Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Rozmowa z Dagmarą Sikorą-Miao, właścicielką Centrum Języka i Kultury Chińskiej "Oriental w Lublinie
• W wielu opracowaniach można przeczytać, że haft jest chińskim rzemiosłem. W naszej kulturze rzemiosło jest trochę niżej stawiane od sztuki, a prezentowane w Centrum Języka i Kultury Chińskiej "Oriental” haftowane obrazy trzeba ulokować na wysokim poziomie artyzmu.
- W kulturze chińskiej to dział sztuki mający tradycję sięgającą co najmniej dwa tysiące lat wstecz. To dziedzina reprezentatywna dla Chin. Każdy rejon tego kraju wyróżnia się swoją charakterystyką haftu, choć haftowanie było i jest praktykowane w całych Chinach. Do dziś zresztą widuje się gdzie niegdzie hafciarki, które pracują nad rozpiętym na specjalnych krosienkach jedwabiu. Na początku na pewno była to sztuka ludowa, teraz są to dzieła najwyższej jakości, także bardzo kosztowne ze względu na pracę i na materiał jakim jest jedwab.
• Czy jest to jedwab specjalnie wyrabiany, czy po prostu kupowany w sklepie?
- W południowych Chinach są miasta słynące z produkcji jedwabiu i artyści, którzy reprezentują już wysoką klasę, tam właśnie jeżdżą i sami sobie wybierają materiał. To samo odnosi się do nici. Sprawdzają, czy światło będzie się odpowiednio załamywać, czy kolor będzie dobry tak, aby po wyhaftowaniu obraz był jak najbardziej naturalny; często sami sobie przygotowują materiał.
- W kulturze chińskiej to dział sztuki mający tradycję sięgającą co najmniej dwa tysiące lat wstecz. To dziedzina reprezentatywna dla Chin. Każdy rejon tego kraju wyróżnia się swoją charakterystyką haftu, choć haftowanie było i jest praktykowane w całych Chinach. Do dziś zresztą widuje się gdzie niegdzie hafciarki, które pracują nad rozpiętym na specjalnych krosienkach jedwabiu. Na początku na pewno była to sztuka ludowa, teraz są to dzieła najwyższej jakości, także bardzo kosztowne ze względu na pracę i na materiał jakim jest jedwab.
• Czy jest to jedwab specjalnie wyrabiany, czy po prostu kupowany w sklepie?
- W południowych Chinach są miasta słynące z produkcji jedwabiu i artyści, którzy reprezentują już wysoką klasę, tam właśnie jeżdżą i sami sobie wybierają materiał. To samo odnosi się do nici. Sprawdzają, czy światło będzie się odpowiednio załamywać, czy kolor będzie dobry tak, aby po wyhaftowaniu obraz był jak najbardziej naturalny; często sami sobie przygotowują materiał.
• Rzeczywiście: patrząc na te prace z początku trudno się zorientować, że są wyhaftowane.
- Tak, na pierwszy rzut oka tego nie widać. Może z odległości metra już można coś zauważyć. Obrazy tutaj pokazywane należą do różnych rodzajów, w zależności od tematyki i techniki wykonania. Są haftowane prace przedstawiające głównie tradycyjne malarstwo: słynne obrazy malarzy chińskich, ale również takie, które prezentują malarstwo tuszowe. Jest kilka krajobrazów, zwierzęta, ptaki, a kwiaty z malarstwa europejskiego.
• Ile czasu może zabrać wyhaftowanie obrazu?
- Na pewno zależy to w jakimś stopniu od tematu, jaki zostanie wybrany. Ocenia się, że 30 cm kw haftuje się około półtora miesiąca. Obraz powstaje po ok. 3-4 miesiącach. Kosztuje około 15 tys. zł.
- Tak, na pierwszy rzut oka tego nie widać. Może z odległości metra już można coś zauważyć. Obrazy tutaj pokazywane należą do różnych rodzajów, w zależności od tematyki i techniki wykonania. Są haftowane prace przedstawiające głównie tradycyjne malarstwo: słynne obrazy malarzy chińskich, ale również takie, które prezentują malarstwo tuszowe. Jest kilka krajobrazów, zwierzęta, ptaki, a kwiaty z malarstwa europejskiego.
• Ile czasu może zabrać wyhaftowanie obrazu?
- Na pewno zależy to w jakimś stopniu od tematu, jaki zostanie wybrany. Ocenia się, że 30 cm kw haftuje się około półtora miesiąca. Obraz powstaje po ok. 3-4 miesiącach. Kosztuje około 15 tys. zł.
• Są jakieś szkoły haftu?
- Są cztery główne rodzaje haftu, a więc też cztery szkoły. To hafty Su wykonywane w rejonie Suzhou, w prowincji Jiangsu, hafty Xiang pochodzą z rejonu Changsha, stolicy prowincji Hunan, hafty Yue (Guandong) wykonywane w Chaozhou i hafty Shu (Syczuan) pochodzą z Chengdu, stolicy prowincji Syczuan. Ważne jest także to, czy haft jest jedno czy dwustronny. Te dwustronne też z kolei się dzielą na takie, w których obraz po obydwu stronach jest taki sam, i takie, w których z jednej strony jest inny i z drugiej inny. Takie dwustronne obrazy prezentowane są na specjalnych stojakach, żeby były widoczne z obydwu stron.
• W sztuce wielu kultur Wschodu obowiązuje określona symbolika. Czy tak jest w przypadku obrazów haftowanych? Czy na przykład artysta perfekcyjnie wykonujący obraz zostawia na nim jakiś własny znak, jakąś skazę?
- Jest mnóstwo tabu, ale raczej dotyczą one symboli, a nie procesu powstawania dzieła. Na przykład jeśli chcemy dać komuś obraz w prezencie: osobie dojrzałej można ofiarować taki z kwiatem dojrzałej chryzantemy, bo jest ona symbolem dojrzałości. Ofiarowanie go osobie młodej byłoby dużym nietaktem. Studenci bardzo lubią motyw chińskiej śliwy, która kwitnie w zimie, jako symbol przetrwania trudnego czasu. Bambus i lotos - częsty element na obrazach - jest klasycznym symbolem czystości charakteru.
• Z jakiego okresu pochodzą prezentowane na wystawie obrazy?
- Te prace powstały około 10 lat temu, są własnością Ministerstwa Kultury i zostały zaliczone do dóbr narodowych, a udostępniła je Ambasada Republiki Chińskiej.
• W sztuce wielu kultur Wschodu obowiązuje określona symbolika. Czy tak jest w przypadku obrazów haftowanych? Czy na przykład artysta perfekcyjnie wykonujący obraz zostawia na nim jakiś własny znak, jakąś skazę?
- Jest mnóstwo tabu, ale raczej dotyczą one symboli, a nie procesu powstawania dzieła. Na przykład jeśli chcemy dać komuś obraz w prezencie: osobie dojrzałej można ofiarować taki z kwiatem dojrzałej chryzantemy, bo jest ona symbolem dojrzałości. Ofiarowanie go osobie młodej byłoby dużym nietaktem. Studenci bardzo lubią motyw chińskiej śliwy, która kwitnie w zimie, jako symbol przetrwania trudnego czasu. Bambus i lotos - częsty element na obrazach - jest klasycznym symbolem czystości charakteru.
• Z jakiego okresu pochodzą prezentowane na wystawie obrazy?
- Te prace powstały około 10 lat temu, są własnością Ministerstwa Kultury i zostały zaliczone do dóbr narodowych, a udostępniła je Ambasada Republiki Chińskiej.
Hafty Su
(Syczuan) pochodzą z Chengdu, stolicy prowincji Syczuan wyróżniają je piękne wzory, eleganckie kolory.
Hafty Xiang
z rejonu Changsha, stolicy prowincji Hunan. Wyróżniają je eleganckie kolory czerni, białości i szarości. Nacisk kładziony jest na kontrasty światłocieni, które podkreślają układ włókien, dając efekt trójwymiarowości.
Hafty Yue
(Guandong) są wykonywane w Chaozhou. Charakteryzują je skomplikowane, ale symetryczne wzory, Żywe kolory, zróżnicowane ściegi i określony splot. Zastosowanie podstawowych kolorów i światłocieni przypomina malarstwo zachodnie.
Hafty Shu
(Syczuan) pochodzą z Chengdu, stolicy prowincji Syczuan. Materiałem bazowym jest satyna i barwiony jedwab, kunszt wykonania jest żmudny i wytworny. Hafty wykorzystywane są do dekoracji kołder, poszewek, poduszek, ubrań, butów i malowanych parawanów.
(Syczuan) pochodzą z Chengdu, stolicy prowincji Syczuan wyróżniają je piękne wzory, eleganckie kolory.
Hafty Xiang
z rejonu Changsha, stolicy prowincji Hunan. Wyróżniają je eleganckie kolory czerni, białości i szarości. Nacisk kładziony jest na kontrasty światłocieni, które podkreślają układ włókien, dając efekt trójwymiarowości.
Hafty Yue
(Guandong) są wykonywane w Chaozhou. Charakteryzują je skomplikowane, ale symetryczne wzory, Żywe kolory, zróżnicowane ściegi i określony splot. Zastosowanie podstawowych kolorów i światłocieni przypomina malarstwo zachodnie.
Hafty Shu
(Syczuan) pochodzą z Chengdu, stolicy prowincji Syczuan. Materiałem bazowym jest satyna i barwiony jedwab, kunszt wykonania jest żmudny i wytworny. Hafty wykorzystywane są do dekoracji kołder, poszewek, poduszek, ubrań, butów i malowanych parawanów.
