Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kraj Świat

2 kwietnia 2023 r.
15:47

Przyrodniczka: wybetonowane miasto jest nieludzkie

0 A A

Wybetonowane miasto jest wygodne dla władz. Łatwiej je sprzątać i taniej utrzymać. Ale takie warunki są „nieludzkie” – uważa przyrodniczka.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Pojęcie "betonozy", jako szczelnego pokrycia powierzchni miasta, weszło do dyskursu naukowego i politycznego, posługuje się nim w swoich programach Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Zdaniem przyrodniczki, dr hab. Marty Pogrzeby, dyrektor Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, „betonoza" spowodowana jest brakiem kontroli nad przestrzenią oddawaną deweloperom. W większości miast wojewódzkich zabudowa jest tak gęsta, że nie myśli się o rozszczelnieniach powierzchni ziemi. Przy planowaniu przestrzennym taniej jest zrobić od razu ścieżki i dojścia, chodniki, parkingi. Ale przestrzeń nie staje się przez to bardziej estetyczna. Biorąc pod uwagę powstające w wyniku "betonozy" miejskie wyspy ciepła, jest ona po prostu „nieludzka”.

Komu opłaca się betonowanie

"Betonoza" dotyka nawet historyczne rynki staromiejskie. Zdaniem ekspertki nie widać odwrotu od tej tendencji, a zabytkowe przestrzenie znacznie różnią się od zielonych miejsc fotografowanych w latach 60.

- Wybetonowane miasto jest wygodne dla włodarzy. Sprzątanie po dużych wydarzeniach, imprezach masowych organizowanych na utwardzonych placach jest łatwiejsze niż czyszczenie trawników lub zieleńców. Utrzymanie zieleni wiąże się z kosztami. Część miast w ogóle odeszła od tego, żeby mieć zieleń miejską na własnym utrzymaniu. Korzystają zazwyczaj z usług firm prywatnych – mówi dr hab. Marta Pogrzeba.

Przyznaje, że „dla estetyki” przy planowaniu osiedli mieszkaniowych deweloperzy biorą pod uwagę zieleń, skwery, a nawet mikroparki, które nazywa się również parkami kieszonkowymi. Natomiast generalnie taniej jest pokryć większe powierzchnie kostką lub betonem. Betonuje się nawet place zabaw, choć powinny być one zrobione z nawierzchni bardziej przyjaznych nie tylko dla dzieci, ale i środowiska.

Jak rozszczelnić miasto

- W Polsce wykorzystujemy może 10 proc. wody opadowej – i to jedynie w tych miastach, gdzie nie ma „betonozy”. W zabetonowanych miastach przy nawalnych deszczach większość tej wody spływa do studzienek kanalizacyjnych i tracimy ją bezpowrotnie. Owszem, zapobiega to incydentalnym powodziom po nawalnych deszczach, ale woda jest w zasadzie stracona dla miasta – ocenia dr hab. Marta Pogrzeba.

Wyjaśnia, że aby zagospodarować opady, przestrzeń miejska musi być rozszczelniona - poprzez małe skwery miejskie, ogrody deszczowe albo sztuczne rzeki, czyli zagłębienia terenu wypełniane kamieniami, które po nawalnym deszczu stanowią rezerwuar wody. Rozwiązaniem jest także ażurowa kostka zamiast betonu.

- Na drogę wystarczy położyć ażurową kostkę, a pomiędzy jej elementami wysiać trawę. Roślinność przerasta kostkę ażurową, wygląda estetycznie, a przy nawalnych deszczach woda jest w stanie infiltrować w głąb gruntu – mówi dr hab. Pogrzeba, podając przykład jednej z alei Chorzowa, po bokach obsadzonej drzewami, gdzie beton zamieniono na ażurową kostkę – od tego czasu mieszkańcy nie mają już problemu z wodą płynącą po drodze w czasie ulewy.

Naukowcy i producenci betonów opracowali też inne nawierzchnie przepuszczalne, materiały budowlane tworzone w oparciu o odpady, a jednocześnie przepuszczające wodę – tylko do władz miast należy wybór takiego rodzaju betonu.

Ekspertka przywołuje badania, zgodnie z którymi już 10 procent odbetonowania doprowadza do tego, że w glebie zatrzymuje się o 20 proc. więcej wody. Istnieją rozwiązania technologiczne pozwalające rozszczelnić powierzchnię.

Zielona akupunktura

Problemem zabetonowanych miast, jak podkreśla dr hab. Pogrzeba, są miejskie wyspy ciepła, gdzie temperatura w lecie przy asfalcie sięga nawet do 70 st. Celsjusza. Każda zieleń pozwala zmniejszyć tę „nieludzką” temperaturę.

- Uzdrawiające tkankę miasta zielone ukłucie to mikrosfery – parki, zazielenione przystanki autobusowe, kwietniki, gdzie wprowadzamy roślinność pochodzącą z natury. Nie sadzimy już pelargonii czy begonii, które są jednoroczne, a przez to kosztochłonne. Wprowadzamy rośliny z muraw kserotermicznych, które poradzą sobie w naszych warunkach klimatycznych, bo są odporne na zmiany i wysokie temperatury oraz brak wody – wylicza przyrodniczka.

Wraz z zespołem badawczym z IETU proponuje miastom oryginalne technologie – m.in. samowystarczalny inteligentny moduł dla zielonej infrastruktury miasta. Moduł na bazie kontenera morskiego, którego prototyp będzie instalowany w Katowicach, daje możliwość zaprojektowania zieleni pochodzącej z natury w tych częściach miast, gdzie mamy "betonozę", a ze względu na krytyczną infrastrukturę nie możemy np. sadzić drzew. W module zielony dach i ściana obsadzony jest roślinami z muraw kserotermicznych; dach wyposażony w panele fotowoltaiczne oraz instalację zbierającą deszczówkę w podziemnym zbiorniku pozwala na bezobsługowe utrzymanie roślinności. Czujniki wilgotności na „dywanie” roślinnym dają sygnał do pompy tłoczącej wodę, by w warunkach stresu termicznego podlewać rośliny. Działanie całego modułu można obserwować z poziomu smartfona. W środku kontenera miasto może ulokować na przykład książkomat, punkt turystyczny albo toaletę miejską.

Z kolei w Katowicach instalowane są zielone przystanki miejskie przy drogach szybkiego ruchu, gdzie ludzie obecnie nie mają gdzie skryć się przed słońcem podczas lata. Przystanki te również będą wyposażone w czujniki wilgotności i systemy nawadniania.

Beton wylewa się poza miasta

"Betonoza" to również problem wsi – ocenia dr hab. Pogrzeba. W dużych gospodarstwach wiejskich, gdzie znajdują się silosy na zboże albo gdzie prowadzi się chów bydła – betonowanie jest powszechną praktyką, ponieważ tak duży obszar jest wówczas łatwy do utrzymania w czystości i dobrze skomunikowany. Tu znów rozwiązaniem problemu mogą być nawierzchnie półprzepuszczalne, szczególnie ażurowa kostka, po której mogą jeździć traktory.

- Niegdyś małe ośrodki miejskie były otoczone polami uprawnymi, gdzie można było uprawiać żywność. Taka żywność miała krótką drogę do konsumenta. Obecnie większość terenów wiejskich wokół miast została przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową. Przeciętny Kowalski wyprowadził się z miasta i na wsi zbudował swoje miejsce do życia, ale jednocześnie w 40 procentach zabetonował swoją działkę – stwierdza dr hab. Pogrzeba.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Efekt Taylor Swift. Miliardy, rekordy i wielkie wpływy
DO ZOBACZENIA

Efekt Taylor Swift. Miliardy, rekordy i wielkie wpływy

Kiedy przyjechała na koncerty do Polski, przez kilka dni mówiły o tym wszystkie media, a w hotelach nie było miejsc, bo przyjechało tak dużo widzów z zagranicy. Trasa koncertowa The Eras Tour przyniosła jej 2,2 miliardów dolarów. Ma wielką armię fanów na całym świecie. I choć jej piosenki zapewne nie wszystkim się podobają, to chyba każdy o niej słyszał. A jak do tego doszło?

U nas są tanie choinki. Leśnicy sprzedają je nawet za 30 złotych
JEST NA CZYM BOMBKĘ ZAWIEŚIĆ

U nas są tanie choinki. Leśnicy sprzedają je nawet za 30 złotych

Duża część nadleśnictw w kraju prowadzi już sprzedaż choinek. Jak informują Lasy Państwowe, ceny wahają się średnio od 40 do 130 zł; zależą od regionu Polski, gatunku, czy wysokości drzewka. W części 25 lubelskich nadleśnictw sprzedaż też już ruszyła.

Pierwsza kawa w pałacu Potockich z legendą sportu i reżyserem filmowym
PRZY KAWIARNIANYM STOLIKU

Pierwsza kawa w pałacu Potockich z legendą sportu i reżyserem filmowym

W niespełna dwa miesiące od podpisania umowy, w pałacu Potockich otwiera się kawiarnia. 14 grudnia w Radzyniu Podlaskim będzie można wypić kawę. Z kim? A choćby z reżyserem Januszem Zaorskim czy Dariuszem Szpakowskim.

ME piłkarek ręcznych: Na pożegnanie Polska lepsza od Rumunii
ZDJĘCIA
galeria

ME piłkarek ręcznych: Na pożegnanie Polska lepsza od Rumunii

Reprezentacja Polski na koniec swojego udziału w mistrzostwach Europy pokonała Rumunki 29:24 (10:11) i w znacznie lepszych humorach wróci jutro do kraju.

Bartosz Zmarzlik, Mateusz Cierniak i Wiktor Przyjemski. Wszyscy zagrają w kosza
Mecz Słodkich Serc

Bartosz Zmarzlik, Mateusz Cierniak i Wiktor Przyjemski. Wszyscy zagrają w kosza

Wyjątkowi zawodnicy na boisku oraz wyjątkowe wejściówki na wyjątkowy mecz. Dużo wyjątkowości, bo cała akcja taka jest. Już w najbliższy czwartek Mecz Słodkich Serc w ramach akcji Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę.

38 lat, 3 promile i jeden rów. Teraz grozi mu kara 3 lat pozbawienia wolności
AUTO W ROWIE, KIEROWCA W CELI

38 lat, 3 promile i jeden rów. Teraz grozi mu kara 3 lat pozbawienia wolności

Wjechał do rowu, a kiedy wysiadł z auta, świadkowie podejrzewali, że może być nietrzeźwy i natychmiast zaalarmowali policję.

Oszustwo na OLX: Nie klikaj w przycisk z napisem „Odbierz pieniądze”
UWAŻAJ W SIECI

Oszustwo na OLX: Nie klikaj w przycisk z napisem „Odbierz pieniądze”

Sprzedaż roweru zakończyła się dla mieszkanki gminy Krasnystaw utratą oszczędności. Oszuści wykorzystali fałszywą stronę i kod BLIK.

Mammobus w trasie, czyli darmowe badania blisko domu
PROFILAKTYKA

Mammobus w trasie, czyli darmowe badania blisko domu

Nowotwór piersi to najczęstszy rak wśród kobiet. Wcześnie wykryty, może być całkowicie uleczalny. Sprawdź, kiedy i gdzie możesz zrobić badania profilaktyczne.

Nowy rozkład jazdy pociągów dla Lublina i województwa lubelskiego
STOI NA STACJI LOKOMOTYWA

Nowy rozkład jazdy pociągów dla Lublina i województwa lubelskiego

Jeszcze nigdy nie było tak szybko, tak wygodnie i tak często. Przynajmniej jeśli wierzyć w zapowiedzi PKP Intercity, które pochwaliło się nowym rozkład jazdy na sezon 2024/2025 dla województwa lubelskiego.

zdjęcie ilustracyjne
WOREK NA GADA

Hak na węże, transporter dla płazów. Straż Miejska będzie doposażona

Zgodnie z zapowiedzią, ratusz zamawia sprzęt do ratowania dzikich zwierząt. To efekt sygnałów od mieszkańców, którzy najpierw w budżecie obywatelskim o to zawnioskowali, ale bezskutecznie. A później napisali petycję.

Wojewoda już ubrał choinkę. Miał świetnych pomocników
idą święta
galeria

Wojewoda już ubrał choinkę. Miał świetnych pomocników

Z pomocą uczniów poszło szybko i sprawnie. Choinka już stoi, a w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim czuć już świąteczny klimat.

W Lublinie będzie nowy Lidl. Gdzie i kiedy?
BĘDĄ PROMOCJE

W Lublinie będzie nowy Lidl. Gdzie i kiedy?

Nowy sklep sieci Lidl Polska ma powierzchnię sali sprzedaży wynoszącą ok. 1500 mkw. Prace znalazło tu 25 osób. A pierwsze zakupy już w czwartek.

Ćwiczenia „MASCAL”: ważnym aspektem było doskonalenie współdziałania z innymi służbami ratowniczymi podczas zdarzeń masowych.
KRYPTONIM MASCAL
galeria

Dywersanci zaatakowali szkołę. Spokojnie, to tylko ćwiczenia

Atak dywersantów na szkołę, wybuch i wielu rannych – to scenariusz ćwiczenia pod kryptonimem „MASCAL”, które odbyło się na terenie opuszczonego budynku w Szczuczkach, w gminie Wojciechów.

Znamy Młodzieżowe Słowo Roku 2024!
czemó AKURAT TO?

Znamy Młodzieżowe Słowo Roku 2024!

Cringe, Bambik, Sigma, Skibidi, Delulu. W sumie 20 wyrazów używanych przez młodzież zakwalifikowało się do finału plebiscytu.

Jak zorganizować miejsce pracy z wykorzystaniem szaf, regałów i kontenerków biurowych?

Jak zorganizować miejsce pracy z wykorzystaniem szaf, regałów i kontenerków biurowych?

Dobrze zorganizowana przestrzeń biurowa to podstawa efektywnej pracy i komfortu zarówno pracowników, jak i klientów odwiedzających firmę. Meble biurowe, takie jak szafy, regały i kontenerki, odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu porządku i ergonomii. Ich odpowiednie rozmieszczenie oraz dopasowanie do potrzeb użytkowników może znacząco wpłynąć na funkcjonalność i estetykę biura.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium