Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Szpinak (Maciej Kaczanowski)
Kiedyś kojarzył się Polakom z koszmarem dzieciństwa, kiedy w stołówce na zielonej brei sadziło się jajko. Dziś młody szpinak jest modny i na topie. Występuje w sałatkach, zupie, pierożkach i naleśnikach. Na szpinakowej pierzynce podaje się drób i ryby.
Zostawmy smutną legendę szpinaku z okresu PRL za sobą, pamiętając, że w Lublinie Kazimierz Grześkowiak, autor słynnej pieśni "Chłop żywemu nie przepuści” – wielbił szpinak i edukował restauratorów w tym zakresie, każąc im młody szpinak dusić 3 minuty na maśle z czosnkiem i podawać do mięs. Wiedział bowiem o jego zdrowotnych właściwościach. Okazuje się, że liście szpinaku zawierają dużo beta-karotenu, witaminy C oraz luteiny. To silne przeciwutleniacze, które chronią przed nowotworami i miażdżycą. W dodatku, szpinak zawiera dużo potasu, który obniża ciśnienie. A duża porcja szpinaku z oliwą i czosnkiem zawiera bardzo mało kalorii.
Skąd się wziął w polskiej kuchni
To pokłosie czasów, kiedy Polacy chętnie jadali chwasty. – Takie jak lebioda i pokrzywa. W książce kucharskiej z 1915 roku pod nazwą szpinak występuje potrawka "Lebioda i pokrzywa a la szpinak”. Autor radzi, żeby "Korzonki i zżółkłe liście, także i kwiecie, jeżeli już jest, odkrajać lub z zagonka wprost rwać same liście. Wypłukać 3-4 razy, włożyć do wrzącej wody i 10 minut gotować. Przecedzić, dobrze wycisnąć i drobniutko posiekać. Do rondelka kładzie się łyżkę tłuszczu, pół łyżki mąki, przemięszać dobrze, włożyć w to szpinak posiekany i kilka minut przesmażyć, dobrze osolić, troszkę opieprzyć i dobrze przemięszać. Szpinak jest bardzo zdrowy, szczególnie też dla słabych dzieci, tylko trzeba im dawać bez pieprzu. W ten sam sposób można gotować lebiodę, czyli komosę, młodą pokrzywę i liście od ćwikły, te ostatnie trzeba dłużej gotować, a lebiodę wprzód godzinę namoczyć, bo trochę gorzka” – tłumaczy prof. Jarosław Dumanowski.
Na pierwsze zupa, na drugie naleśniki
Młody szpinak właśnie pojawił się na targach i w sklepach. Możecie zrobić z niego staropolską zupę szpinakową. W garnku należy rozpuścić 50 g masła, dodać kilka ząbków czosnku, wrzucić 50 dag umytych i posiekanych liści szpinaku. Dusić 3 minuty, zalać wodą, doprawić solą, pieprzem i gałką muszkatołową, gotować 30 minut. Na patelni podsmażyć grzanki, wrzucić do wazy. Zalać zupą. Dodać łyżkę dobrej oliwy.
Jeszcze lepsze są naleśniki ze szpinakiem. Szpinak należy umyć w dużej ilości wody, osączyć, obciąć ogonki. Osuszyć, posiekać. Na patelni podsmażyć wędzony boczek pokrojony w kostkę. Dodać szpinak, czosnek roztarty z solą, jajo i utarty ser żółty.
Dobrze wymieszać i przyprawić do smaku pieprzem i solą. Usmażyć naleśniki. Nakładać nadzienie i zwijać w ruloniki. Przełożyć do wysmarowanego tłuszczem naczynia. Na każdą warstwę położyć kawałeczki masła. Ostatnią posypać płatkami sera pleśniowego oraz parmezanem i zapiec.
Pierogi ze szpinakiem
Składniki: 35 dag mąki, 1 jajko, 3/4 szklanki wody, szczypta soli.
Nadzienie: 50 dag szpinaku, 20 dag sera twarogowego mielonego, sól, czarny pieprz, gałka muszkatołowa.
Wykonanie: odsączony i posiekany szpinak wymieszać z serem twarogowym. Doprawić do smaku solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Mąkę przesiać, wbić jajko, dodać sól i wodę. Zagnieść ciasto i wyrobić. Rozwałkować, wyciąć krążki, na środek nakładać farsz, zlepić i ugotować. Wyjąć cedzakową łyżką i osączyć. Zamiast białego sera do farszu możecie nałożyć fety. Do pierożków ze szpinakiem doskonale nadaje się sos czosnkowy. Na maśle udusić czosnek, dodać mąkę, mleko, żółtko i śmietanę, doprawić solą, pieprzem i parmezanem. Sos trzeba robić powoli i cierpliwie, nie da się pospieszyć.
Caneloni ze szpinakiem
Składniki: 1 opakowanie canneloni, 40 dag szpinaku, 1 jajko, masło, 4 ząbki czosnku, gałka muszkatołowa, mleko, mąka, sól, pieprz, pół szklanki śmietany, żółty ser.
Wykonanie: rurki sparzyć i osączyć. Na maśle udusić posiekany szpinak z czosnkiem, dodać startą gałkę, sól, pieprz. Jajo rozkłóć, dodać odrobinę mleka i mąki, wlać do szpinaku, wymieszać, następnie nakładać farsz do caneloni.
Ułożyć w naczyniu żaroodpornym, posypać żółtym serem i polać śmietaną. Kto lubi, może do śmietany dodać przecier pomidorowy.
Karp na szpinaku
Zamiast karpia można użyć innej rzecznej ryby, choćby pstrąga.
Składniki: 2 karpie, 30 dag makaronu tagliatelle, 40 dag szpinaku w całych liściach, 100 ml oliwy, 100 ml białego wina, 1 łyżka miodu, ząbek czosnku, szczypta cynamonu, sól, pieprz.
Wykonanie: makaron ugotować al dente z łyżką oliwy. Szpinak sparzyć wrzątkiem, posiekać, usmażyć na patelni. Dodać czosnek, wino, miód, pieprz i cynamon. Karpie oczyścić z łuski, sprawić, pokroić w dzwonka, posolić i usmażyć na maśle. Do żaroodpornego naczynia włożyć makaron, na makaronie rozłożyć szpinak, następnie dzwonka usmażonego karpia. Przykryć i wstawić do piekarnika. Piec 10 minut w temperaturze 200 stopni Celsjusza.
Smacznego.
Skąd się wziął w polskiej kuchni
To pokłosie czasów, kiedy Polacy chętnie jadali chwasty. – Takie jak lebioda i pokrzywa. W książce kucharskiej z 1915 roku pod nazwą szpinak występuje potrawka "Lebioda i pokrzywa a la szpinak”. Autor radzi, żeby "Korzonki i zżółkłe liście, także i kwiecie, jeżeli już jest, odkrajać lub z zagonka wprost rwać same liście. Wypłukać 3-4 razy, włożyć do wrzącej wody i 10 minut gotować. Przecedzić, dobrze wycisnąć i drobniutko posiekać. Do rondelka kładzie się łyżkę tłuszczu, pół łyżki mąki, przemięszać dobrze, włożyć w to szpinak posiekany i kilka minut przesmażyć, dobrze osolić, troszkę opieprzyć i dobrze przemięszać. Szpinak jest bardzo zdrowy, szczególnie też dla słabych dzieci, tylko trzeba im dawać bez pieprzu. W ten sam sposób można gotować lebiodę, czyli komosę, młodą pokrzywę i liście od ćwikły, te ostatnie trzeba dłużej gotować, a lebiodę wprzód godzinę namoczyć, bo trochę gorzka” – tłumaczy prof. Jarosław Dumanowski.
Na pierwsze zupa, na drugie naleśniki
Młody szpinak właśnie pojawił się na targach i w sklepach. Możecie zrobić z niego staropolską zupę szpinakową. W garnku należy rozpuścić 50 g masła, dodać kilka ząbków czosnku, wrzucić 50 dag umytych i posiekanych liści szpinaku. Dusić 3 minuty, zalać wodą, doprawić solą, pieprzem i gałką muszkatołową, gotować 30 minut. Na patelni podsmażyć grzanki, wrzucić do wazy. Zalać zupą. Dodać łyżkę dobrej oliwy.
Jeszcze lepsze są naleśniki ze szpinakiem. Szpinak należy umyć w dużej ilości wody, osączyć, obciąć ogonki. Osuszyć, posiekać. Na patelni podsmażyć wędzony boczek pokrojony w kostkę. Dodać szpinak, czosnek roztarty z solą, jajo i utarty ser żółty.
Dobrze wymieszać i przyprawić do smaku pieprzem i solą. Usmażyć naleśniki. Nakładać nadzienie i zwijać w ruloniki. Przełożyć do wysmarowanego tłuszczem naczynia. Na każdą warstwę położyć kawałeczki masła. Ostatnią posypać płatkami sera pleśniowego oraz parmezanem i zapiec.
Pierogi ze szpinakiem
Składniki: 35 dag mąki, 1 jajko, 3/4 szklanki wody, szczypta soli.
Nadzienie: 50 dag szpinaku, 20 dag sera twarogowego mielonego, sól, czarny pieprz, gałka muszkatołowa.
Wykonanie: odsączony i posiekany szpinak wymieszać z serem twarogowym. Doprawić do smaku solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Mąkę przesiać, wbić jajko, dodać sól i wodę. Zagnieść ciasto i wyrobić. Rozwałkować, wyciąć krążki, na środek nakładać farsz, zlepić i ugotować. Wyjąć cedzakową łyżką i osączyć. Zamiast białego sera do farszu możecie nałożyć fety. Do pierożków ze szpinakiem doskonale nadaje się sos czosnkowy. Na maśle udusić czosnek, dodać mąkę, mleko, żółtko i śmietanę, doprawić solą, pieprzem i parmezanem. Sos trzeba robić powoli i cierpliwie, nie da się pospieszyć.
Caneloni ze szpinakiem
Składniki: 1 opakowanie canneloni, 40 dag szpinaku, 1 jajko, masło, 4 ząbki czosnku, gałka muszkatołowa, mleko, mąka, sól, pieprz, pół szklanki śmietany, żółty ser.
Wykonanie: rurki sparzyć i osączyć. Na maśle udusić posiekany szpinak z czosnkiem, dodać startą gałkę, sól, pieprz. Jajo rozkłóć, dodać odrobinę mleka i mąki, wlać do szpinaku, wymieszać, następnie nakładać farsz do caneloni.
Ułożyć w naczyniu żaroodpornym, posypać żółtym serem i polać śmietaną. Kto lubi, może do śmietany dodać przecier pomidorowy.
Karp na szpinaku
Zamiast karpia można użyć innej rzecznej ryby, choćby pstrąga.
Składniki: 2 karpie, 30 dag makaronu tagliatelle, 40 dag szpinaku w całych liściach, 100 ml oliwy, 100 ml białego wina, 1 łyżka miodu, ząbek czosnku, szczypta cynamonu, sól, pieprz.
Wykonanie: makaron ugotować al dente z łyżką oliwy. Szpinak sparzyć wrzątkiem, posiekać, usmażyć na patelni. Dodać czosnek, wino, miód, pieprz i cynamon. Karpie oczyścić z łuski, sprawić, pokroić w dzwonka, posolić i usmażyć na maśle. Do żaroodpornego naczynia włożyć makaron, na makaronie rozłożyć szpinak, następnie dzwonka usmażonego karpia. Przykryć i wstawić do piekarnika. Piec 10 minut w temperaturze 200 stopni Celsjusza.
Smacznego.
