Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kuchnia

4 lutego 2023 r.
11:30

Ziemniaki nie muszą być nudne. Nasz pomysł na smaczny obiad. Przepisy kulinarne

0 A A
(fot. archiwum )

W szesnastym wieku przypłynęły z Ameryki do Europy. Według legendy w Polsce zawdzięczamy je królowi Janowi III Sobieskiemu, który wśród zdobyczy wiedeńskich przywiózł do Polski twarde „jabłka ziemne”, bez których nie wyobrażamy sobie dziś smakowitej kartoflanki, kartofli z piekarnika czy chrupiących placków ze śmietaną.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Kiedy żołnierze króla Jana zaczęli zabierać do Polski skarby znalezione w namiocie wezyra Mustafy, ich uwagę zwróciły dziwne aromatyczne ziarna i twarde owoce, zwane przez jeńców tureckich „jabłkami ziemnymi”. Po powrocie do kraju okazało się, że ze zmielonych ziaren znanych wrzątkiem powstaje aromatyczny napój, o którym później Mickiewicz pisał w „Panu Tadeuszu”, że „Takiej kawy jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju”. A ugotowane „jabłka ziemne” doskonale zaspokajają głód.

Kartofel, bo kartoflanka

No właśnie: Kartofel czy ziemniak? – Kartofel – mówi prof. Jan Miodek i wyjaśnia, że w języku potocznym istnieje kartoflanka, a nie ma „ziemniaczanki”. Słowo kartofel pochodzi z języka niemieckiego (Kartoffel), ale ma włoskie pochodzenie (od „tartufo”, trufla). Przyrównanie poczciwego ziemniaka do trufli wskazuje, że dobrze przyrządzone kartofle mogą być wielkim przysmakiem.

O wyjątkowości kartofli świadczy polski parmezan, który nie był serem, ale podsuszaną mieszanką kartofli i twarogu, udającą parmezan. A jak już jesteśmy przy serze, warto wspomnieć słynną poznańską potrawę: pyry z gzikiem.

Jak ją zrobić? Ugotować kartofle w mundurkach, tym czasie wymieszać twaróg ze śmietaną, dodać cebulkę, doprawić solą z pieprzem. Gorące kartofle rozkroić na pół (nie do końca), ułożyć na talerzu, napełniać serem ze śmietaną (gzikiem). Połączenie gorących pyr z zimnym gzikiem jest rewelacyjne. Poznaniacy są przywiązani do jeszcze jednego dania: jedzą rosół z pyrami. Też bardzo dobre.

Kluski z ziemniaków (kartofli)  XIX wiek

Zaczynamy od przepisu z kolekcji prof. Jarosława Domanowskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

„Utrzyj na tarce funt ziemniaków gotowanych, pokraj ½ funta słoniny w kostkę, tyleż chleba pszennego, posiekaj kilka cebul i to wszystko usmaż w tygielku. Temczasem rozrób ziemniaki 3 łyżkami śmietany, wbij do nich 6 jaj, wsyp kwiatu muszkatołowego i posól dostatecznie, wsypuje się do tego słonina wysmażona z chlebem i cebulą dodaje się kilka łyżek pszenicy mąki i z tej mąki narobiwszy okrągłych klusek, gotuje w posolonej wodzie, dając na stół posyp ośródką bułki w maśle smażonej i polej masłem”.

Mielone z kartoflami

Składniki: 25 dag schabu, 25 dag łopatki, 10 dag wędzonego boczku, 10 dag słoniny, 1 cebula, 1 jajko, 1 kajzerka, mleko, sól, pieprz, 1 kg kartofli.

Wykonanie: mięso z boczkiem zemleć w maszynce. Wstawić kartofle. Do mielonego mięsa dodać posiekaną i podsmażoną cebulkę, bułkę namoczoną w mleku, wymieszać, doprawić solą z pieprzem, dobrze wyrobić. Uformować kotlety, obtoczyć w bułce i w jajku, usmażyć na słonince na złoto. Podawać z kartoflami i sałatą.

Mostek cielęcy z kartoflami

Składniki: mostek cielęcy, 1 jajko surowe, 5-6 jajek ugotowanych na twardo, grzanki z dwóch bułeczek, natka pietruszki, sól, pieprz, 1 kg ziemniaków, okrasa z cebuli.

Wykonanie: mięso umyć, osuszyć, usunąć kości. Mostek sprawić tak, by powstała kieszeń. Jajka pokroić w kostkę, dodać suche grzanki, dużo natki, doprawić solą i pieprzem. Tak przygotowanym farszem wypełnić mostek, zamknąć mięso. Piec w nagrzanym piekarniku aż do miękkości, podlewając odrobiną wody i sosem spod pieczeni. W tym czasie ugotować ziemniaki. Podawać na gorąco jako danie główne z kartoflami, okraszonymi cebulą smażoną na oleju.

Reczczak tereszpolski

Składniki: 1 kg ziemniaków, 50 dag kaszy gryczanej, 50 dag wiejskiego sera, wiejski smalec ze skwarkami, sól, pieprz, majeranek.

Wykonanie: ziemniaki ugotować, wystudzić, utłuc. Kaszę gryczaną zalać gorącą serwatką i odczekać, aż napęcznieje. Ziemniaki wyrobić z serem, kaszą i smalcem ze skwarkami. Doprawić solą, pieprzem i majerankiem. Natłuścić blachę, wyłożyć masę, wyrównać. Piec jedną godzinę, sprawdzając patyczkiem, czy reczczak jest gotowy. Podawać na gorąco z masłem i śmietaną. Lub z sosem grzybowym. Na zimno z mlekiem.

(Autor: Janina Szewczuk)

Wareniki z kartoflami

Składniki: ciasto: 1 kg mąki, 0,5 litra gorącej wody. Farsz: 1 kg kartofli, 1 duża cebula, 0,25 g podgardla lub boczku.

Wykonanie: z podanych składników wyrobić ciasto. Kartofle obrać, ugotować, utłuc i wystudzić. Cebulę pokroić w grubą kostkę. Podgardle lub boczek stopić. Na tłuszczu ze skwarkami zeszklić cebulę i połączyć z przestudzonymi kartoflami. Dodać pieprz, pieprz ziołowy, sól, wymieszać farsz. Ciasto rozwałkować, wykrawać krążki i nadziewać farszem. Gotować w osolonej wodzie do wypłynięcia. Polać przesmażona cebulą lub stopionym sało.

Wołowe bitki z kartoflami

Składniki: 6 kawałków wołowiny, sól, pieprz, masło, mąka, litr bulionu (najlepiej wołowego), 3 kromki wysuszonego, razowego chleba, 3 ząbki czosnku, 1 kg kartofli, 1 szklanka śmietany, łyżka masła.

Wykonanie: kawałki wołowiny rozbić tłuczkiem, podzielić na trzy bitki. Każdy kawałek oprószyć świeżo zmielonym pieprzem, obtoczyć w mące, usmażyć na maśle na lekko brązowy kolor. Posolić dopiero po przewróceniu mięsa na drugą stronę.

Włożyć bitki do rondla, zalać bulionem, chleb pokruszyć na kawałki, dodać do duszących się bitek. Dodać roztarty czosnek. Dusić na wolnym ogniu. Kartofle ugotować, utłuc razem z masłem, dodać śmietanę, doprawić do smaku solą i pieprzem, wymieszać. Bitki wyłożyć na talerz, obok puree z kartofli, polać dużą ilością sosu.

Zalewajka z kartoflami

Składniki: 50 dag kartofli, pół litra zakwasu na żurek, 1 cebula, 10 dag słoniny, 20 dag wędlin, 3 ząbki czosnku, garść suszonych grzybów, sól, pieprz.

Wykonanie: poprzedniego dnia namoczyć suszone grzyby. Kartofle obrać, umyć, osączyć, pokroić w kostkę i podsmażyć na słoninie w garnku. Dodać pokrojoną na kawałki wędlinę, smażyć 5 minut. Zalać 3 szklankami posolonej wody, dodać namoczone grzyby, doprawić solą z pieprzem i gotować 20 minut. Wlać zakwas, zagotować. Można zaprawić kwaśną śmietaną.

Żeberka z pieczonymi kartoflami

Składniki: 4 żeberka o schabu, każde o długości 50 cm, konfitura śliwkowa, miód, mielony kminek, mielona kolendra, imbir, sól, pieprz.

Wykonanie: żeberka „nasmacznić przyprawami”, natrzeć miodem, obłożyć konfiturą śliwkową, pozostawić na dobę w takiej marynacie. Upiec w rękawie w piekarniku nagrzanym do 160 stopni Celsjusza (45 minut). Dopiec 30 minut w temperaturze 130 stopni Celsjusza przez 30 minut. Podawać z pieczonymi kartoflami.

(Autor: Maria Gorecka).

Skomentuj i udostępnij na Facebooku
e-Wydanie

Pozostałe informacje

A może coś słodkiego? Trwa Festiwal Kawy i Czekolady w Lublinie
galeria

A może coś słodkiego? Trwa Festiwal Kawy i Czekolady w Lublinie

- Czekolada gorzka, deserowa, mleczna, biała a może różowa czy z dodatkami? Z pewnością każdy czekoladożerca znajdzie coś dla siebie - przekonują organizatorzy festiwalu, który można odwiedzić także dzisiaj.

Sprzątanie Bystrzycy: W pół godziny zebrali 18 opon i 14 worków śmieci
galeria

Sprzątanie Bystrzycy: W pół godziny zebrali 18 opon i 14 worków śmieci

18 starych opon i 14 worków śmieci wyciągnęła grupa 25 wolontariuszy podczas akcji sprzątania Bystrzycy w Prawiednikach. Śmieci wybrano z 500-metrowego odcinka rzeki.

Cuprum Lubin – LUK Lublin 1:3. Wprowadzili swój plan w życie

Cuprum Lubin – LUK Lublin 1:3. Wprowadzili swój plan w życie

W spotkaniu 29. kolejki LUK Lublin pokonał na wyjeździe Cuprum Lubin 3:1. MVP wybrany został przyjmujący gości Wojciech Włodarczyk.

W niedzielę Baobab na pl. Litewskim będzie fioletowy

W niedzielę Baobab na pl. Litewskim będzie fioletowy

Kolor zmieni także podświetlenie kasztanowców i fontanny. Tylko na ten jeden wieczór.

Motor kontra Stomil Olsztyn. "Myślimy tylko i wyłącznie o trzech punktach"

Motor kontra Stomil Olsztyn. "Myślimy tylko i wyłącznie o trzech punktach"

Piłkarze Motoru w niedzielę mogą zrobić kolejny krok w stronę strefy barażowej. Tym razem zmierzą się na wyjeździe z siódmym w tabeli Stomilem Olsztyn. Spotkanie zaplanowano na godz. 15.

Chełmianka gorsza od Stali Stalowa Wola, Lublinianka przegrała w Tarnowie… 3:6

Chełmianka gorsza od Stali Stalowa Wola, Lublinianka przegrała w Tarnowie… 3:6

Efekt nowej miotły zadziałał w Stalowej Woli. Stal w sobotę dopisała do swojego konta trzy punkty po wyjazdowym zwycięstwie nad Chełmianką (2:0).

Avia Świdnik – KSZO 0:0. Powinni dostać karnego?

Avia Świdnik – KSZO 0:0. Powinni dostać karnego?

Drugi mecz na wiosnę u siebie i drugi remis. W sobotę piłkarze Avii Świdnik podzielili się punktami z KSZO Ostrowiec Świętokrzyski (0:0).

Polski Cukier AZS UMCS wygrał w Gorzowie pierwszy mecz o finał!

Polski Cukier AZS UMCS wygrał w Gorzowie pierwszy mecz o finał!

Polski Cukier AZS UMCS odniósł niespodziewane zwycięstwo w Gorzowie Wielkopolskim i wykonał olbrzymi krok w kierunku awansu do finału rozgrywek.

Lewart – Stal Poniatowa 2:4. „Udowodniliśmy komu należy się drugie miejsce” [zdjęcia]
galeria

Lewart – Stal Poniatowa 2:4. „Udowodniliśmy komu należy się drugie miejsce” [zdjęcia]

Mimo zmiany trenera w zimie, w Poniatowej zmianie nie uległy wyniki. Beniaminek nie przestaje pozytywnie zaskakiwać. Pod wodzą Konrada Szmyrgały wygrał drugie spotkanie i to na bardzo trudnym terenie – 4:2 w Lubartowie z tamtejszym Lewartem.

Korona II Kielce – Podlasie Biała Podlaska 1:2. Posiłki z ekstraklasy? Żaden problem

Korona II Kielce – Podlasie Biała Podlaska 1:2. Posiłki z ekstraklasy? Żaden problem

Po pierwszym zwycięstwie w tym sezonie na własnym boisku piłkarze Podlasia poszli za ciosem. W sobotę drużyna Artura Renkowskiego pokonała na wyjeździe rezerwy Korony Kielce 2:1. Trzeba od razu dodać, że gospodarze wystawili bardzo mocny skład.

Bug Hanna – Świdniczanka 1:12. „Strzelił więcej niż przez cały czas spędzony w Avii”

Bug Hanna – Świdniczanka 1:12. „Strzelił więcej niż przez cały czas spędzony w Avii”

W pierwszym meczu na wiosnę Świdniczanka wygrała z Orlętami Łuków „tylko” 2:0. W drugim występie podopieczni Łukasza Gieresza spisali się zdecydowanie lepiej. W Hannie rozbili beniaminka aż… 12:1. Hat-tricka zaliczył Michał Paluch, ale nie tylko, bo w przeciągu dosłownie kilku minut trzy razy na listę strzelców wpisał się także inny z zimowych nabytków – Dawid Wójcik.

Wisła Grupa Azoty – Polonia Warszawa 0:2. Podwójna kara tuż przed przerwą

Wisła Grupa Azoty – Polonia Warszawa 0:2. Podwójna kara tuż przed przerwą

Nie tak miał wyglądać mecz Wisły Grupa Azoty z Polonią Warszawa. Puławianie nieźle zaczęli, ale przegrali ważne spotkanie z rywalem ze strefy barażowej 0:2. Kluczowa dla losów spotkania była sytuacja z doliczonego czasu gry w pierwszej połowie. Rywale zdobyli wówczas pierwszego gola z rzutu wolnego, a dodatkowo czerwoną kartkę obejrzał Łukasz Wiech.

MKS FunFloor – Piotrcovia  32:28. Roszak pokazała klasę
galeria

MKS FunFloor – Piotrcovia 32:28. Roszak pokazała klasę

MKS FunFloor Lublin pokonał Piotrocvię32:28 i umocnił się na drugim miejscu w tabeli. W klubie wszyscy już żyją „święta wojną” z Zagłębiem Lubin, która odbędzie się w następną niedzielę.

Wieczysta Kraków – Orlęta Spomlek 3:0. Bez szans na niespodziankę

Wieczysta Kraków – Orlęta Spomlek 3:0. Bez szans na niespodziankę

Trzecia z rzędu porażka piłkarzy z Radzynia Podlaskiego. Orlęta Spomlek w sobotę musiały uznać wyższość lidera tabeli grupy czwartej – Wieczystej. Ekipa z Krakowa pokonała rywali bez najmniejszych problemów 3:0.

Artystyczny świat Darka z autyzmem. Pierwsza taka wystawa

Artystyczny świat Darka z autyzmem. Pierwsza taka wystawa

Darek ma autyzm i wielki talent artystyczny. 29 marca jego prace pokaże Bialskie Centrum Kultury.

ALARM24

Widzisz wypadek? Jesteś świadkiem niecodziennego zdarzenia?
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

Kliknij i dodaj swojego newsa!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium