Jak poprawić komfort życia seniorom, czyli nie bójmy się geriatrii

 – Żyjemy dużo dłużej, ale niestety udało nam się wydłużyć tylko starość. Nie udało nam się wydłużyć żadnego innego okresu w naszym życiu – stwierdził na otwarciu konferencji Krzysztof Bojarski, dyrektor SPZOZ w Łęcznej, organizator wydarzenia. – A co się z tym wiąże? Mamy dłuższy czas chorowania, czas leczenia i spotykamy się z wieloma problemami w tym obszarze. Szpital w Łęcznej już trzy lata temu uruchomił Centrum Opieki Senioralnej z oddziałami dedykowanymi osobom starszym. Wcześniej w ramach tej placówki działał tylko ZOL. - Chętnie skorzystamy z państwa wiedzy podczas tej konferencji, bo chcemy budować kompleksową i wieloaspektową opiekę senioralną – podkreślał dyrektor Krzysztof Bojarski.

Jakość życia seniorów

Dr Agata Kot, lekarz koordynujący Oddziału Geriatrii w SPZOZ w Łęcznej, a także konsultant wojewódzki w dziedzinie medycyny paliatywnej, zwróciła uwagę na wyzwania związane ze starzeniem się społeczeństwa. Według prognoz WHO w 2050 roku, co trzecia osoba będzie miała ponad 65 lat. Szpital już wcześniej dostrzegał ten problem, a trzy lata temu rozpoczął dużą inwestycję – budowę nowego, trzykondygnacyjnego skrzydła z oddziałami dla osób starszych. Na parterze funkcjonuje Oddział rehabilitacji, na wyższych kondygnacjach Oddział Geriatrii, Medycyna Paliatywna i ZOL.

Każdy pacjent przyjmowany do oddziału geriatrii ma wykonywane testy oceniające funkcje ruchowe i poznawcze oraz badania laboratoryjne, które służą do całościowej oceny geriatrycznej, czyli kondycji pacjenta. Trwa to kilka dni. Pacjent opuszcza oddział z zaleceniami i korektą listy leków... – Nie patrzymy tylko na pojedyncze choroby, ale na wszystkie problemy zdrowotne z którymi boryka się senior – mówiła dr Agata Kot. Stwierdziła też, że większość społeczeństwa nie wie, że oddział geriatrii nie jest oddziałem długoterminowym. To nie ZOL. – Pracujemy nad tym, żeby uświadomić pacjentom i ich rodzinom, że geriatria jest oddziałem stricte diagnostycznym – podkreślała dr Kot.

Geriatria to nie tylko leki

Dr Magdalena Naja-Wiśniewska, konsultant wojewódzki w dziedzinie geriatrii, postawiła mocny akcent na znaczenie kompleksowej opieki nad seniorami. – Geriatria to nie tylko leczenie farmakologiczne, ale też troska o codzienne potrzeby pacjentów i dążenie do tego, aby jak najdłużej pozostali w swoim środowisku – mówiła. Zwróciła uwagę, że województwo lubelskie należy do najstarszych demograficznie w kraju, a w regionie działa kilka oddziałów geriatrycznych. Jak zaznaczyła, celem geriatrii jest poprawa jakości życia seniorów, a nie tylko jego przedłużanie.

O kompleksowej opiece nad seniorami mówił także prof. Tomasz Targowski, konsultant krajowy w dziedzinie geriatrii. Podkreślił, że kompleksowa opieka nad seniorami nie tylko poprawa jakość życia pacjentów, ale także mniejsze koszty systemu zdrowia. – Senior zaopiekowany geriatrycznie kosztuje system mniej, niż senior pozostawiony w standardowej opiece specjalistycznej – skonstatował. Profesor omówił także proces starzenia się układu odpornościowego i wskazał na kluczową rolę profilaktyki, zwłaszcza szczepień, w utrzymaniu zdrowia osób starszych.

Garść leków

Dr Agata Kot zaznaczyła, że opieka nad osobami starszymi wiąże się z wieloma trudnościami. – Z wielochorobowością nierozerwalnie łączy się wielolekowość. Pacjenci przychodzą z karteczkami, torbami pełnymi leków i suplementów. Czasem trudno jest ustalić, co naprawdę przyjmują, bo chory ma zaburzenia pamięci – mówiła.

Problem wielolekowości wybrzmiał także w innych prezentacjach eksperckich. Podatność na reklamy, czasami nadmierna suplementacja wśród seniorów mogą bardziej szkodzić niż pomagać. Albo nie spełniać oczekiwań.

Prof. Małgorzata Malec-Milewska podała przykład reklamy preparatu na ból pleców. Po jego zastosowaniu pacjent w reklamie niemal natychmiast ozdrowiał, tymczasem prof. M. Malec – Milewska zauważyła, że poprawa – biorąc pod uwagę skład medykamentu – nastąpi następnego dnia. Czy pacjent będzie czekał? Może poszuka kolejnego panaceum na ból... Dlatego wielolekowość seniorów to wyzwanie. Wymaga od geriatrów dużej wnikliwości w ustaleniu, co chory zażywa i olbrzymiej wiedzy na temat interakcji leków, dawek czy np. obszarów działania leków przeciwbólowych. Tym bardziej, że pojawiają się nowości, z innym spektrum działania.

Wiedzą o lekach przeciwbólowych, terapiach wspomagających dzielił się dr hab. n. med. Jarosław Woroń, kierownik Zakładu Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Wydziału Lekarskiego CM UJ w Krakowie, dr n. med. Magdalena Kocot-Kępska, prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, lek. med. Artur Pakosz, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny paliatywnej.

Konferencja w Urszulinie była jednym z elementów projektu „Rozwój opieki długoterminowej poprzez modernizację infrastruktury podmiotów leczniczych na poziomie powiatowym”. realizowanego w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.