Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Lublin

3 stycznia 2025 r.
17:31

Sztuczna inteligencja powinna nas wspierać, a nie wypierać

dr hab. n. med. Karol Rawicz-Pruszyński
dr hab. n. med. Karol Rawicz-Pruszyński

Sztuczna inteligencja, robotyka, hologramy, czyli medycyna rodem z filmów science fiction. Czy nowe technologie są zagrożeniem dla lekarzy? – Rozmawiamy z dr hab. n. med. Karolem Rawiczem-Pruszyńskim, prodziekanem Wydziału Lekarskiego, lekarzem kierującym Oddziałem Chirurgii Onkologicznej USK1 w Lublinie oraz przewodniczącym Zespołu ds. Uniwersyteckiego Centrum Robotyki i Sztucznej Inteligencji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować
  • Sztuczna inteligencja w medycynie. Na jakim jesteśmy etapie?

– Wyróżniamy 6 poziomów zaawansowania autonomii robotów chirurgicznych/sztucznej inteligencji. Stopień zerowy oznacza brak jakiejkolwiek ingerencji nowoczesnych technologii w działania medyczne, podczas gdy poziom piąty to pełna samodzielność robota. Obecnie znajdujemy się na poziomie pierwszym, gdzie wykorzystujemy roboty chirurgiczne jako narzędzie/asystę, np. operacja z wykorzystaniem systemu da Vinci czy planowanie algorytmu medycznego z wykorzystaniem zaawansowanych technik tzw. uczenia maszynowego (ang. machine learning). Należy podkreślić, że sztuczna inteligencja to nic innego jak cyfrowe dziecko, które uczy się naśladować nasze procesy poznawcze.

Należy je rozwijać w sposób zbliżony do tego, jak wychowujemy nasze własne dzieci, tj. poświęcając im odpowiednio dużo uwagi. I gdy czytamy, śpiewamy, albo tłumaczymy coś cierpliwie naszym pociechom, to zwiększamy szansę na ich prawidłowy i kompletny rozwój. Podobnie jest właśnie z SI. Fakt, że została ona skomercjalizowana i globalnie udostępniona przy pomocy czata GPT przed dwoma laty spowodował, że nagle zaczął o niej mówić cały świat. Natomiast pewne metody analityczne czy statystyczne, dziś kojarzone ze sztuczną inteligencją są z nami od przynajmniej kilku dekad. Mowa na przykład o tak zwanych sieciach neuronowych, czyli systemie przetwarzającym informacje (dane), którego budowa i zasada działania są w pewnym stopniu wzorowane na funkcjonowaniu biologicznego systemu nerwowego.

Najbardziej znamienną cechą sieci neuronowej jest jej zdolność uczenia się na podstawie przykładów i możliwość automatycznego uogólniania zdobytej wiedzy – w ten sposób możemy np. opracować model ryzyka powikłań okołooperacyjnych z wykorzystaniem systemu robotowego. Ale żeby taki model mógł powstać, konieczne jest dostarczenia mu jak najbardziej wystandaryzowanych i precyzyjnych danych.

  • Co dalej się dzieje z tymi danymi?

– Jednym z wyzwań przed którym stoimy z pozycji regionu czy nawet kraju, to stworzenie obiektywnych i scentralizowanych rejestrów przeprowadzonych zabiegów, które będą stanowiły wstęp do rozbudowanych baz danych. Tego też między innymi dotyczy współpraca Uniwersytetu Medycznego w Lublinie z Uniwersytetem Warszawskim. Rynek robotowy w Polsce rozwija się niezwykle dynamicznie.

Liczba wszystkich zabiegów z użyciem robota pomiędzy rokiem 2022 a 2023 praktycznie się podwoiła. Wciąż zdecydowaną większość operacji stanowią zabiegi z zakresu urologii, tj. ponad 70 proc rynku. Ginekologia jest na drugim miejscu z ok. 12 proc. rynku, a na trzecim miejscu jest chirurgia układu pokarmowego, która, póki co zajmuje około 8-10 proc. rynku. Liczba placówek wykorzystujących chirurgię robotową w Polsce przekroczyła 60.

Tylko w Lublinie mamy obecnie 6 systemów robotowych w 5 różnych szpitalach. Z perspektywy dalszego rozwoju nowoczesnych technologii, szkolenia specjalistycznego, ale przede wszystkim bezpieczeństwa pacjenta – konieczne jest abyśmy zaczęli wspólnie rozmawiać o konieczności rejestrowania, monitorowania i analizowania operacji z wykorzystaniem robota w naszym mieście.

  • Odpowiedzią na tę potrzebę będzie współpraca z UW?

– Wraz z UW będziemy dążyć do współpracy w zakresie planowania i realizacji projektów badawczych z zewnętrznych źródeł finansowania, ale także standaryzacji chirurgii robotowej pod kątem szkolenia i prowadzenia wspomnianych rejestrów zabiegów.

  • To główny cel tej współpracy?

– Dokładnie. Kiedy dodamy do tego współpracę dydaktyczną i umiędzynarodowienie, będziemy mogli mówić o solidnej bazie do prowadzenia badań naukowych w zakresie robotyki i sztucznej inteligencji. Na początku roku akademickiego, JM Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, prof. Wojciech Załuska, powołał Zespół ds. Uniwersyteckiego Centrum Robotyki i Sztucznej Inteligencji, a mi przypadł zaszczyt kierowania jego pracami. W tym zespole mamy już dwóch ekspertów międzynarodowych, profesora Andrew Gumbsa, absolwenta Uniwersytetu Yale i specjalistę chirurgii minimalnej inwazyjnej i profesora Vincenta Grasso z University of New Mexico, specjalistę z zakresu sztucznej inteligencji. Wspólnie staramy się o przemyślany i stopniowy rozwój nowoczesnych technologii w naszym środowisku akademickim.

  • To swego rodzaju nadzór nad pracą lekarza. Czy to może pójść jeszcze dalej?

– Być może ta współpraca umożliwi dalsze kontakty z ośrodkami zachodnimi, chociażby prof. Carlą Pugh ze Stanford University, która wykorzystuje sztuczną inteligencję do monitorowania postępów szkolenia rezydenckiego z zakresu chirurgii minimalnie inwazyjnej. Okazuje się, że analizując podstawowe parametry życiowe, ale i np. tembr głosu podczas rozmów przy stole operacyjnym, jesteśmy w stanie określić ryzyko powikłań po zabiegu.

  • Ale przynajmniej na razie, SI i roboty nie zastąpią lekarzy?

– Oczywiście, że nie zastąpią. Podkreślmy raz jeszcze: to są narzędzia, a my tak naprawdę dopiero uczymy się z nich korzystać na poziomie systemowym – niezależnie od ilości indywidualnych ekspertów. Musimy osiągnąć pewną cyfrową dojrzałość, na przykład zintegrować systemy szpitalne z bazami danych naukowych, aby móc w ogóle myśleć o wykorzystywaniu SI w badaniach, a co dopiero w praktyce. Implementacja nowoczesnych technik musi przebiegać w środowisku skoordynowanym i wystandaryzowanym, aby zminimalizować liczbę niepotrzebnych (i drogich!) błędów. W analogii do dziecka: nie możemy doprowadzić do sytuacji, że zakładamy mu za ciasne buty i mówimy „a teraz biegnij!”. O ile w niektórych, KONTROLOWANYCH warunkach, SI jest w stanie wspomóc np. specjalistów radiologii w zakresie oceny przeglądowych zdjęć rtg, o tyle wspomniana pełna autonomia to jeszcze daleka i kręta droga, chociażby z perspektywy etycznej.

  • A czy sztuczna inteligencja może pomóc w bardziej podstawowych zadaniach jak dopasowanie leków lub postawienie diagnozy?

– Jak najbardziej, niektóre podstawowe modele już usprawniają naszą codzienność, jak np. analiza ryzyka efektów ubocznych przy stosowaniu kilku leków jednocześnie. Jeżeli chodzi o diagnozy przy zintegrowanym systemie medycznym, to być może któregoś dnia, lekarz dyżurny SOR będzie miał przy przyjmowaniu pacjenta wgląd w jego dane gromadzone w warunkach POZ, np. na temat uczuleń na leki, albo historii chorób przewlekłych.

  • Jest możliwe, abyśmy kiedyś wchodzili do pustego gabinetu, w którym będzie jedynie urządzenie, które zbada, zleci badania, wypisze receptę?

– Być może kiedyś u osób zgłaszających się na badanie profilaktyczne lub kontrolne, po zakończonym leczeniu? Już teraz w niektórych aptekach dostępne są ciśnieniomierze. Kto wie – może za kilka lat to robot zmierzy nam temperaturę i poziom glikemii na początku wizyty lekarskiej? Być może to hologram w kształcie ulubionej postaci z kreskówki przeprowadzi wstępną rozmowę z pacjentem pediatrycznym w taki sposób, aby maluch czuł się bezpiecznie i komfortowo, a nie momentalnie zalał się łzami na samą wieść o wizycie u doktora.

  • Te hologramy to bliska przyszłość?

– To rzeczywistość. Część wystąpień, wykładów, prezentacji na zachodnich uniwersytetach już odbywa się przy pomocy hologramów, które często trudno jest odróżnić od osób rzeczywistych.

  • A jest jakaś specjalizacja, którą teoretycznie mogłaby wyprzeć sztuczna inteligencja?

– Sztuczna inteligencja powinna nas wspierać, a nie wypierać. Wierzę, że istnieją pewne sektory pracy administracyjnej, w której lekarzom przydałaby się pomoc – chociażby cyfrowa.

  • Czy jest możliwe, aby w przyszłości operacje przeprowadzały wyłącznie roboty?

– Nawet jeśli, to koniecznie pod nadzorem chirurga, który dodatkowo tłumaczyłby cały proces studentowi lub lekarzowi, który dopiero rozpoczyna chirurgiczną przygodę. Jest to zbyt piękna dziedzina medycyny, aby oddać ją w pełni obcym rękom!

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Joanna Andruszak była bohaterką potyczki w Elblągu

PGE MKS FunFloor pokonał Energę Start Elbląg

Początek meczu w Elblągu zdecydowanie nie poszedł po myśli szczypiornistek PGE MKS FunFloor. Lublinianki przegrywały z Energą Startem aż 3:8. Do przerwy było jednak 13:13, a w drugiej połowie wszystko potoczyło się już zgodnie z planem i przyjezdne wygrały 33:25.

ChKS Chełm pokonał na wyjeździe KPS Siedlce 3:0 i awansował do finału PLS 1. Ligi

ChKS Chełm w finale PLS 1. Ligi, po zwycięstwie nad KPS Siedlce

W drugim meczu półfinałowym play-off ChKS Chełm pokonał KPS Siedlce 3:0 i awansował do finału PLS 1. Ligi

Majówka tuż-tuż. Poznaj nieoczywiste miejsca w województwie lubelskim

Majówka tuż-tuż. Poznaj nieoczywiste miejsca w województwie lubelskim

Majówka zbliża się wielkimi krokami. Biorąc zaledwie trzy dni urlopu zyskujemy aż 9 dni odpoczynku. Co przez ten czas można robić w województwie lubelskim? Podpowiadamy nieoczywiste, ale bardzo ciekawe miejsca turystyczne na Lubelszczyźnie.

Bazylika św. Piotra w Watykanie. Trumna z ciałem papieża i długa kolejka wiernych

Watykan przygotowuje się do pogrzebu papieża Franciszka

Plac Świętego Piotra został zamknięty w piątek około godz. 17 w ramach przygotowań do sobotniego pogrzebu papieża Franciszka. W bazylice wierni nadal oddają hołd przed trumną papieża.

Miał być remont ulicy Bazylianówka. Może być za drogo

Miał być remont ulicy Bazylianówka. Może być za drogo

W ramach XI edycji Budżetu Obywatelskiego mieszkańcy lubelskiej dzielnicy Ponikwoda zdecydowali, że nadszedł czas wyremontować ulicę Bazylianówka. Dzisiaj miasto poznało oferty. Okazuje się, że 400 tys. zł może nie wystarczyć.

Okradali drogerie w całym kraju. Namierzyli ich w Poniatowej

Okradali drogerie w całym kraju. Namierzyli ich w Poniatowej

W krótkim czasie trzej mężczyźni dorobili się na kradzieżach blisko 140 tys. zł. Ich łupem padły również towary z terenu naszego województwa.

Wisła Puławy jedzie do Bytomia. Każdy punkt będzie niezwykle cenny

Wisła Puławy jedzie do Bytomia. Każdy punkt będzie niezwykle cenny

Przed świętami Wielkanocnymi Wisła Puławy pokonała na swoim stadionie Skrę Częstochowa i wciąż plasuje się tuż nad strefą spadkową. W sobotę podopiecznych trenera Macieja Tokarczyka czeka bardzo ciężkie spotkanie. Duma Powiśla zagra w Bytomiu z tamtejszą Polonią

Bezpłatny powrót z obchodów Tysiąclecia Korony Polskiej pociągami PKP Intercity

Bezpłatny powrót z obchodów Tysiąclecia Korony Polskiej pociągami PKP Intercity

Już w najbliższą niedzielę, 27 kwietnia, Warszawa będzie gospodarzem centralnych obchodów „Tysiąclecia Korony Polskiej”. Z tej okazji PKP Intercity przygotowało dla uczestników wyjątkową promocję – bezpłatny powrót do domu pociągami przewoźnika.

Jedną z chełmskich szkół, która przejdzie termomodernizację jest I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie

Kolejne miliony na termomodernizację szkół i przedszkoli w Chełmie

Miasto Chełm kontynuuje ambitny plan poprawy efektywności energetycznej swoich placówek oświatowych. Aż 53,5 mln złotych trafi do miasta na termomodernizację dziewięciu kolejnych szkół i przedszkoli. To kolejny krok w realizacji programu, który zmienia nie tylko wygląd budynków, ale i komfort nauki najmłodszych mieszkańców.

Napadli i zrabowali pół miliona złotych. Grozi im 15 lat więzienia

Napadli i zrabowali pół miliona złotych. Grozi im 15 lat więzienia

39-latek planował napad już pół roku wcześniej, a we wszystkim pomogła mu żona. Po całym zdarzeniu małżeństwo uciekło z Polski. Długo jednak nie cieszyli się wolnością ani skradzionymi pieniędzmi.

Seszele – 4 pomysły na idealne wakacje
film

Seszele – 4 pomysły na idealne wakacje

Ciężko wyobrazić sobie bardziej rajski kierunek ekskluzywnej podróży niż gorące, tropikalne Seszele. Ten kraj wyspiarski z roku na rok zyskuje coraz większą rzeszę fanów wśród turystów z Polski, a jednocześnie pozostaje egzotyczny i trudno dostępny ze względu na swoje położenie na mapie.

Państwowa Straż Rybacka ma już 40 lat. Były medale i odznaczenia
ZDJĘCIA
galeria

Państwowa Straż Rybacka ma już 40 lat. Były medale i odznaczenia

W Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim odbyły się uroczyste obchody 40-lecia Państwowej Straży Rybackiej w Lublinie. Jubileusz był okazją do podsumowania czterech dekad działalności formacji oraz uhonorowania jej funkcjonariuszy.

Jest areszt dla mężczyzny, który na hulajnodze potrącił 13-latkę

Jest areszt dla mężczyzny, który na hulajnodze potrącił 13-latkę

36-latek, który w minionym tygodniu potrącił nastolatkę, dzisiaj trafił do prokuratury. Usłyszał zarzuty spowodowania wypadku i ucieczki z miejsca zdarzenia, za co może mu grozić do 4,5 roku więzienia.

Duże ilości marihuany przechowywał w domu

Duże ilości marihuany przechowywał w domu

Ponad 3 kg marihuany znaleźli łukowscy policjanci w domu 38-letniego mieszkańca powiatu radzyńskiego. Mężczyzna zarzekał się, że z narkotykami nie ma nic wspólnego.

Dajcie rowerom drugie życie. III Lubelski Rowerowy Pchli Targ
26 kwietnia 2025, 12:00

Dajcie rowerom drugie życie. III Lubelski Rowerowy Pchli Targ

Jeśli zalegają Wam niepotrzebne już części, czy też akcesoria rowerowe albo rowerowe ciuchy lub nieużywane już rowery, a nie macie czasu by wystawiać je na aukcjach, to przyjdźcie w sobotę na III Lubelski Rowerowy Pchli Targ.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium

Ogłoszenia

Najnowsze · Promowane
Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

rurakom

ZAMOŚĆ

139,00 zł

Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

kształtki

ZAMOŚĆ

9,00 zł

Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

rurakom

ZAMOŚĆ

175,00 zł

Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

kolkom

ZAMOŚĆ

117,00 zł

Budownictwo -> Materiały -> Sprzedam

kolkom

ZAMOŚĆ

73,00 zł

Komunikaty