Tylko godzina drogi od Lublina. Jedyne takie muzeum na świecie

Nazwisko Zamoyski nie jest obce mieszkańcom Lubelszczyzny. Ale kto wie, że August Zamoyski, uznawany za jednego z najwybitniejszych rzeźbiarzy polskich XX wieku, urodził się i później przez część życia mieszkał w Jabłoniu? Był synem Tomasza Zamoyskiego i Ludmiły z węgierskiej linii Zamoyskich oraz wnukiem Augusta Zamoyskiego. Mieszkał we Francji i Brazylii, a jednak jedyne muzeum poświęcone tej postaci otwarto właśnie w Jabłoniu.

– Mamy dwie oryginalne rzeźby autorstwa Augusta Zamoyskiego, m.in. krokodyla. Podarowali je nam przyjaciele rzeźbiarza z Francji – mówi Barbara Wikło, dyrektor placówki.

Muzeum zgromadziło też wiele dokumentów. – To na przykład oryginalne listy, w których jest m.in. jego historia wyjazdu do Brazylii – dodaje Wikło. Sporo zbiorów udało się odnaleźć w 2009 roku na strychu czworaka, gdzie teraz mieści się muzeum. Były to dokumenty folwarczne, listy, zdjęcia, szkice Zamoyskiego. Wcześniej w miejscowości istniała izba pamięci zlokalizowana w przyszkolnym internacie.

Budynek udało się wyremontować dzięki dofinansowaniu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego. Wymieniono dach i instalacje, muzeum również ocieplono. Za unijne pieniądze zakupiono też nowe wyposażenie.

– Obecnie odwiedzający muzeum mają możliwość poznać życie i twórczość artysty, jego związki z Jabłoniem, a także jego zamiłowanie do sportu i podróży – cieszy się również Dariusz Łobejko, wójt gminy Jabłoń. – Wśród zbiorów można zobaczyć pamiątki po rodzinie Zamoyskich, materiały archiwalne w tym fotografie, listy, dokumenty, liczną korespondencję z mieszkańcami Jabłonia, także nagrane rozmowy z osobami znającymi osobiście artystę – podkreśla wójt.

Władze gminy przypominają, że tutejsza szkoła nosi imię artysty oraz jedna z ulic. – To największy ambasador tych terenów. Zawsze pamiętał o swoich korzeniach – zaznacza Łobejko. Remont muzeum kosztował w sumie 940 tys. zł, z czego dofinansowanie wyniosło 430 tys. zł.

August Zamoyski urodził się 28 czerwca 1893 roku w Jabłoniu i tu powstało wiele jego znakomitych rzeźb, takich jak Franka czy głowa Wierki. W Jabłoniu znajduje się pałac, który został ufundowany w 1904 roku przez hrabiego Tomasza Zamoyskiego. Następnie został odziedziczony przez Augusta Zamoyskiego. To jeden z piękniejszych przykładów neogotyku angielskiego w Polsce. Obecnie jest on wystawiony na sprzedaż. Cena to prawie 7 mln zł.