Na ratunek zabytkowym nekropoliom

W Lublinie do rejestru zabytków wpisane są cmentarze przy ulicy Lipowej, przy ul. Rutkowskiego na Kalinowszczyźnie oraz cmentarz w Zemborzycach Kościelnych przy ul. Krężnickiej.
Na cmentarzu przy ul. Lipowej XIX-wieczne nagrobki znajdują się przede wszystkim w rzymskokatolickiej części cmentarza. – Mamy tam 247 grobów wpisanych do rejestru zabytków – mówi pracownik kancelarii Cmentarza Rzymskokatolickiego.
W XIX wieku rzeźbiarze nie mieli możliwości wystawiania swoich rzeźb i upatrzyli sobie cmentarze. – To były jedyne miejsca, gdzie władza zaborców nie sięgała – mówi Stanisław Santarek, przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków. – Dlatego te cmentarze to prawdziwe galerie sztuki.
Od lat zbiórką pieniędzy na ratowanie nagrobków zajmuje się Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Lublina. Odnowiono już blisko 200 zabytkowych grobów.
Przed cmentarzem przy ul. Lipowej kwestarze będą zbierać pieniądze od dzisiaj do wtorku. – Jeśli zgłosi się wiele osób, to będą kwestować także na innych cmentarzach – zapewnia Santarek.
A to pilna potrzeba. Na cmentarzach w Zemborzycach i na Kalinowszczyźnie część nagrobków wymaga natychmiastowych prac konserwatorskich. – Pojedyncze groby są odnawiane – zapewnia Dariusz Kopciowski z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. – Ale nie ma kompleksowej akcji odnowy zabytków, jak na cmentarzu przy ul. Lipowej.
– Niestety, nie stać nas, żeby odrestaurować wszystkie nagrobki równocześnie. Przez najbliższy rok zapewne uda się odnowić osiem – przewiduje Santarek.
W Chełmie na cmentarzu przy ul. Lwowskiej kwesta odbędzie się 31 października i 1 listopada. – Pieniądze przeznaczymy na konserwację dziewiętnastowiecznego nagrobku Jakuba Suszyńskiego – mówi Paweł Wira, prezes chełmskiego Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.
W Zamościu i Białej Podlaskiej kwesty nie będzie. Kwestarzy spotkamy za to w Międzyrzecu Podlaskim przy cmentarzu parafialnym św. Józefa.