Nastaw się na rosół. Przepisy na jesienne zupy

Jesienią nasz system odpornościowy słabnie. – Musi walczyć z większą ilością wirusów i dobrze byłoby go wzmocnić. Za prawidłową pracę naszego systemu odpornościowego w pierwszym rzędzie odpowiadają bakterie znajdujące się w przewodzie pokarmowym. Musimy zwracać uwagę na to, co jemy, ponieważ jedzeniem możemy wzmocnić system immunologiczny lub go osłabić. Na przykład wysoce przetworzonym jedzeniem – tłumaczy prof. Agnieszka Ludwiczuk, prodziekan Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Przed wojną rosół nazywany był żydowską penicyliną, a lekarze ordynowali go chorym pacjentom. Matki przekazywały przepis swoim córkom. Jak ugotować porządny rosół? – Trochę  kaczki, trochę kury, pręga wołowa, szponder, seler bulwiasty, korzeń pietruszki, por, marchew, nie za dużo opalona cebula, ząbek czosnku, 4 goździki, ziele angielskie, pieprz ziarnisty, kilka liści laurowych, na końcu sól. Mięso wrzucamy do zimnej wody, gotujemy, szumujemy, wrzucamy warzywa, przyprawy i czekamy. Można dodać trochę imbiru to nas bardziej rozgrzeje. Uwielbiam zapach rosołu w domu, bo przypomina mi zawsze cudne beztroskie czasy i niedzielne obiady z Najbliższymi, których już nie ma – mówi Elżbieta Cwalina z restauracji Hades Szeroka. A inne zupy?

Boczniakowa

SKŁADNIKI: 30 dag boczniaków, 3 cebule, 1, 5 litra bulionu z kostki warzywnej, 2 ziemniaki, kawałek selera, 1 pietruszka, 1 szklanka śmietany, 1 łyżka mąki, masło, sól i pieprz.

WYKONANIE: do wrzątku wrzucić seler, pietruszkę, cebule i ziemniaki. Boczniaki pokroić na kawałki, podsmażyć na maśle, dodać do warzyw, ugotować do miękkości. Dodać śmietanę, doprawić solą z pieprzem. Można posypać siekaną pietruszką.

Cebulowa z Goraja

SKŁADNIKI: 1 kg kości wieprzowych, 3 kg cebuli, 1 kg marchwi, 1 kg ziemniaków, 0,5 kg selera, 50 dag pietruszki, około 5 litrów wody i przyprawy: ziele angielskie, liść laurowy, pieprz czarny ziarnisty i mielony, pieprz ziołowy, sól do smaku, olej rzepakowy, kieliszek śliwowicy.

WYKONANIE: nastawić kości wieprzowe z ziołami i gotować wywar przez 3-4 godziny. Przecedzić przez gęste sito i odstawić na pół godziny, żeby przyprawy opadły na dno. Odcedzić jeszcze raz. Cebulę podsmażyć na oleju rzepakowym. Kiedy nabierze ładnego koloru, wlać kieliszek śliwowicy, podpalić. Kiedy ogień zgaśnie, przełożyć do garnka i zalać bulionem. Można zmiksować. Podawać z cebularzem.

Cytrynowa

SKŁADNIKI: litr wody, 1 cebula, 3 łodygi selera naciowego, 1 marchewka, sok i skórka z 1 cytryny, 3 żółtka, 2 łyżki oliwy, sól, biały pieprz, pół łyżeczki mielonej kolendry, pieprzu i anyżku.

WYKONANIE: na oliwie zeszklić drobno pokrojoną cebulę, seler i marchew. Dodać kolendrę, pieprz i anyżek. Po 5 minutach wlać wodę. Całość doprowadzić do wrzenia, a później gotować 30 minut pod przykryciem. Przecedzić przez sito i wlać sok z cytryny. Ubić żółtka z sokiem i skórką z cytryny, rozcieńczyć dwiema łyżkami wywaru. Stopniowo wlewać do zupy i podgrzewać, stale mieszając, aż zupa zgęstnieje. Podawać z ryżem ugotowanym na sypko.

Chrzanowa z Roztocza

SKŁADNIKI: litr maślanki, 5 łyżek świeżo startego chrzanu, 15 dag wędzonego żeberka, 20 dag wiejskiej, 3 jajka na twardo, śmietana, łyżka mąki, 3 ząbki czosnku, sól, pieprz.

WYKONANIE: Maślankę podgrzać, dodać podsmażone wędliny. Zagotować. Doprawić solą, pieprzem i śmietaną, roztrzepaną z mąką. Dodać pokrojone jajka na twardo. Podawać z ziemniakami (na osobnym talerzu) suto kraszonymi słoniną.

Czosnkowa

SKŁADNIKI: 2 główki czosnku, 1 żółtko, litr bulionu, 1 łyżka mąki, 1 łyżka oleju z pestek dyni.

WYKONANIE: z oleju i mąki sporządzić białą zasmażkę, rozprowadzić bulionem, zagotować i dodać roztarty czosnek. Podgotować, doprawić żółtkiem i pieprzem. Można dodać śmietany. Można podawać z grzankami oraz odrobiną startego parmezanu.  Kto nie lubi zapachu czosnku, powinien podać do zupy po 2 kromki ciemnego chleba posmarowanego masłem i obficie posypanego posiekaną natką pietruszki.

Gryczanka gościeradowska

SKŁADNIKI: kasza gryczana, marchew, pietruszka, cebula, ziele angielskie, listek laurowy, suszone grzyby, sól, pieprz, woda według uznania.

WYKONANIE: na 4 szklanki wody wsypać 4 łyżki kaszy gryczanej. Dodać warzywa pokrojone w kostkę. Oraz przyprawy oraz grzyby. Dodać podsmażoną cebulę. Gotować do rozklejenia kaszy.  Doprawić do smaku. Podawać z naleśnikami zwiniętymi w rulon i pokrojonymi w cienkie paski.

Kapuśniak konopnicki

SKŁADNIKI: 25 dag kiszonej kapusty, 2 cebule, pół selera, 2 marchewki, 2 pietruszki, pół kg żeberek, 2 suszone grzyby, łyżka koncentratu pomidorowego, 6 jagód jałowca, listek, ziele, sól, pieprz, łyżeczka cukru, 1 łyżka masła, 2 łyżeczki mąki.

WYKONANIE: namoczone na noc grzyby zalać szklanką przegotowanej wody, ugotować. Obrane warzywa zalać wodą, dodać żeberka, przyprawy, ugotować. Miękkie warzywa wyjąć z wywaru. Posiekaną kapustę włożyć do rondla, zalać przecedzonym wywarem. Gotować 40 minut. Dodać pokrojone w paski grzyby, wywar z grzybów, mięso z żeberek. Pogotować, dodać pokrojone warzywa, koncentrat, sól i cukier na smak. Zaprawić zasmażką z masła i mąki. Najlepiej smakuje z kartoflami ze skwarkami podanymi na oddzielnym talerzu.

Paprykowa

SKŁADNIKI: 1 pomidor, 1 papryka, 30 dag ziemniaków, 2 łyżeczki oleju, 20 dag zacierek, pół małej cebuli, pół łyżeczki mielonej papryki, natka pietruszki.

WYKONANIE: obrane ze skórki pomidory, ziemniaki i paprykę pokroić w kostkę. Na oleju obsmażyć zacierki, aż się przyrumienią. W drugim naczyniu zeszklić na ogniu cebulę, odstawić ją z ognia, dodać mieloną paprykę i litr wody, po chwili pokrojone pomidory i paprykę, gotować przez kilka minut. Następnie dołożyć ziemniaki i zacierki z patelni.

Pokrzywowa nałęczowska

SKŁADNIKI: 50 dag młodych listków z pokrzywy, 1,5 litra bulionu warzywnego, 10 dag bekonu, 1 mały kubek kwaśnej śmietany, 10 dag ostrego, żółtego sera, olej, sól, pieprz.

WYKONANIE: bekon pokroić w kostkę, przesmażyć na łyżce oleju. Wrzucić do bulionu warzywnego. Zagotować. Dodać drobno posiekane listki pokrzywy. Po 10 minutach wlać śmietanę, doprawić solą z pieprzem. Na talerzu posypać startym, żółtym serem.

Ułańska z Kraśnika

SKŁADNIKI: 1.5 l rosołu wołowego, 5 dag suszonych grzybów, 2 jaja ugotowane na twardo, 15 dag chleba razowego, 2 dag rodzynków, 8 dag cebuli, 2 łyżki masła, kieliszek czerwonego wina, natka pietruszki, sól i gałka muszkatołowa do smaku.

WYKONANIE: grzyby umyć, namoczyć i ugotować. Cebulę podsmażyć na maśle, dodać pokrajany w kostkę chleb, lekko zrumienić, zalać rosołem, dodać grzyby i opłukane rodzynki, chwilę gotować. Dodać pokrojone w kostkę jajka na twardo, posiekaną natkę pietruszki, doprawić do smaku winem, solą i pieprzem.

Zupa krem z kurczaka

SKŁADNIKI: 2 szklanki drobno usiekanych zielonych listków lubczyku, 4 szklanki bulionu z kurczaka, 2 cebule, łyżka masła, sól, pieprz, pół szklanki śmietany, 2 surowe żółtka, łyżeczka soku z cytryny, 2 łyżki drobniutko usiekanego szczypiorku, grzanki z bułki.

WYKONANIE: drobniutko usiekane cebule zeszklić na maśle, dodać usiekane listki, chwilę smażyć, wlać gorący bulion gotować ok. 10 minut, zmiksować, przetrzeć przez sito, Doprowadzić do wrzenia. Śmietanę dokładnie rozkłócić z żółtkami, sokiem z cytryny, solą i pieprzem, wlać do zupy i mieszając podgrzewać (nie gotować!). Podawać z grzankami z bułki, przed podaniem posypać szczypiorkiem.