Uważasz, że się do niczego nie nadajesz? Że Twoja uroda jest banalna, nogi za grube? Że na studiach lub w pracy nie dasz sobie rady?
Często tak postrzegają siebie osoby wartościowe, o dużej wiedzy i umiejętnościach, zdolne, zgrabne i ładne. Niektórzy mówią o nich: zakompleksieni.
Podważanie własnej wartości, szczególnie głośne, wpływa na opinię ogółu o Tobie. Można i trzeba to zmienić.
Kształtowanie od dzieciństwa
Samoocena jest obrazem człowieka, siebie. Jest to poziom poczucia wartości własnej. Może być zaniżony, zawyżony albo adekwatny.
- Samoocena kształtuje się do 8. roku życia dziecka - wyjaśnia dr Barbara Smoczyńska, trener umiejętności psychospołecznych. - Oczywiście, później można nad tym pracować, ale źródło jest w tych najwcześniejszych latach i w stosunku opiekunów do dziecka. Największy wpływ mają kochający rodzice, wzmacniający pozytywne strony dziecka.
Można to zmieniać
Jak wyjaśnia doktor Barbara Smoczyńska, w jej budowaniu bardzo ważna jest praca nad monologiem wewnętrznym, kontrolowanie myśli na swój temat. Na przykład: "jestem beznadziejna”, "niczego nie potrafię”, "znów mi się nie powiedzie”, "ośmieszę się” - ten krytyk wewnętrzny w nas uniemożliwia odważne działanie. Żeby sobie z nim poradzić, nie wolno się nakręcać w negatywnym myśleniu o sobie. Tę myśl trzeba przeformułować na pozytywną, ale realistyczną.
Są cztery metody,
• należy odwołać się do przeszłych, pozytywnych doświadczeń. Na przykład - jeśli obawiam się publicznego wystąpienia, przypominam sobie, że poprzednie mi się udało.
• trzeba przywołać swoje inne, mocne strony. Na przykład - nie mam prawa jazdy, ale świetnie jeżdżę na nartach, rowerze, pływam etc. To też istotne w odniesieniu do dzieci. To metoda kompensacyjna, bo każdy ma jakieś dobre strony
• dołujemy się używając określeń za mocnych. Na przykład - "jestem przewrażliwiona” zamiast "jestem wrażliwa”, "jestem tłusta” zamiast "mam nadwagę”. Jednak trzeba być realistą - to, że masz nadwagę to nie znaczy, że jesteś szczupła. Ale może zaczniesz się odchudzać?
• odwołanie się do praw osobistych - mam prawo do wyrażania siebie, nawet jeśli się to innym nie podoba, mam prawo do popełniania błędów, do słabości, niewiedzy, do wyrażania gniewu etc.