Włodawa. Zaskakujące reakcje na budki dla jerzyków. "To nie jest Natura 2000"

– Pomysł zamontowania budek dla jerzyków przyszedł nam do głowy ponad rok temu – mówi Edyta Gałan z włodawskiej inicjatywy Między Drzewami. – W lutym 2020 r. na spacer po Włodawie zaprosiliśmy ornitologa Jarosława Krogulca. Pomógł nam wskazać najlepsze miejsca na powieszenie takich budek. Porad, jakie budki kupić i w jaki sposób je powiesić udzielal nam również krakowski ornitolog Michał Mydłowski. Ma on ogromne doświadczenie, bo w Krakowie powiesił już ponad 1000 budek dla tych ptaków. Tak jak polecił nam pan Michał, kupiliśmy budki z trocinobetonu, gdyż są bezpieczniejsze i znacznie trwalsze od drewnianych. Trzeba je było tylko pomalować farbą aby nie wyróżniały się na tle elewacji bloku.

Prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej do tego pomysłu nie trzeba było długo przekonywać. Zgodził się pod warunkiem, że pomysł zaakceptują mieszkańcy bloku.

– Jeszcze w 2020 roku planowaliśmy zorganizować spotkanie, ale pandemia pokrzyżowała nam plany – opowiada Edyta Gałan. – Po roku wróciliśmy do tematu i ponownie spotkaliśmy się na rozmowach z prezesem spółdzielni. Wtedy już wiedzieliśmy, że zrobimy społeczną zrzutkę na zakup 20 budek. I z taką propozycją przystąpiliśmy do rozmów proponując, że my przekażemy budki, a spółdzielnia zgodzi się na udostępnienie ściany bloku i pomoże w montażu. Prezes Marian Ścisłowski wyraził zgodę, zastrzegając, że najpierw musi poinformować mieszkańców i poczekać na ich odpowiedź.

W zbiórkę pieniędzy włączyli się nie tylko mieszkańcy Włodawy. Sam montaż przebiegł szybko i sprawnie.

– Panowie montujący byli szczęśliwi i dumni, że mamy pierwsze budki dla jerzyków we Włodawie – podkreśla aktywistka. – Ludzie, którzy mieli okazję zobaczyć montaż, w zdecydowanej większości reagowali pozytywnie. Ale doświadczyliśmy też przykrości. Znalazły się pojedyncze osoby, które gwałtownie wyrażały swój sprzeciw – przyznaje.

Reakcja niektórych lokatorów bloku, którzy podnosili np., że „blok to nie Natura 2000”, była dla aktywistów kompletnym zaskoczeniem.

– Przecież jerzyki to bardzo pożyteczne i przyjazne ptaki. Każdy z nich potrafi w ciągu dnia upolować kilkanaście tysięcy owadów, w tym komarów, much i meszek. Dodatkowo w przeciwieństwie do jaskółek, z którymi wiele osób je myli, ptaki te nie budują gniazd w niszach okiennych i nie brudzą parapetów. Liczymy, że nasza akcja pokaże jak ważne i pożyteczne są to ptaki i kolejne osoby oraz instytucje podejmą u siebie temat wieszania dla nich budek.

Dlatego kilka dni po powieszeniu budek Inicjatywa Między Drzewami przygotowała plakaty. Można na nich przeczytać, że jerzyki nie brudzą elewacji, nie przenoszą chorób, ich sąsiedztwo wcale nie jest uciążliwe, a ich sąsiedztwo do same korzyści.

Ornitolog dr Jarosław Krogulec o jerzykach:

Pierwotnym miejscem gniazdowania jerzyków na nizinach były dziuple w wiekowych (przeważnie ponad 100 letnich), wysokich drzewach. W dalszym ciągu nie licznie gnieżdżą się one w takich miejscach w Puszczy Białowieskiej i w niektórych lasach północno-wschodniej Polski. Niestety w ostatnim wieku stare wysokie lasy zaczęły należeć do rzadkości i jerzyki coraz częściej zdecydowały zajmować jako alternatywne miejsce gniazdowania szczeliny w wysokich budynkach.

Obfitość takich miejsc dostarczały zwłaszcza bloki z czasów budownictwa socjalistycznego. Wraz z coraz częstszymi ich remontami i termomodernizacją miejsca takie stają się coraz mniej dostępne dla lęgów jerzyków.

Stąd konieczność ich zastąpienia poprzez zawieszanie specjalnych budek lęgowych.

Jerzyki to niesamowite ptaki. Perfekcyjni lotnicy - w locie poziomym osiągają prędkość do 200 km/h i wspaniale manewrują w lotach synchronicznych. Możemy to podziwiać szczególnie w letnie wieczory spacerując uliczkami miasta. Nie są uciążliwymi lokatorami - gniazda lokalizują w małych szczelinach na dużej wysokości. Nie zatykają przewodów wentylacyjnych czy kominowych. Nie zanieczyszczają odchodami fasad czy okien.