Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Po miesiącach intensywnych prac konserwatorskich, Mauzoleum na terenie Państwowego Muzeum na Majdanku ponownie otwarto dla zwiedzających. Symboliczna urna z prochami ofiar niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego została odnowiona z najwyższą starannością – to pierwszy tak kompleksowy remont tego wyjątkowego miejsca pamięci.
Mauzoleum jest częścią Pomnika Walki i Męczeństwa, monumentalnego założenia upamiętniającego tragedię tysięcy ludzi, którzy trafili do KL Lublin. Powstało w 1969 roku według projektu Wiktora Tołkina i Janusza Dembka. Wraz z Pomnikiem-Bramą oraz Drogą Hołdu i Pamięci tworzy przestrzeń symboliczną, której forma brutalistyczna niesie głęboki przekaz – oddziela świat żywych od świata śmierci, przypominając o cierpieniu i ofierze.
Inspiracją dla twórców była zarówno słowiańska urna grobowa, jak i Panteon rzymski czy nawet „Boska komedia” Dantego. Kopuła Mauzoleum – rozpięta na 35 metrów i wsparta na trzech masywnych filarach – skrywa urnę z prochami, które przeniesiono tu w 1968 roku z pierwotnego kopca. Na fryzie zdobiącym kopułę wyrzeźbiono dramatyczny cytat z wiersza Franciszka Fenikowskiego: „Los nasz dla was przestrogą”.
Zakres prac renowacyjnych
Prace remontowe, zakończone w czerwcu 2025 roku, objęły wiele kluczowych elementów obiektu. Wymieniono pokrycie dachowe oraz świetlik, oczyszczono i zabezpieczono powierzchnie betonowe kopuły i fryzu, naprawiono pęknięcia misy i skarp, zmodernizowano instalację elektryczną i oświetlenie. Odrestaurowano także otoczenie Mauzoleum – płyty placowe, chodniki oraz schody.
Szczególną troską objęto prochy ofiar, które zostały tymczasowo zabezpieczone na czas prowadzenia prac. Warto podkreślić, że remont objął również działania konserwatorskie, mające na celu zachowanie pierwotnego wyrazu artystycznego i historycznego przekazu monumentu.
Finansowanie i znaczenie miejsca
Koszt prac wyniósł 8,4 miliona złotych, a środki w całości pochodziły z dotacji celowej przyznanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To pierwszy raz w historii istnienia Mauzoleum, gdy przeprowadzono tak szeroki i kompleksowy remont.
Pomnik Walki i Męczeństwa pozostaje jednym z najważniejszych miejsc pamięci o ofiarach II wojny światowej w Polsce. Jego obecność – zarówno fizyczna, jak i symboliczna – wciąż przemawia do kolejnych pokoleń. Od dziś zwiedzający ponownie mogą doświadczyć tej przejmującej przestrzeni w pełnej okazałości.
