Dzień Dziecka. Nie każda zabawka jest bezpieczna, a wyniki kontroli zatrważają

W wielu przypadkach rodzice kupujący zabawki są kompletnie bezradni, bo zagrożenia nie widać, ani nie czuć. Toksyczne ftalany czające się w zabawkach nie zmieniają ich zapachu ani barwy. Sprawiają tylko, że plastik staje się miękki.

Dopuszczalna zawartość zmiękczaczy jest określona przepisami: nie więcej niż 0,1 proc. Tymczasem w sprzedaży można znaleźć zabawki, w których norma jest przekroczona nawet 370-krotnie. Taki wynik „osiągnęła” gumowa piłka do skakania.

Toksyczna piłka to tylko jedna z wielu szkodliwych zabawek namierzonych podczas kontroli prowadzonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, podległą mu Inspekcję Handlową oraz Krajową Administrację Skarbową. Kontrole dotyczyły zabawek sprowadzanych do Polski spoza Unii Europejskiej, głównie drogą morską.

– Sprawdziliśmy bezpieczeństwo importowanych zabawek wykonanych w całości lub części z miękkiego plastiku – informuje Tomasz Chróstny, prezes UOKiK. – Były to m.in. skakanki, zabawki do wody, samochodziki, gryzaki czy lalki, które stanowiły największą część pobranych produktów. Właśnie w tego typu zabawkach najczęściej wykrywane są ftalany

– W trakcie kontroli na granicy i specjalistycznych badań laboratoryjnych stwierdzono, że 36 proc. sprawdzanych zabawek nie spełnia wymogów bezpieczeństwa np. przekracza dopuszczalny poziom stężenia ftalanów – ogłosił UOKiK, który ostrzega, że duże stężenie plastyfikatorów jest niebezpieczne dla dzieci.

– Toksyczność ftalanów może być różna. Niektóre z nich mogą powodować zaburzenia płodności i przyczyniać się do przedwczesnych porodów, jak również do wystąpienia wad wrodzonych i niższej wagi urodzeniowej – ostrzega urząd. – Stwierdzono również, że mogą przyczyniać się do rozwoju innych chorób, takich jak alergia, uszkodzenia wątroby i nerek oraz nowotwory.

Tylko w lubelskiej Inspekcji Handlowej wychwycono 21 różnych modeli zabawek, które stwarzają poważne zagrożenie dla dzieci i powinny być zniszczone. Szkodliwe ftalany występują najczęściej w piłkach, lalkach, piszczących zabawkach, skakankach, jednorożcach, a nawet gryzakach i grzechotkach.

Zmiękczacze nie są jednak jedynym niebezpieczeństwem czyhającym na dzieci. Źle wypadła również kontrola zabawek zasilanych bateriami, takich jak samochody, telefony oraz interaktywne lalki. Co piąty przedmiot zbadany w laboratorium UOKiK w Lublinie stwarzał zagrożenie dla zdrowia i życia dzieci.

W niektórych zabawkach problemem jest to, że pojemnik z bateriami może się sam otworzyć. – Dziecko ma więc do nich łatwy dostęp i może je połknąć – podkreśla Chróstny.

Tak było m.in. w przypadku samochodu-cysterny będącego w ofercie jednej z lubelskich firm. – Stwierdzono, że wyrób stwarza poważne zagrożenie dla dzieci – ocenił w swej decyzji Dariusz Jezior, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej, zakazując sprzedaży cysterny.

Podczas badań laboratoryjnych okazało się, że zabawka jest za mało wytrzymała na rozciąganie i dziecko może się dostać do małych, guzikowych baterii.

– Połknięcie baterii stwarza ryzyko udławienia lub, w przypadku wycieku elektrolitu z baterii, ryzyko zatrucia chemicznego i poparzenia wewnętrznych organów dziecka – stwierdził Jezior. Tej samej firmie zakazał również sprzedaży plastikowej kaczki na sprężynie. Ta zabawka nie przeszła testów na upadek z wysokości, z jakiej może ją zrzucić dziecko. Przy upadku otworzyła się pokrywa baterii.

Przy zakupie zabawek warto zwrócić uwagę na to, czy pojemnik na baterie jest odpowiednio zabezpieczony. Powinien być zamykany na śrubkę, której nie da się do końca wykręcić, lub otwierany w sposób wymagający wykonania dwóch różnych ruchów. Warto też sprawdzić, czy zabawka nie wydaje się zbyt głośna, a z tym również są problemy. Badania laboratoryjne wykazały, że niektóre zabawki wydają dźwięki tak głośne, że mogą uszkodzić słuch dziecka.