Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kuchnia

4 lutego 2023 r.
11:30

Ziemniaki nie muszą być nudne. Nasz pomysł na smaczny obiad. Przepisy kulinarne

0 A A
(fot. archiwum )

W szesnastym wieku przypłynęły z Ameryki do Europy. Według legendy w Polsce zawdzięczamy je królowi Janowi III Sobieskiemu, który wśród zdobyczy wiedeńskich przywiózł do Polski twarde „jabłka ziemne”, bez których nie wyobrażamy sobie dziś smakowitej kartoflanki, kartofli z piekarnika czy chrupiących placków ze śmietaną.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Kiedy żołnierze króla Jana zaczęli zabierać do Polski skarby znalezione w namiocie wezyra Mustafy, ich uwagę zwróciły dziwne aromatyczne ziarna i twarde owoce, zwane przez jeńców tureckich „jabłkami ziemnymi”. Po powrocie do kraju okazało się, że ze zmielonych ziaren znanych wrzątkiem powstaje aromatyczny napój, o którym później Mickiewicz pisał w „Panu Tadeuszu”, że „Takiej kawy jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju”. A ugotowane „jabłka ziemne” doskonale zaspokajają głód.

Kartofel, bo kartoflanka

No właśnie: Kartofel czy ziemniak? – Kartofel – mówi prof. Jan Miodek i wyjaśnia, że w języku potocznym istnieje kartoflanka, a nie ma „ziemniaczanki”. Słowo kartofel pochodzi z języka niemieckiego (Kartoffel), ale ma włoskie pochodzenie (od „tartufo”, trufla). Przyrównanie poczciwego ziemniaka do trufli wskazuje, że dobrze przyrządzone kartofle mogą być wielkim przysmakiem.

O wyjątkowości kartofli świadczy polski parmezan, który nie był serem, ale podsuszaną mieszanką kartofli i twarogu, udającą parmezan. A jak już jesteśmy przy serze, warto wspomnieć słynną poznańską potrawę: pyry z gzikiem.

Jak ją zrobić? Ugotować kartofle w mundurkach, tym czasie wymieszać twaróg ze śmietaną, dodać cebulkę, doprawić solą z pieprzem. Gorące kartofle rozkroić na pół (nie do końca), ułożyć na talerzu, napełniać serem ze śmietaną (gzikiem). Połączenie gorących pyr z zimnym gzikiem jest rewelacyjne. Poznaniacy są przywiązani do jeszcze jednego dania: jedzą rosół z pyrami. Też bardzo dobre.

Kluski z ziemniaków (kartofli)  XIX wiek

Zaczynamy od przepisu z kolekcji prof. Jarosława Domanowskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

„Utrzyj na tarce funt ziemniaków gotowanych, pokraj ½ funta słoniny w kostkę, tyleż chleba pszennego, posiekaj kilka cebul i to wszystko usmaż w tygielku. Temczasem rozrób ziemniaki 3 łyżkami śmietany, wbij do nich 6 jaj, wsyp kwiatu muszkatołowego i posól dostatecznie, wsypuje się do tego słonina wysmażona z chlebem i cebulą dodaje się kilka łyżek pszenicy mąki i z tej mąki narobiwszy okrągłych klusek, gotuje w posolonej wodzie, dając na stół posyp ośródką bułki w maśle smażonej i polej masłem”.

Mielone z kartoflami

Składniki: 25 dag schabu, 25 dag łopatki, 10 dag wędzonego boczku, 10 dag słoniny, 1 cebula, 1 jajko, 1 kajzerka, mleko, sól, pieprz, 1 kg kartofli.

Wykonanie: mięso z boczkiem zemleć w maszynce. Wstawić kartofle. Do mielonego mięsa dodać posiekaną i podsmażoną cebulkę, bułkę namoczoną w mleku, wymieszać, doprawić solą z pieprzem, dobrze wyrobić. Uformować kotlety, obtoczyć w bułce i w jajku, usmażyć na słonince na złoto. Podawać z kartoflami i sałatą.

Mostek cielęcy z kartoflami

Składniki: mostek cielęcy, 1 jajko surowe, 5-6 jajek ugotowanych na twardo, grzanki z dwóch bułeczek, natka pietruszki, sól, pieprz, 1 kg ziemniaków, okrasa z cebuli.

Wykonanie: mięso umyć, osuszyć, usunąć kości. Mostek sprawić tak, by powstała kieszeń. Jajka pokroić w kostkę, dodać suche grzanki, dużo natki, doprawić solą i pieprzem. Tak przygotowanym farszem wypełnić mostek, zamknąć mięso. Piec w nagrzanym piekarniku aż do miękkości, podlewając odrobiną wody i sosem spod pieczeni. W tym czasie ugotować ziemniaki. Podawać na gorąco jako danie główne z kartoflami, okraszonymi cebulą smażoną na oleju.

Reczczak tereszpolski

Składniki: 1 kg ziemniaków, 50 dag kaszy gryczanej, 50 dag wiejskiego sera, wiejski smalec ze skwarkami, sól, pieprz, majeranek.

Wykonanie: ziemniaki ugotować, wystudzić, utłuc. Kaszę gryczaną zalać gorącą serwatką i odczekać, aż napęcznieje. Ziemniaki wyrobić z serem, kaszą i smalcem ze skwarkami. Doprawić solą, pieprzem i majerankiem. Natłuścić blachę, wyłożyć masę, wyrównać. Piec jedną godzinę, sprawdzając patyczkiem, czy reczczak jest gotowy. Podawać na gorąco z masłem i śmietaną. Lub z sosem grzybowym. Na zimno z mlekiem.

(Autor: Janina Szewczuk)

Wareniki z kartoflami

Składniki: ciasto: 1 kg mąki, 0,5 litra gorącej wody. Farsz: 1 kg kartofli, 1 duża cebula, 0,25 g podgardla lub boczku.

Wykonanie: z podanych składników wyrobić ciasto. Kartofle obrać, ugotować, utłuc i wystudzić. Cebulę pokroić w grubą kostkę. Podgardle lub boczek stopić. Na tłuszczu ze skwarkami zeszklić cebulę i połączyć z przestudzonymi kartoflami. Dodać pieprz, pieprz ziołowy, sól, wymieszać farsz. Ciasto rozwałkować, wykrawać krążki i nadziewać farszem. Gotować w osolonej wodzie do wypłynięcia. Polać przesmażona cebulą lub stopionym sało.

Wołowe bitki z kartoflami

Składniki: 6 kawałków wołowiny, sól, pieprz, masło, mąka, litr bulionu (najlepiej wołowego), 3 kromki wysuszonego, razowego chleba, 3 ząbki czosnku, 1 kg kartofli, 1 szklanka śmietany, łyżka masła.

Wykonanie: kawałki wołowiny rozbić tłuczkiem, podzielić na trzy bitki. Każdy kawałek oprószyć świeżo zmielonym pieprzem, obtoczyć w mące, usmażyć na maśle na lekko brązowy kolor. Posolić dopiero po przewróceniu mięsa na drugą stronę.

Włożyć bitki do rondla, zalać bulionem, chleb pokruszyć na kawałki, dodać do duszących się bitek. Dodać roztarty czosnek. Dusić na wolnym ogniu. Kartofle ugotować, utłuc razem z masłem, dodać śmietanę, doprawić do smaku solą i pieprzem, wymieszać. Bitki wyłożyć na talerz, obok puree z kartofli, polać dużą ilością sosu.

Zalewajka z kartoflami

Składniki: 50 dag kartofli, pół litra zakwasu na żurek, 1 cebula, 10 dag słoniny, 20 dag wędlin, 3 ząbki czosnku, garść suszonych grzybów, sól, pieprz.

Wykonanie: poprzedniego dnia namoczyć suszone grzyby. Kartofle obrać, umyć, osączyć, pokroić w kostkę i podsmażyć na słoninie w garnku. Dodać pokrojoną na kawałki wędlinę, smażyć 5 minut. Zalać 3 szklankami posolonej wody, dodać namoczone grzyby, doprawić solą z pieprzem i gotować 20 minut. Wlać zakwas, zagotować. Można zaprawić kwaśną śmietaną.

Żeberka z pieczonymi kartoflami

Składniki: 4 żeberka o schabu, każde o długości 50 cm, konfitura śliwkowa, miód, mielony kminek, mielona kolendra, imbir, sól, pieprz.

Wykonanie: żeberka „nasmacznić przyprawami”, natrzeć miodem, obłożyć konfiturą śliwkową, pozostawić na dobę w takiej marynacie. Upiec w rękawie w piekarniku nagrzanym do 160 stopni Celsjusza (45 minut). Dopiec 30 minut w temperaturze 130 stopni Celsjusza przez 30 minut. Podawać z pieczonymi kartoflami.

(Autor: Maria Gorecka).

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Polski Cukier Start Lublin walczył do końca, ale minimalnie przegrał z Treflem Sopot [zdjęcia]
galeria

Polski Cukier Start Lublin walczył do końca, ale minimalnie przegrał z Treflem Sopot [zdjęcia]

W poniedziałkowy wieczór emocji w hali Globus było co niemiara. Polski Cukier Start po pierwszej kwarcie prowadził z Treflem Sopot 26:16. Niestety, w końcówce goście przechylili szalę na swoją stronę i mimo naprawdę ambitnej postawy gospodarzy, to rywale wracali do domu ze zwycięstwem (85:84).

W organizmie 3 promile, a samochód już stracony

W organizmie 3 promile, a samochód już stracony

39-letni chełmianin może pożegnać się ze swoim samochodem. Pod wpływem alkoholu spowodował kolizję, a zgodnie z nowymi przepisami jest orzeczenie przepadku pojazdu należącego do kierującego.

Pijany 18-latek zakończył jazdę w rowie

Pijany 18-latek zakończył jazdę w rowie

Nietrzeźwy kierowca mercedesa zderzył się z innym pojazdem i wpadł do rowu. Policja zabezpieczyła jego pojazd na poczet przyszłej kary.

KUL przenosi się do Brazylii. Powstało tam Centrum Badań nad Kulturą Polską

KUL przenosi się do Brazylii. Powstało tam Centrum Badań nad Kulturą Polską

W Porto Alegre będą się uczyć o Polsce. Właśnie w tym miejscu powstało Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II.

„Bogdanka kontra posłanka” i wycofany pozew

„Bogdanka kontra posłanka” i wycofany pozew

We wrześniu ubiegłego roku zarząd Lubelskiego Węgla Bogdanka złożył pozew przeciwko posłance Marcie Wcisło. Poszło o naruszenie dobrego imienia kopalni. Procesu jednak nie będzie.

„Kilka słów tylko do Ciebie (…)”. Spektakl w Centrum Kultury w Lublinie
21 marca 2024, 19:00

„Kilka słów tylko do Ciebie (…)”. Spektakl w Centrum Kultury w Lublinie

Czy jesteście gotowi na teatralne spotkanie z własnymi lękami i tajemnicami? W spektaklu "Kilka słów tylko do Ciebie, które powtarzam bez końca" dowiemy się, co kryje się za maską codzienności. Inspirując się „Procesem” Franza Kafki, „Fizyką Smutku” Georgiego Gospodinowa i „Językiem Przyszłości” Laurie Anderson, przeniesiemy się w mroczne korytarze ludzkiej psychiki.

Stabat Mater. Koncert wielkopostny w Filharmonii Lubelskiej
22 marca 2024, 19:00

Stabat Mater. Koncert wielkopostny w Filharmonii Lubelskiej

Podczas Wielkiego Postu Filharmonia Lubelska sięgnie po jedno z najpopularniejszych dzieł muzyki chóralnej "Stabat Mater" Giovanniego Battisty Pergolesiego. Koncert odbędzie się w piątek (22 marca) o godzinie 19.00.

Jakie zniżki dla puławian? Karta miejska już dostępna

Jakie zniżki dla puławian? Karta miejska już dostępna

Osoby zameldowane w Puławach otrzymają nowe benefity - zniżki na wybrane produkty lub usługi świadczone przez partnerów miejskiej karty. Jednym z partnerów programu jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który oferuje tańsze wejściówki i karnety na pływalnię.

Jest nowy prezes MZK. To były dyrektor Ursusa

Jest nowy prezes MZK. To były dyrektor Ursusa

W piątek wybrany został nowy prezes Miejskiego Zakładu Komunikacji w Puławach. Na to stanowisko rada nadzorcza asygnowała Pawła Dadeja związanego w przeszłości m.in. z lubelskim producentem autobusów Ursus Bus.

Zakon Bernardynów zaprasza na koncert papieski
2 kwietnia 2024, 19:00

Zakon Bernardynów zaprasza na koncert papieski

We wtorek 2 kwietnia w klasztorze oo. Bernardynów w Lublinie odbędzie się koncert ku czci św. Jana Pawła II. Wystąpi Magda Anioł z zespołem.

Zbigniew Jakubas skomentował odejście z Motoru Lublin trenera Goncalo Feio

Zbigniew Jakubas skomentował odejście z Motoru Lublin trenera Goncalo Feio

W poniedziałek kibice żółto-biało-niebieskich wpadli w kompletnie osłupienie po tym jak w mediach pojawiła się informacja o złożeniu dymisji przez Goncalo Feio, który wprowadził Motor Lublin na zaplecze PKO BP Ekstraklasy. Klub wydał już oficjalne oświadczenie w tej sprawie, a teraz głos zabrał również Zbigniew Jakubas

Kandydat PiS już nie chce walczyć o fotel burmistrza. Jak to tłumaczy?
wybory 2024

Kandydat PiS już nie chce walczyć o fotel burmistrza. Jak to tłumaczy?

Miał być kandydatem PiS na burmistrza Międzyrzeca Podlaskiego, ale niespodziewanie Janusz Skólimowski zrezygnował. – Podyktowane jest to komplikacjami zdrowotnymi – tłumaczy. Ale nieoficjalnie mówi się o wewnętrznych tarciach w partii.

Jest punkt paszportowy w Krasnymstawie. Nie trzeba już jechać daleko

Jest punkt paszportowy w Krasnymstawie. Nie trzeba już jechać daleko

Ponad 20 osób w ciągu 3 dni zaoszczędziło czas i pieniądze, bo mogło złożyć wniosek o paszport w Krasnymstawie bez konieczności wyjazdu do Chełma, Lublina czy Zamościa.

Wielkanocna akcja. Zrób większe zakupy i podziel się z potrzebującymi

Wielkanocna akcja. Zrób większe zakupy i podziel się z potrzebującymi

Organizują to co roku, przed Bożym Narodzeniem i przed Wielkanocą. Najbliższa świąteczna zbiórka żywności Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem” w Zamościu odbędzie się w nadchodzący weekend (23-24 marca).

Prezydent Białej nie zgadza się na protest rolników

Prezydent Białej nie zgadza się na protest rolników

Nie ma zgody prezydenta Białej Podlaskiej na protest rolników. – Taka blokada zagrażałaby bezpieczeństwu mieszkańców – tłumaczy Michał Litwiniuk (PO). Krajowa dwójka miała być zablokowana na trzech skrzyżowaniach.

ALARM24

Widzisz wypadek? Jesteś świadkiem niecodziennego zdarzenia?
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

Kliknij i dodaj swojego newsa!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium