Jedziemy na gołąbki i Gryczaki do Janowa Lubelskiego

Festiwal Kaszy Gryczaki 2024 to dziś jeden z najważniejszych tematycznych festiwali smaku w Polsce.

– Turysta z pieniędzmi szuka w Polsce nieskażonej przyrody, chce odpocząć i dobrze zjeść. Tu na Lubelszczyźnie macie dobrą ziemię, gryka rośnie bez nawozów, powstają kwatery agroturystyczne a festiwal kaszy dowiódł, że bogaty Niemiec dobrze tu zje. Tego się powinniście trzymać – mówił mi dr Grzegorz Russak, wieloletni dyrektor Domu Polonii w Pułtusku, który z pomocą kresowych potraw i nalewek ściągał do Pułtuska tysiące turystów z całego świata, a w jednym z pierwszych festiwali w Janowie Lubelskim jurorował w konkursie na potrawę regionalną i nalewkę żurawinową.

W pismach Kolberga możemy przeczytać, że na Lubelszczyźnie wyrabiano „placki z mąki pszennej, pierogi z kaszą hreczaną tłusto okraszoną lub serem na rozmaity sposób robione. (…) Lepszem cokolwiek jest już pożywienie mieszczan, a osobliwie sitarzy w Biłgoraju, lubo także do wykwintnych zaliczanem być nie może, bo i u nich kilka tylko (a najczęściej kilkanaście) razy do roku ukazuje się mięso na stole.

Sitarze biłgorajscy jadają na śniadanie: kapustę, kartofle (…). W niedzielę lub święto gotują: pierogi (w kształcie bułek lub kukiełek) z żytniej lub pszennej mąki z serem i jajami urobionej; pieką też placki z kapustą, albo placki lub ciasto z kaszą hreczaną, do czego niekiedy wchodzi i kartoflana mąka”. I tej pięknej tradycji festiwal jest poświęcony.

Co w programie?

W sobotę 10 sierpnia 2024 festiwal startuje o godz. 15.30. Po prezentacji zagród smaku, wystawców i twórców ludowych o 16 rozpocznie się pokaz gotowania wigilijnych gołąbków z kaszą gryczaną w wykonaniu KGW Otroczanki.

- Nasz festiwal ma to do siebie, że lokalne Koła Gospodyń Wiejskich i wystawcy w zagrodach smaku co rok zaskakują nowymi pomysłami na smaczne dania z kaszą. W tym roku szczególnie polecam gołąbki. Wigilijne, tradycyjne i po naszemu z kaszą gryczaną. Kto jeszcze pamięta ten smak - mówi Łukasz Drewniak, dyrektor Janowskiego Ośrodka Kultury, pomysłodawca i dyrektor festiwalu. Po gołąbkach muzyczny przerywnik w postaci piosenek Elvisa Presleya, o 18 rozpoczną się Zawody Mocarzy Kaszowych. -

O 19 zapraszamy na koncert Takiej Sobie Orkiestry, będziemy bawić się do przebojów zespołu Abba, o 21 gwiazda soboty czyli zespół Poparzeni Kawą Trzy - mówi Łukasz Drewniak.

W niedzielę 11 sierpnia 2024 festiwal startuje o 14.30, na początek malowniczy spacer po zagrodach Króla Gryczaka i Królowej Żurawiny w asyście Olek Orkiestry. To początek wielkiej degustacji dań z kaszy. O 15.30 na scenie pokaz gotowania Tomasza Królikowskiego, o 16.30 startuje janowska Siekierezadza (konkurs drwali, konkursy dla publiczności).

O 18 na scenie nastąpi ogłoszenie wyników prestiżowego konkursu na potrawę z kaszy i nalewkę żurawinową.

– O 19 zapraszam do udziału w Mistrzostwach Świata w jedzeniu pierogów z kaszy, o 19 na koncert zespołu Tacy Sami (przeboje Lady Pank), o 21 na koncert zespołu Skolim. Przyjeżdżajcie na festiwal. Jak zawsze będzie sielsko, smacznie, muzycznie, tanecznie i nie tylko – dodaje Łukasz Drewniak.

A my podrzucamy najlepsze regionalne przepisy na dania z kaszy, pracowicie zbierane i dokumentowane przez Barbarę Nazarewicz, wieloletnią dyrektor Muzeum Regionalnego w Janowie Lubelskim i pomysłodawczynię konkursu na potrawę z kaszy i nalewkę żurawinową. Tych potraw szukajcie na festiwalu.

Ciasteczka gryczane

Składniki: 15 dag mą ki gryczanej lub zmielonej młynkiem do kawy kaszy gryczanej, 15 dag mą ki ż ytniej, 8 dag cukru , 25 dag miodu, 20 dag masła, 4-5 łyż ek oleju słonecznikowego, 2 jajka, 5 dag orzechów, 5 dag sezamu, 5 dag dyni, 5 dag słonecznika, szczypta imbiru, 8 kropli olejku migdałowego.

Wykonanie: wszystkie składniki połą czyć ze sobą , zagnieś ć ciasto. Wstawić do lodówki na okres 1 godziny. Nastę pnie formować z ciasta placuszki (lub rozwałkować i wykrawać szklanką krą ż ki) i układać na wysmarowanej tłuszczem blaszce. Piec w temperaturze 180°C około 25-35 minut.

Gołąbki z kaszą gryczaną i grzybami

Składniki: 1 kg kapusty białej, 10 dag cebuli, 10 dag masła, bulion z ekologicznej kostki, sól, pieprz, liś ć laurowy. Farsz: 1 szklanka kaszy gryczanej, 5 dag suszonych grzybów, cebula, olej, przyprawy.

Wykonanie: Kapustę sparzyć oddzielając liście. Suszone grzyby namoczyć w wodzie, a nastę pnie podsmaż yć na maś le z cebulką i przyprawami. Potem połą czyć z uparowaną kaszą gryczaną i nakładać na liś ć kapusty formują c gołą bka. Nastę pnie dusić na małym ogniu około 30 min. i zapiec przez 10 minut. Moż na podawać z ketchupem lub sosem pomidorowym.

Goły jaglak z Kocudzy

Składniki: 1 l jaglanej kaszy, 1,5 l mleka, 1-1,2 białego sera, 20-30 dag masła, 1 l gę stej ś mietany, 4-5 jaj, sól i cukier do smaku.

Wykonanie: gotują cym mlekiem sparzyć jaglaną kaszę . Garnek okrę cić rę cznikiem i włoż yć pod pierzynkę na 8-10 godz. Nastę pnie wyłoż yć do naczynia i dodać pozostałe składniki. Dodawane masło musi być rozpuszczone, ale chłodne. Doprawić do smaku. Przełożyć na wyłożoną pergaminem blachę . Piec w gorącym piekarniku 1 do 1,5 godziny.

Gryczak

Składniki: 1 kg ugotowanej na sypko kaszy gryczanej, 1 kg ugotowanych i rozgniecionych ziemniaków, 1,5 kg twarogu, 70 dag stopionej na skwarki słoniny, pół litra 18% śmietany, 10 jajek, sól, pieprz, mięta.

Wykonanie: wyrobić składniki na jednolitą masę. Doprawić. Wyłożyć masę do wysokiej blachy grubo wysmarowanej smalcem i starannie ugnieść, by nie było pustych przestrzeni. Wierzch wygładzić i zwilżyć wodą (można posmarować jajkiem). Wstawić do nagrzanego pieca (180-200 st. C) i piec około 1,5 godziny.

Kasza hreczana Marysi

Składniki: pół litra kaszy, półtora litra wody, pół łyżki soli, olej.

Wykonanie: przebraną kaszę wsypać na wrzącą, osoloną wodę, wymieszać. Gdy stężeje w garnku wstawić do piekarnika. Piec 45 minut. Gorącą wyłożyć na stolnicę zmoczoną wodą. Rozłożyć na grubość palca. Ucisnąć łyżką, wyrównać w kwadrat. Gdy zastygnie i stwardnieje, pokroić w grubą kostkę, przysmażyć na oleju. Podawać jako dodatek do sosów.

Łupcie potockie

Składniki: 0,5 szklanki kaszy gryczanej, 0,5 szklanki kaszy ję czmiennej, 0,5 szklanki kaszy manny, ćwiartka główki białej kapusty, 40 dag wieprzowego mię sa mielonego, 1 jajko, sól, pieprz.

Wykonanie: kapustę drobno posiekać i ugotować do mię kkoś ci. Kaszę uparować z wodą każ dą osobno. Mielone mięso poddusić na smalcu do ś redniej mię kkoś ci. Wszystkie składniki wymieszać , dodać jajko, sól i pieprz do smaku. Formować wię ksze kulki i osmaż yć na tłuszczu. Podawać z sosem kurkowym.

Serowe kotleciki

Składniki: 20 dag kaszy gryczanej, 2 jaja, 2 dag masła, 25 dag białego sera, czosnek, sól, pieprz, natka pietruszki, bułka tarta, olej.

Wykonanie: kaszę ugotować na pół sypko z dodatkiem czosnku. Ser przepuścić przez maszynkę. Masło utrzeć na masę, dodać jaja, ser, rozdrobnioną cebulę i dobrze wymieszać. Do ciepłej ugotowanej kaszy dodać rozmącone jajko, wymieszać. Kaszę połączyć z serem, doprawić solą i pieprzem. Z przygotowanej masy uformować 10 kotlecików. Kotlety panierować w bułce i usmażyć, następnie wstawić na kilka minut do piekarnika. Podawać z grzybami w sosie śmietanowym.

Super krokiety

Składniki: 3 szklanki kaszy gryczanej, 30 dag żółtego sera, 2 - 3 jajka, 3 duże cebule, 6 ząbków czosnku, 30 dag pieczarek, 3 łyżki natki pietruszki, przyprawa ziołowa, sól, pieprz, bułka tarta, olej, usmażone naleśniki.

Wykonanie: uparowaną kaszę przekręcić przez maszynkę. Ser żółty zetrzeć na tarce. Pieczarki udusić z cebulą. Wszystkie składniki dobrze wymieszać, doprawić do smaku, na koniec wycisnąć czosnek. Tak przygotowanym farszem smarować wcześniej usmażone naleśniki i formować krokiety, panierować w jajku i bułce tartej. Smażyć na rozgrzanym oleju. Krokiety podawać z czerwonym barszczem, kefirem lub sosem pomidorowym.

Super roladki

Składniki: 1 paczka wafli, 2 szklanki kaszy gryczanej, 20 dag sera białego, 2 jajka, 3 cebule, sól, pieprz, olej.

Wykonanie: kaszę uparować, dodać drobno pokruszony twaróg, jajka i pokrojoną w kostkę cebulę usmażoną na złoty kolor. Wszystkie składniki dobrze wymieszać, doprawić solą i pieprzem do smaku. Tak przygotowaną masą posmarować wafel, poczekać kilka minut aby lekko zmiękł. Zwinąć roladę, pokroić na kawałki. Małe roladki panierować w jajku i bułce tartej. Smażyć na rozgrzanym ogniu. Podawać na gorąco z czerwonym barszczem lub kefirem. Na zdrowie i smacznego.