Lublinerzy przywożą swoje (nasze) historie. Znamy program

- Moje zainteresowanie historią rodziny zaczęło się po śmierci kuzynki. Była jedynym członkiem rodziny, który pozostał w Lublinie i przeżył wojnę. Pokazano mi zapis rozmowy z jej ojczymem, który ujawnił, co naprawdę wydarzyło się w naszej rodzinie i opisał historię niezwykłej ucieczki tej kobiety – relacjonuje Anna Minton, pisarka, dziennikarka, wykładowca na uniwersytecie East London. To jedna z osób, której opowieści będzie można wysłuchać podczas zaczynającego się 2 lipca Zjazdu Lublinerów.

Początkiem tej historii jest zachowane zdjęcie z 1925 roku, na którym są pradziadkowie Anny Minton, ich rodzeństwo z mężami i żonami. Jednym z bohaterów będzie brat dziadka pani Anny, przedwojenny londyński lekarz, który dokonał ówczesnego cudu medycznego. W 1927 roku przeprowadził cesarskie cięcie poza swoim gabinetem umożliwiając przyjście na świat dziecku kobiety, która zginęła w wypadku samochodowym. Z relacji rodzinnej, którą usłyszymy w Lublinie wynika, że kuzyn pisarki zaadoptował uratowane dziecko...

Opowieści i spacery

Motywem przewodnim tegorocznego Zjazdu Lublinerów, organizowanego przez Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN będzie opowiadanie historii. Uczestnicy, podobnie jak Anna Minton podzielą się nimi nie tylko  w formie wykładów, ale też w konwencji spacerów i krótkich spektakli teatralnych.

- To będą klasyczne oprowadzania opowiadające o historii starego i nowego cmentarz żydowskiego w Lublinie. Na starym cmentarzu przy ul. Kalinowszczyzna, moje oprowadzanie będzie połączone z rodzinna historią Robinn Magid, która jest genealożką związaną z JRI-Poland. Jej rodzina pochodzi z Lublina i udało się zidentyfikować nagrobek przodka. Elementem tego spaceru będzie opowieść Robinn Magid o poszukiwaniach i odkryciu oraz renowacji nagrobka – mówi Teresa Klimowicz ze Stowarzyszenia Studnia Pamięci, która jest jedną z głównych organizatorek Zjazdu Lublinerów. Jej zdaniem stary cmentarz żydowski, po Kaplicy Trójcy Świętej na zamku, jest najważniejszym zabytkiem Lublina.

Koncert na początek

Jak wyliczają organizatorzy, zarejestrowało się około 150. uczestników zagranicznych, ale oni spodziewają się grupy między 150 a 180 osób. Oprócz tego, serdecznie zapraszają do udziału w przygotowanych wydarzeniach mieszkańców Lublina.

Oficjalnym otwarciem jest uroczystość zaplanowana na 2 lipca o godz. 18 i koncert inauguracyjny Się Gra o godz. 19 w Wirydarzu Centrum Kultury w Lublinie.

Na wszystkie spotkania, spacery i wydarzenia wstęp wolny. Wiele z nich będzie się odbywało w języku angielskim, niektóre także w tłumaczeniu. Organizatorzy uprzedzają, że przy wejściu na część z nich mogą być prośby o zgodę na udział w nagrywaniu i fotografowaniu uczestników wydarzenia.

Zjazd potomków lubelskich Żydów i ich rodzin organizowany jest po raz trzeci. Pierwszy raz w programie jest projekt Lubliner dinner polegający na spotkaniu chętnych lublinian z zainteresowanymi takim wydarzeniem Lublinerami. Lublinianie zapraszają gości na posiłek do swoich domów.

Goście przy stole

- Pierwszym kryterium wyboru rodzin był język, bo na przykład przyjadą osoby, które mówią po hiszpańsku. Zwracaliśmy też uwagę na wiek uczestników tego projektu czy kwestię barier architektonicznych. Osoby, które zadeklarował chęć udziału wymieniły się mailami, ustalając już w swoim gronie, kiedy chcą zjeść wspólny posiłek i czy to ma być kolacja, czy obiad. W sumie spotkań będzie dziesięć, uczestnicy nigdy się wcześniej nie widzieli – mówi Janusz Waszkiewicz z Pracowni edukacji i animacji Ośrodka Brama Grodzka-Teatr NN, sam bierze udział w pilotażowym projekcie, jego rodzina przyjmie kobietę, która przyjedzie z Berlina.

- Myślę, że to będzie bardzo przyjemne spotkanie, na razie o naszych gościach wiem tyle, że to trzypokoleniowa rodzina z Meksyku, są w jakiś sposób związani z Lublinem ale dokładnie nie wiem jak. Bardzo jesteśmy ich ciekawi. Na kolację przyjdą też przyjaciele syna, który niedawno był na Erasmusie w Granadzie, znają hiszpański, więc będzie okazja, żeby porozmawiać, porównać kultury – zapowiada Bożena Rożek, której rodzina też bierze udział w tym przedsięwzięciu.

Nie zastanawiali się długo z mężem nad tym czy przyjąć zupełnie obcych ludzi. Często organizują u siebie w domu różnie wydarzenia artystyczne i tacy goście to dla nich nie problem. Zwłaszcza, że czują, że Lublinerzy mają po latach potrzebę przyjechania do Lublina, z którym są związani. 

Zjazd Lublinerów potrwa do 7 lipca. Zakończy się o godz. 19 szabatem w Jesziwie.

Opisy wydarzeń i informacje o uczestnikach na stronie Organizatora 

Program Zjazdu Lublinerów 2023

2 LIPCA (niedziela):

16.00–18.00 Rejestracja uczestników

18.00–19.00 OFICJALNA CEREMONIA OTWARCIA

19.00–20.00 KONCERT INAUGURACYJNY Się Gra

Miejsce: Wirydarz Centrum Kultury, Peowiaków 12

3 LIPCA (poniedziałek):

    9:00–9:45 PREZENTACJA DZIAŁALNOŚCI OŚRODKA „BRAMA GRODZKA – TEATR NN” Prezentacja Joanny Zętar (Brama Grodzka)

  9:00–10:00 Jesziwa Mędrców Lublina Oprowadzanie: Monika Tarajko (Jesziwa)

  9:00–11:00 Dzielnica żydowska i getto Oprowadzanie: Volodymyr Dyshlevuk (start: Brama Grodzka)

10:00–10:45 KOLEKCJE FOTOGRAFII OŚRODKA „BRAMA GRODZKA – TEATR NN” Prezentacja Patryka Pawłowskiego (Brama Grodzka)

10:00–10:45 OPOWIEŚCI RODZINNE: Historia rodzin Mincman i Freitag Spotkanie z Anną Minton (Szkoła, ul. Podwale 11)

10:00–10:45 SZLOMO LURIA I XVI-WIECZNE SZKOŁY TALMUDYCZNE W LUBLINIE Wykład Łukasza Stypuły (Jesziwa)

10:00–10:45 Donżon i Kaplica Trójcy Świętej Oprowadzanie: Katarzyna Lewandowska (Zamek)

10:00–11:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Oprowadzanie: Bartosz Gajdzik (Brama Grodzka)

11:00–12:30 Przekazanie medalu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Marii i Stanisława Jabłońskich do Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” przez wnuczkę Janinę Żak-Krasucki Prowadzenie: Dominika Majuk (Brama Grodzka)

11:00–12:30 BAZA GENEALOGICZNA JRI-POLAND Prezentacja Robinn Magid (Szkoła, ul. Podwale 11)

11:00–11:45 ŻYDOWSKI LUBLIN WE WSPÓŁCZESNEJ LITERATURZE POLSKIEJ Wykład Sławomira Żurka (Jesziwa)

11:00–12:00 Dom Słów Oprowadzanie: Michał Kaczkowski (ul. Żmigród 1)

11:00–12:30 Nowy cmentarz żydowski Oprowadzanie: Teresa Klimowicz (ul. Walecznych 4)

11:00–12:30 WERNISAŻ WYSTAWY: Rodziny. Kolekcje fotografii z archiwum Bramy Grodzkiej Kurator: Patryk Pawłowski (Galeria Bramy Grodzkiej)

14:00–15:15 SPOTKANIE Z TOMASZEM PIETRASIEWICZEM, Dyrektorem Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” Prowadzenie rozmowy Paweł Próchniak (Brama Grodzka)

14:00–15:15 WOJNA ROSYJSKO-UKRAIŃSKA PO 2022. Dlaczego Rosja rozpoczęła wojnę w Ukrainie? Wykład Romana Romantsova (Szkoła, ul. Podwale 11)

14:00–15:30 WARSZTATY TAŃCÓW IZRAELSKICH Prowadzenie Agnieszka Litman (Jesziwa)

14:00–15:30 SPACER Z OPOWIEŚCIĄ RODZINNĄ Spacer z Arie Hochbergiem (start: Brama Krakowska)

14:30–15:15 Trasa Podziemna Oprowadzanie: Andrzej Janociński (Rynek 1)

15:15–16:15 Piwnica pod Fortuną i Imaginarium Oprowadzanie: Patrycja Serafin (Rynek 8)

15:30–16:15 OPOWIEŚCI RODZINNE: Hanoar Hatzioni (Młodzież syjonistyczna) przed, w trakcie i po Holokauście. Yochewed Fryd i przyjaciele Prezentacja Sarit Brosh (Szkoła, ul. Podwale 11)

15:30–16:15 OPOWIEŚCI RODZINNE: Historia rodzin Trachtenberg i Kelner Spotkanie z Anat Harrel (Brama Grodzka)

15:30–16:15 WERNISAŻ WYSTAWY: Motel, syn kantora – rysunki dzieci ze szkoły I.L. Pereca w Lublinie Kurator: Piotr Nazaruk (ul. Grodzka 11)

15:30–17:30 Getto na Majdanie Tatarskim Oprowadzanie: Krzysztof Banach (start: Brama Krakowska)

16:00–17:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Oprowadzanie: Ziemowit Karłowicz (Brama Grodzka)

16:30–18:00 IN MEMORIAM: TADEUSZ PRZYSTOJECKI Prowadzenie Tsvika Schulman (Szkoła, ul. Podwale 11)

16:30–17:30 RODZINA BROMBERGÓW Prezentacja Wioletty Wejman (ul. 3 Maja 22)

16:30–17:30 FILM: Magiczne miasto, reż. Natasza Ziółkowska-Kurczuk (Jesziwa)

17:00–18:30 Najważniejsze zabytki Lublina Oprowadzanie: Agnieszka Król (start: Brama Grodzka)

17:00–18:30 Dzielnica Wieniawa Oprowadzanie: Monika Tarajko (start: ul. Spokojna 1)

17:30–18:30 FILM: Widzący z Lublina, reż. Grażyna Stankiewicz (Jesziwa)

18:00–18:45 HISTORYCZNE MAPY JAKO POMOC W LOKALIZACJI DAWNYCH MIEJSC Prezentacja Jacka Jeremicza (Szkoła, ul. Podwale 11)

18:00–18:45 WERNISAŻ WYSTAWY: Czas na nowe spotkanie Kurator: Luiza Fijałkowska, Fundacja Szpilka (ul. 3 Maja 22)

19:00–21:30 21 SPACER TRASĄ POEMATU O MIEŚCIE LUBLINIE JÓZEFA CZECHOWICZA Prowadzenie: Joanna Zętar (Wiadukt Poniatowskiego)

19:00–20:30 KONCERT: Songs from Testimonies Zisl Slepovitch & Sasha Lurje (Brama Grodzka)

19:00–21:00 FILM & KONCERT: Alicia Svigals & Donald Sosin Film niemy The Man without the World z muzyką na żywo: (Teatr Stary)

4 LIPCA (wtorek):

   9:00–9:45 PROGRAM HISTORII MÓWIONEJ W BRAMIE GRODZKIEJ Prezentacja Piotra Lasoty (Brama Grodzka)

   9:00–9:45 NIE/SPALONA BIBLIOTEKA JESZYWAS CHACHMEJ LUBLIN Prezentacja Piotra Nazaruka (Jesziwa)

9:00–10:15 PANEL OPOWIEŚCI RODZINNYCH (I): Historie trzech rodzin opowiedzą Brigitte Waks Attal, Dorota Liliental i Robert Krochmalik (Szkoła, ul. Podwale 11)

9:00–10:30 SPACER Z OPOWIEŚCIĄ RODZINNĄ Spacer z Anną Minton (Brama Grodzka)

10:00–10:45 OPOWIEŚCI RODZINNE: Historia „Loli” Opowieść Tzviki Shulmana w pierwszej osobie (Brama Grodzka)

10:00–10:45 OŚWIATA SPOŁECZNOŚCI ŻYDOWSKIEJ W LUBLINIE 1918–1939 Wykład Romana Romantsova (Jesziwa)

10:00–10:45 Donżon i panorama Lublina Oprowadzanie: Katarzyna Lewandowska (Zamek)

10:00–11:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Oprowadzanie: Emil Majuk (Brama Grodzka)

11:00–12:30 PAMIĘĆ O ZAGŁADZIE W EPOCE CYFROWEJ Dyskusja grupowa, prowadzenie: Teresa Klimowicz (Brama Grodzka)

11:00–12:30 JAK PROWADZIĆ BADANIA W ARCHIWUM PAŃSTWOWYM W LUBLINIE Prezentacja Agnieszka Konstankiewicz (Archiwum Państwowe, ul. Jezuicka 13)

11:00–12:00 Dom Słów Oprowadzanie: Michał Kaczkowski (ul. Żmigród 1)

11:00–14:00 Państwowe Muzeum na Majdanku Wizyta z przewodnikiem (start: Brama Grodzka)

14:00–15:15 SPOTKANIE Z KRZYSZTOFEM ŻUKIEM, Prezydentem Miasta Lublin Dyskusja moderowana, prowadzenie: Krzysztof Stanowski (Jesziwa)

14:00–15:00 PRZEŚLADOWANIA I ZAGŁADA ŻYDÓW LUBELSKICH Wykład Jakuba Chmielewskiego (Szkoła, ul. Podwale 11)

14:00–15:15 VOICES 4 DIALOGUE Prezentacja Webdocumentary na temat Aleksa Dancyga: Edukacja o Holokauście w Izraelu i Polsce Prowadzenie: Izabela Czumak, Dominika Majuk, Bartosz Gajdzik (Brama Grodzka)

14:00–15:30 Najważniejsze zabytki Lublina Oprowadzanie: Volodymyr Dyshlevuk (start: Brama Grodzka)

14:00–15:30 Dzielnica żydowska i getto Oprowadzanie: Krzysztof Banach (start: Brama Grodzka)

14:30–15:15 Trasa Podziemna Oprowadzanie: Andrzej Janociński (Rynek 1)

15:15–16:00 Piwnica pod Fortuną i Imaginarium Oprowadzanie: Ziemowit Karłowicz (Rynek 8)

15:30–16:30 DZIEDZICTWO POLEGA NA ZADAWANIU PYTAŃ Animated Explainer Video Dyskusja grupowa, prowadzenie: Izabela Czumak, Dominika Majuk i Bartosz Gajdzik (Brama Grodzka)

15:30–16:45 SPOTKANIE Z JAROSŁAWEM KURSKIM: Odkrywanie żydowskiej tożsamości w polskich rodzinach Prowadzenie: Marek Radziwon (Szkoła, ul. Podwale 11)

15:30–17:00 TANIEC W KRĘGU Z EUROPY I NIE TYLKO Warsztaty taneczne Prowadzenie Ernestine Lawrence (Jesziwa)

15:30–17:00 Miejsce Pamięci w Lesie Krępieckim Oprowadzanie: Krzysztof Banach (start: Brama Grodzka)

15:30–17:00 SPACER Z OPOWIEŚCIĄ RODZINNĄ Stary cmentarz żydowski Oprowadzanie: Teresa Klimowicz, historia rodzinna: Robinn Magid (ul. Kalinowszczyzna)

16:00–17:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Oprowadzanie: Agata Radkowska (Brama Grodzka)

17:00–17:45 UCIECZKA I PRZETRWANIE: Polscy Żydzi w Związku Radzieckim w czasie II wojny światowej Wykład Rity Nash (Brama Grodzka)

17:00–17:45 W OBIEKTYWIE CHUCKA FISHMANA: Portret polskich Żydów, 1975–2022 Prezentacja Chucka Fishmana (Jesziwa)

17:00–17:45 HISTORIA NA WIESZAKU – podróż w przeszłość, w której drogowskazem staje się zwykły przedmiot codziennego użytku Wykład i wernisaż wystawy Małgorzaty Michalskiej-Nakoniecznej (ul. 3 Maja 22)

17:00–17:45 Z LUBLINA DO PARYŻA – suplement do twórczości Symchy Trachtera (1890–1942) i Henryka Lewensztadta (1893–1962) Wykład Teresy Śmiechowskiej (Szkoła, ul. Podwale 11)

18:00–18:45 PROJEKT „GŁOS CISZY” Prezentacja Samanthy Rodríguez Del Rio (Szkoła, ul. Podwale 11)

18:00–18:45 WERNISAŻ WYSTAWY: Wycinanka żydowska Inga Marczyńska (Dom Słów, ul. Żmigród 1)

18:00–18:45 TEATR: Opowieści z nocy Spektakl w wykonaniu Witolda Dąbrowskiego, Roberta Brzozowskiego i Mariana Pędzisza (Brama Grodzka)

19:00–21:00 MARSZ PAMIĘCI Przejście szlakiem pamięci „Lublin. Pamięć Zagłady” (Al. Tysiąclecia)

5 LIPCA (środa):

9:00–9:45 Z LUBLINA DO NOWEGO JORKU I Z POWROTEM. Literackie podróże Jankewa Glatsztejna Wykład Moniki Adamczyk-Garbowskiej (Brama Grodzka)

9:00–10:15 PANEL OPOWIEŚCI RODZINNYCH (II) Historię rodzin opowiedzą Samantha Rodríguez Del Rio, Carol Cedarholm i Carl Feuer (Szkoła, ul. Podwale 11)

9:00–10:00 Jesziwa Mędrców Lublina Oprowadzanie: Joanna Krauze (Jesziwa)

9:00–10:30 SPACER Z OPOWIEŚCIĄ RODZINNĄ Spacer z Tsilą Sarą Matsree-Kayt (start: Brama Grodzka)

9:45–10:30 OPOWIEŚCI RODZINNE: Historia rodziny Zandbergów Spotkanie z Yoelem Zandbergiem (Brama Grodzka)

10:00–10:45 Donżon i Kaplica Trójcy Świętej Oprowadzanie: Katarzyna Lewandowska (Zamek)

10:00–11:00 Kamienica Brombergów Oprowadzanie: Ewa van der Veer-Chrościechowska (ul. 3 Maja 22)

10:00–11:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Oprowadzanie: Dominika Majuk (Brama Grodzka)

10:00–11:15 SZTYNORT 1935 – Prezentacja filmu w technologii Virtual Reality, reż. Jakub Maiński (kolejne pokazy: 14:00, 15:15) (Szkoła, ul. Podwale 11)

10:30–11:30 KOLEKCJA SZKLANYCH NEGATYWÓW Dyskusja z udziałem Alana Lockwooda, Piotra Nazaruka i Tal Schwartz (Szkoła, ul. Podwale 11)

10:30–11:30 FAMILY STORY Zaginiony skarb – listy, które rzucają światło na historię Emanuela Gradela i jego rodziny Spotkanie z Ruth Keren (Brama Grodzka)

10:30–11:15 BAZY DANYCH NOWEGO CMENTARZA ŻYDOWSKIEGO W LUBLINIE Wykład Moniki Tarajko (Jesziwa)

11:00–12:00 Dom Słów Oprowadzanie: Michał Kaczkowski (ul. Żmigród 1)

11:00–12:30 Najważniejsze zabytki Lublina Oprowadzanie: Volodymyr Dyshlevuk (start: Brama Grodzka)

11:30–12:15 PROJEKT „ŻONKILE” Prezentacja Shelley Capozzi i Bartosza Gajdzika (Brama Grodzka)

11:30–12:15 OPOWIEŚCI RODZINNE: STAJĄC SIĘ LUBLINEREM – Ewa Maria Slaska Prowadzenie rozmowy Piotr Nazaruk (Szkoła, ul. Podwale 11)

11:30–12:15 DESTRUKCJA CMENTARZY ŻYDOWSKICH W POLSCE PO 1945 ROKU Wykład Krzysztofa Bielawskiego (Jesziwa)

14:00–14:45 TECHNOLOGIA DOPASOWANIA DNA MYHERITAGE, ABY UDOWODNIĆ LUBELSKIE POCHODZENIE MyHeritage, prezentacja on-line Daniela Horowitza (Brama Grodzka)

14:00–14:45 POCZĄTKI ŻYDOWSKIEJ PRZESTĘPCZOŚCI ZORGANIZOWANEJ NA ZIEMIACH POLSKICH W XIX WIEKU Przypadek lubelskiej szajki „Kojech Gejers” Wykład Adama Kopciowskiego (Szkoła, ul. Podwale 11)

14:00–15:00 SPACER Z OPOWIEŚCIĄ RODZINNĄ Spacer z Danem Orenem (start: Brama Grodzka)

14:00–15:30 Muzeum Narodowe w Lublinie. Wystawa stała Zwiedzanie z przewodnikiem (Zamek)

14:30–15:15 Trasa Podziemna Oprowadzanie: Andrzej Janociński (Rynek 1)

15:00–15:45 NADZIEJA I ROZPACZ: Powrót Żydów do Polski po II wojnie światowej Wykład Rity Nash (Brama Grodzka)

15:00–15:45 LUBLIN I JEGO NARODY OD UNII LUBELSKIEJ DO UNII EUROPEJSKIEJ Wykład Mirosława Filipowicza (Szkoła, ul. Podwale 11)

15:00–17:00 Dzielnica żydowska i getto Oprowadzanie: Joanna Krauze (start: Brama Grodzka)

15:15–16:00 Piwnica pod Fortuną i Imaginarium Oprowadzanie: Ziemowit Karłowicz (Rynek 8)

16:00–17:00 NASZE LUBELSKIE ŻYDOWSKIE KORZENIE – CO DLA NAS ZNACZĄ? Wykład Dvory Trachtenberg (Brama Grodzka)

16:00–17:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Oprowadzanie: Izabela Czumak (Brama Grodzka)

16:00–17:00 HISTORIA PEWNEGO NAGROBKA, Promocja książki Spotkanie z Danem Orenem (Szkoła, ul. Podwale 11)

16:00–18:15 Muzeum Wsi Lubelskiej Oprowadzanie z przewodnikiem (start: Plac Zamkowy)

19:00–22:00 CEREMONIA ZAMKNIĘCIA Ognisko, warsztaty piosenki jidysz, prowadzenie Moishele Alfonso (Zalew Zemborzycki)

6 LIPCA (czwartek):

11.00–12.00 TRÓJKĄT LUBELSKI – Jesziwa, Szpital Żydowski, Dom Pereca Oprowadzanie Piotr Nazaruk (start: Jesziwa)

11:00–14:00 Państwowe Muzeum na Majdanku Wizyta z przewodnikiem (Majdanek)

12:00–13:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Oprowadzanie po wystawie (Brama Grodzka)

7 LIPCA (piątek):

12:00–13:00 Wystawa w Bramie Grodzkiej Zwiedzanie z przewodnikiem (Brama Grodzka)

19.00–22.00 SZABAT Spotkanie ze społecznością żydowską Lublina (Jesziwa)