Litewski, lubelski, a może na pomidorach? 5 najlepszych przepisów na chłodnik

Nasz lubelski chłodnik wywodzi się z chłodników litewskich. O zupie z kawałków buraków i lodu pisze Kolberg. Adam Mickiewicz każe bohaterom Pana Tadeusza jeść chłodnik po wódce: „Podano w kolei wódkę, zaczem wszyscy siedli i chołodziec litewski milczkiem żwawo jedli”.
Paul Tremo przyrządzał dla króla Stanisława Augusta chłodnik ze śmietany, kwasu z ogórków, soku z cytryny i kawałków delikatnego mięsa. Co ciekawe, Tremo robił chłodnik także na bazie szczawiu i szczypioru.

Jan Szyttler, uczeń Paula Tremo polecał „chłodnik ruski” na kwasie chlebowym, z botwinką, świeżym ogórkiem, koprem i gotowanym jesiotrem. Oraz słodkie chłodniki dla pań. Z malin, poziomek i słodkiej śmietany.

Chłodnik po lubelsku

Składniki: 20 dag białego sera, pęczek botwinki, pęczek młodych rzodkiewek i pęczek koperku, 3 ogórki gruntowe, litr kefiru, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz, 1 łyżka cukru, 1 cytryna, szczypiorek.
Wykonanie: botwinkę umyć, posiekać razem z buraczkami. Zalać wodą, dodać łyżkę cukru, gotować 5 minut, schłodzić. Obrane ogórki i rzodkiewkę pokroić w drobną kostkę, dodać do wywaru razem z pokrojonym koperkiem i roztartym czosnkiem.

Dosłodzić, dodać sok z cytryny, wszystko dobrze wymieszać. Zalać kefirem, obficie posypać szczypiorkiem. Do miseczek włożyć po kilka kawałków sera i zalać chłodnikiem.

Chłodnik po hiszpańsku

Składniki: 1,5 kg dojrzałych pomidorów (mogą być z puszki), 1,5 litra zimnej wody, 2 papryki, kilka młodych ogórków, 2 młode cebulki, 6 ząbków czosnku, pół szklanki dobrej oliwy, ocet balsamiczny, sól, pieprz, czerstwa bagietka.

Wykonanie: warzywa posiekać na półcentymetrowe kawałki, bagietkę w większą kostkę. Odstawić do lodówki. Namoczyć chleb w części wody. Włożyć do garnka z połową posiekanych warzyw. Zmiksować, powoli dodając wodę. Po zmiksowaniu przetrzeć, oddzielając pestki. Doprawić oliwą, solą, pieprzem i balsamico. W miseczkach podać resztę warzyw. Smacznego.

Chłodnik Grzegorza Łapanowskiego

Składniki: 4 szklanki maślanki lub kefiru, 1 ogórek, 3 łyżki kopru, 3 łyżki kolendry, 2 łyżki pasty sambal oelek, 3 łyżki oliwy, kilka ząbków czosnku, ewentualnie: 100 g bryndzy lub koziego sera i kiełki brokułów do dekoracji

Wykonanie: do głębokiej metalowej lub plastikowej miski wrzucamy świeże zioła, ewentualnie też porzeczki, truskawki, kwiaty – co chcemy. Wlewamy do niej wodę i wstawiamy kolejną misę tak, by po zamrożeniu między dwiema miskami powstała miska lodowa. Dobrze jest zabezpieczyć miski przed włożeniem ich do zamrażarki, sklejając je taśmą. Sam chłodnik jest ekspresowy. Kefir lub maślankę mieszamy z grubo tartym ogórkiem, siekanym czosnkiem, ziołami i pastą chili. Warto dodać też kilka kropli oliwy i kulki utoczone z koziego sera lub bryndzy. Otarta skórka z cytryny dodatkowo orzeźwi smak. Chłodnik serwujemy w misie lodowej, ozdobiony liśćmi świeżych ziół.

Chłodnik z lubczykiem z Żyrzyna

Składniki: 1 litr wody, 2 cebule, 1 główka czosnku, 1 pęczek szczypiorku, 2 pęczki kopru, 1 pęczek pietruszki, 1 pęczek lubczyku, 1 szklanka kwaśnej śmietany, jajka ugotowane na twardo, ziemniaki gotowane w mundurkach, sól, pieprz, kwasek cytrynowy.
Wykonanie: zagotować wodę, a następnie ją wystudzić. Pokroić drobno cebulę, czosnek, koperek, szczypiorek, natkę pietruszki i lubczyk.

Do wody dodać pokrojone warzywa i zioła. Doprawić kwaskiem cytrynowym, pieprzem i solą, zabielić śmietaną. Podawać z ziemniakami i jajkiem.

Chłodnik z jagód na słodko

Składniki: 50 dag mrożonych jagód, 2 szklanki jogurtu, 1 szklanka śmietany, cukier na smak.
Wykonanie: Jogurt wymieszać ze śmietaną i cukrem, schować do lodówki na 3 godziny. Jagody lekko rozmrozić. Chłodnik rozlać na talerze, dodać jagody. Można dodać łyżeczkę konfitury, można posypać posiekaną melisą lub miętą.

Zamiast jagód można użyć żurawiny, którą wcześniej należy obgotować i lekko zmrozić. Doskonałe chłodniki zrobicie także z arbuza czy melona. Należy je obrać, pokroić na kawałki, zmiksować i zmrozić, dodając odłożone kawałki owoców i – na przykład – ser feta lub ser pleśniowy.