Trzebieszów: II Rajd Pamięci Żołnierzy Wyklętych im. chor. Antoniego Dołęgi

– Celem rajdu jest przekazanie młodemu pokoleniu śladów przeszłości naszego regionu. Chcemy propagować pamięć o „Żołnierzach Wyklętych – tych, którzy bez reszty poświęcali się dla naszej Ojczyzny. Chcemy wyrazić im, w ten sposób, naszą wdzięczność i pamięć. To rajd pamięci tych, którzy nigdy nie zgodzili się na podporządkowanie Polski totalitarnemu imperium sowieckiemu i swoją ofiarnością, męstwem oraz poświęceniem życia przyczynili się do tego, że żyjemy w Polsce wolnej i demokratycznej – piszą organizatorzy.

Ostatni Żołnierz Wyklęty

Właśnie w gminie Trzebieszów ukrywał się do roku 1982 Antoni Dołęga – jeden z ostatnich Żołnierzy Wyklętych. Jego sprawa rzuca nowe światło na historię żołnierzy, którzy po zakończeniu II wojny światowej przez wiele lat z bronią w ręku oraz w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu.

Zniesławieni przez „czerwoną” propagandę cierpieli niezasłużone poniżenie – oczerniani, wyłapywani po lasach, mordowani w straszliwych katuszach...

Antoni Dołęga ukrywał się przed aparatem represji przez 37 lat. Do 1982 roku "smakował" powojenną wolność w ukryciu i osamotnieniu licząc na pomoc ludzi dobrej woli. W roku 2017 udało się odkryć doczesne szczątki chorążego Dołęgi i uroczyście pochować.

Brawurowa akcja bez rozlewu krwi

W 2016 roku w miejscowości Szaniawy-Poniaty odsłonięty został pomnik upamiętniający akcję MITROPA. 71 lat temu oddział AK-WIN po dowództwem porucznika Tadeusza Marczuka ps. „Kurzawa” zatrzymał Mitropę, czyli wojskowo-dyplomatyczny pociąg radziecki. Bez rozlewu krwi i bez jednego wystrzału żołnierze AK-WIN rozbroili i pozbawili mundurów ponad 200 czerwonoarmistów, w tym pięciu generałów i kilku wysokich rangą funkcjonariuszy NKWD jadących na naradę wojskową do Warszawy. Akcja odbiła się szerokim echem w kraju, opisywały ją również agencje światowe.

– Chcemy wokół tego miejsca stworzyć inicjatywy upamiętniające także Żołnierzy Wyklętych, którzy walczyli o wolną Polskę – deklarują władze gminy Trzebieszów.

Szczegółowe informacje dotyczące rajdu, formularze zgłoszeniowe i inne informacje dostępne są na stornie www.trzebieszow.gmina.pl

Antoni Dołęga pseudonim „Znicz”

Był żołnierzem AK. Nigdy nie złożył broni. Na początku lat 50. dowodził blisko 20-osobowym oddziałem, który organizował akcje zbrojne i likwidował agentów UB. Ukrywał się do końca życia. Zmarł w 1982 roku i został pochowany w konspiracji.

Po latach milczenia jego grób wskazał potomek ostatniej osoby, u której chorąży ukrywał się i zmarł. W czerwcu 2017 odbyła się ekshumacja, a w październiku 2017 r. prokuratura potwierdziła tożsamość Dołęgi.

Uroczysty pogrzeb z udziałem przedstawicieli Prezydenta RP, władz państwowych i samorządowych odbył się 19 listopada 2017 roku. Życie i działalność Żołnierza Wyklętego przedstawia film dokumentalny TVP Lublin w reżyserii Bogdy Bender-Motyki, zatytułowany „Polski nie zniszczy nic na świecie – historia chorążego Antoniego Dołęgi”.

Program przy pomniku akcji MITROPA:
• Hymn.
• Powitanie przez Wójta Gminy Trzebieszów i Wojewodę Lubelskiego.
• O Żołnierzach Wyklętych – o ostatnim Żołnierzu Wyklętym Ronald Werelich, krewny chor. Antoniego Dołęgi.
• Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.
• Cześć artystyczna w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej w Szaniawach.
• Wspólny posiłek.
• Ok 16.00 Rozwiązanie Rajdu.

Współorganizatorzy Rajdu: Gminny Ośrodek Kultury i Wypoczynku w Trzebieszowie, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej – Koło Trzebieszów i Koło Łuków, Towarzystwo Przyrodniczo-Historyczne „Orlik”, Łukowskie Stowarzyszenie Rozwoju.