełne pasji literackie zmaganie o mądrzejszą Polskę.

Kapituła podkreśla w szerszym uzasadnieniu, iż dokonania Laureata w obszarze poezji, literatury i myśli są znakomitym dowodem na to, że przemiana rzeczywistości Polski nie byłaby możliwa bez inspiracji i refleksji intelektualnej, służącej budowaniu samoświadomości jednostki ludzkiej i samoświadomości społeczeństwa. Profesor Kornhauser udziela tej inspiracji swym rodakom od 45 lat. 

Urodzony w 1946 roku, ukończył na UJ filologię serbską i chorwacką. Debiutował w 1967 roku na łamach miesięcznika „Poezja”. Od 1968 do 1975 roku był członkiem grupy poetyckiej Teraz. W 1973 roku ukazał się jego tom wierszy „Zabójstwo”, złożony z wierszy zdjętych przez cenzurę. Była to jedna z pierwszych drugoobiegowych książek.

W 1975 roku podpisał słynny List 59 przeciwko ujęciu w ramy konstytucyjne kierowniczej roli partii i sojuszu z ZSRR. W latach 1981-1983 redagował miesięcznik Pismo i drugoobiegowe czasopismo „NaGłos”. Był związany z „Gazetą Wyborczą”, „Tygodnikiem Powszechnym” oraz pismami kulturalnymi, m.in. „Odrą”, „Literaturą na świecie”.

Na liście jego licznych książek poetyckich i literackich są m.in.: Nastanie święto i dla leniuchów, W fabrykach udajemy smutnych rewolucjonistów, Zabójstwo, Stan wyjątkowy, Zjadacze Kartofli (Kraków, Wydawnictwo Literackie), Zasadnicze trudności, Każdego następnego dnia, Hurrraaa!, Inny porządek, Za nas, z nami, Wiersze z lat osiemdziesiątych, Kamyk i cień, Było minęło, Origami.

Wiele z nich było tłumaczonych na ponad dwadzieścia języków.

Julian Kornhauser był związany ze środowiskami opozycyjnym, w tym z KOR. W stanie wojennym – internowany. Od kilku lat zmaga się z afazją po wylewie krwi do mózgu.

Syn chorującego laureata, dr Jakub Kornhauser, powiedział nam po decyzji Kapituły Nagrody Orła Jana Karskiego: „To niewątpliwy zaszczyt dla mego Ojca, który przyjmuje go z wdzięcznością, satysfakcją i radością.”

Pierwszym z dwóch tegorocznych laureatów Orła Jana Karskiego był pośmiertnie Borys Niemcow, w imieniu którego na początku maja br. nagrodę odebrała w Łazienkach Królewskich w Warszawie jego córka Żanna.