Lubelskie: Tym samym ukazem carskim straciły prawa miejskie. Po 152 latach znów będą miastami

Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta pojawiają się każdego roku. Najnowsze zmiany w podziale terytorialnym państwa nastąpią 1 stycznia 2021 roku. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało już projekt rozporządzenia ws. nadania praw miejskich 10 miejscowościom. Dwie z nich znajdują się w naszym województwie, to Kamionka z powiatu lubartowskiego i Goraj z powiatu biłgorajskiego.

– Dostaniemy z ministerstwa pismo z pieczątką i decyzję, zamieścimy informację na naszej stronie. Na razie wiem o wszystkim od dziennikarzy. Projekt faktycznie się ukazał, sprawdzałem, ale spokojnie czekamy na zwieńczenie całej procedury – mówi Antoni Łukasik, wójt Goraja, który od nowego roku ma być burmistrzem.

Niemal dokładnie rok temu w Goraju zaczęły się konsultacje społeczne, w czasie których mieszkańcy gminy mieli się wypowiedzieć, czy chcą powrotu „miejskości”. – 97 procent osób było „za”. Podziękowania się należą członkom Stowarzyszenia Goraj 1377, którzy wystąpili do gminy w sprawie podjęcia działań, których efektem miało być przywrócenie praw miejskich dla Goraja. To ich upór, propagowanie tej idei miał wpływ na wynik referendum – przyznaje wójt.

W gminie mieszka 4 200 osób, w samym Goraju niecałe 1000.

Kamionka, która przeszła identyczną procedurę ma znacznie więcej mieszkańców. W gminie uprawnionych do głosowania było 6445 osób, z czego w samej Kamionce 1677. Tu pomysł zyskał blisko 89 proc. zwolenników.

Najczęstsze wątpliwości jakie mieli mieszkańcy to czy w mieście: wzrosną podatki od nieruchomości? (nie, bo wysokość podatków ustala samorząd bez względu na status miejscowości); podatek rolny? (nie); a opłaty za wodę, śmieci, przedszkole, czy inne opłaty lokalne? (ich wysokość też ustala rada gminy niezależnie od statusu miejscowości); albo czy pojawią się obostrzenia w zakresie przemieszczania sprzętu rolniczego i zwierząt hodowlanych po ulicach? (nie).

Obie miejscowości od nowego roku do statusu miasta wrócą. Goraj był miastem od 1405 roku, a Kamionka już przed 1450 rokiem. Oba znalazły się na liście 39 miast guberni lubelskiej, którym władze carskie postanowieniem z 19 grudnia 1896 roku ten przywilej odebrały. To były represje zaborcy, po powstaniu styczniowym. Ochotnicy z Goraja i okolic brali udział w powstaniu. Nawet stacjonował tu przez krótki czas powstańczy sztab. W historii Kamionki jest czas, gdy powstańcy i ludność w ogóle opanowali miasto.

Zwolennicy powrotu statusu miasta przyznają, że to sprawa prestiżowa i wizerunkowa.

Wójt Goraja pytany o koszty wymienia: nowe tabliczki i pieczątki. To też wyliczają władze Kamionki.

– Jeśli chodzi o dotacje i szukanie funduszy, to będziemy mieć większe możliwości, starając się o pieniądze dla gmin, jak do tej pory i dodatkowo z puli dla miast – ocenia Antoni Łukasik.

I choć wójt podkreśla, że czeka na oficjalne pisma z Warszawy, to już teraz przewiduje, że tegoroczne „Diabełki”, będą szczególne. Gorajskie "Diabełki" to przedstawienie, które jest jedyne w naszym województwie.

– 31 grudnia, po nieszporach, mieszkańcy całej gminy zbierają się na rynku. Druhowie z OSP i pracownicy ośrodka kultury przygotowują coś w stylu przedstawienia. Są diabły, aniołowie. Jest Stary Rok, który spowiada się żartobliwie i Nowy Rok, który opowiada o planach. Będzie miał co planować – zapowiada wójt Goraja.