Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
18 maja 1944 r. żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli ruiny klasztoru na Monte Cassino. Walczyli nawet po wyczerpaniu amunicji - rzucali w Niemców kamieniami, śpiewając dla dodania sobie ducha "Mazurka Dąbrowskiego". Dziś w Lublinie oddano hołd polskim żołnierzom walczącym we Włoszech
Przy tej okazji warto przypomnieć kilka faktów. Pierwsza nieudane natarcie na Monte Cassino przeprowadziły w połowie stycznia 1944 r. siły amerykańskie i brytyjskie. Druga bitwa o Monte Cassino rozpoczęła się 15 lutego. Wziął w niej udział korpus nowozelandzki oraz jednostki hinduskie. Pomimo wsparcia artylerii i lotnictwa, które przed atakiem zrzuciło na wzgórze klasztorne 576 ton bomb, również i to natarcie nie przyniosło powodzenia.
Kolejny atak aliantów nastąpił 15 marca. Poprzedziło go trwające 3,5 godziny bombardowanie miasta Cassino. W walkach ponownie uczestniczył korpus nowozelandzki, wspierany przez dywizję hinduską. Jednak i tym razem po trwającej 11 dni bitwie sprzymierzeni wycofali się, ponosząc ogromne straty. W czwartej, decydującej bitwie o Monte Cassino, wzięli udział żołnierze 2. Korpusu Polskiego.
Po trzech nieudanych próbach przełamania Linii Gustawa w rejonie masywu Monte Cassino i doliny Liri alianckie dowództwo doszło do wniosku, że stosowana dotąd taktyka osobnych uderzeń brygad i dywizji niczego poza jeszcze większymi stratami nie przyniesie. Konieczny był jednoczesny i skoordynowany atak na całej szerokości tego odcinka frontu.
Na niemieckie pozycje równoczesną ofensywę miały więc teraz przeprowadzić: 2. Korpus Amerykański, który posuwając się wzdłuż wybrzeża Morza Tyrreńskiego, miał zaatakować rejon drogi nr 7 i sąsiadującego z nią pasma górskiego Aurunci; 13. Korpus Brytyjski, 1. Korpus Kanadyjski oraz Francuski Korpus Ekspedycyjny, które w tym samym czasie miały szturmować dolinę rzeki Liri wraz z drogą nr 6.
- Korpus Polski wyznaczony do zaatakowania masywu Monte Cassino od północnego zachodu, a głównym celem Polaków nie było zdobycie klasztoru, lecz związanie sił niemieckich i uniemożliwianie im (lub przynajmniej ograniczenie) prowadzenia ostrzału drogi nr 6 i doliny Liri. Dzięki temu obrona w tym miejscu miała zostać przerwana.
Decyzja, że Polacy będą uczestniczyć w ofensywie, zapadła 24 marca na spotkaniu dowódcy brytyjskiej 8. Armii z gen. Andersem. Jej przebieg polski dowódca szczegółowo opisał we wspomnieniach. Twierdził, że zdobywanie Monte Cassino zaproponował mu gen. Oliver Leese, a on po krótkim zastanowieniu się zgodził.
„Mimo że z miasta Cassino zostały tylko gruzy, Niemcy utrzymali ten punkt oporu i nadal zamykali drogę do Rzymu. Zdawałem sobie jednak sprawę, że Korpus i na innym odcinku miałby duże straty. Natomiast wykonanie tego zadania ze względu na rozgłos jaki Monte Cassino zyskało wówczas w świecie mogło mieć duże znaczenie dla sprawy polskiej. Byłoby najlepszą odpowiedzią na propagandę sowiecką, która twierdziła, że Polacy nie chcą się bić z Niemcami. Podtrzymywałoby na duchu opór walczącego Kraju. Przyniosłoby dużą chwałę orężowi polskiemu” – pisał Anders w książce „Bez ostatniego rozdziału” o swojej rozmowie z brytyjskim generałem.
Część historyków uważa jednak, że Anders po prostu dostał taki rozkaz. Na froncie przełożeni nie składają bowiem propozycji, a Anders wraz ze swoim 2. Korpusem podlegał brytyjskiemu generałowi.
W czasie walk o Monte Cassino poległo 923 żołnierzy 2 Korpusu Polskiego, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. W 1945 r. na Monte Cassino otwarto polski cmentarz wojenny, na którym spoczęło 1072 polskich żołnierzy. W 1970 r. pochowany tam został również gen. Anders.
