Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Zarabiałem w firmie budowlanej 3 tys. zł miesięcznie. Ponieważ nie spłacałem kredytu, bo musiałem byłej żonie zapłacić alimenty, bank wszedł mi na pensję.
W ostatnich miesiącach dostawałem przez to w tylko 1500 zł. Teraz żona przysłała do firmy komornika - bo znów jej zalegam z pieniędzmi. Z ostatniej pensji wypłacili mi więc tylko 1 tys. zł. Jak z tego się utrzymać?! Czy firma ma prawo aż tyle mi potrącać? Andrzej z Chełma
Najkrótsza odpowiedź brzmi: nie ma prawa. W tym konkretnym przypadku maksymalne potrącenie mogło wynieść 1800 zł. Pracodawca "przeholował” zatem o 200 zł. Wynika to z przepisów, które mówią, że bez zgody pracownika nie można mu z tytułu świadczeń alimentacyjnych i innych należności egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych, potrącić w sumie więcej niż 3/5 wynagrodzenia.
Komornik - w tym przypadku - ma prawo ściągnąć z poborów pana Andrzeja pełną należność alimentacyjną, natomiast bank będzie musiał się zadowolić kwotą 1300 zł - bo alimenty maja pierwszeństwo przed innymi płatnościami.
Być może pracodawca, potrącając za dużą sumę, nie miał świadomości, iż narusza prawo. Pan Andrzej może mu to uzmysłowić. Wraz z przedstawieniem sankcji za tego rodzaju praktyki powinno poskutkować: za dokonanie bezpodstawnych potrąceń pracodawca może zostać ukarany grzywną od 1 tys. do 30 tys. zł.
Komornik - w tym przypadku - ma prawo ściągnąć z poborów pana Andrzeja pełną należność alimentacyjną, natomiast bank będzie musiał się zadowolić kwotą 1300 zł - bo alimenty maja pierwszeństwo przed innymi płatnościami.
Być może pracodawca, potrącając za dużą sumę, nie miał świadomości, iż narusza prawo. Pan Andrzej może mu to uzmysłowić. Wraz z przedstawieniem sankcji za tego rodzaju praktyki powinno poskutkować: za dokonanie bezpodstawnych potrąceń pracodawca może zostać ukarany grzywną od 1 tys. do 30 tys. zł.
Ale od początku. Kodeksou pracy rozróżnia o dwa rodzaje potrąceń:
• ustawowe - dokonywane niezależnie od zgody pracownika oraz
• dobrowolne - dokonywane za jego zgodą wyrażoną na piśmie.
Kolejność potrąceń ustawowych
Katalog potrąceń ustawowych jest zamknięty, co oznacza, że pracodawca bez zgody pracownika nie może dokonywać potrąceń żadnych innych kwot, oprócz następujących:
* sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
* sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
* zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
* kar pieniężnych za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.
Potrąceń z wynagrodzenia za pracę dokonuje się po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, dokładnie według wymienionej wyżej kolejności. Jest to bardzo istotne, gdy z wynagrodzenia pracownika nie można potrącić wszystkich należności. Zaspokojone wtedy będą te, które są najważniejsze z punktu widzenia prawa.
• dobrowolne - dokonywane za jego zgodą wyrażoną na piśmie.
Kolejność potrąceń ustawowych
Katalog potrąceń ustawowych jest zamknięty, co oznacza, że pracodawca bez zgody pracownika nie może dokonywać potrąceń żadnych innych kwot, oprócz następujących:
* sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
* sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
* zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
* kar pieniężnych za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.
Potrąceń z wynagrodzenia za pracę dokonuje się po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, dokładnie według wymienionej wyżej kolejności. Jest to bardzo istotne, gdy z wynagrodzenia pracownika nie można potrącić wszystkich należności. Zaspokojone wtedy będą te, które są najważniejsze z punktu widzenia prawa.
Jak część pensji jest pod ochroną
Aby pracownikowi, na którego pensję dybie komornik, rodzina, wierzyciele zostało coś na życie, ustawodawca określił górną granicę potrąceń, zależną od tego ile ów pracownik zarabia. Po dokonaniu wszystkich potrąceń, z wyjątkiem potrąceń na cele alimentacyjne, pracownikowi musi zostać minimalna kwota na utrzymanie. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
* minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - gdy na mocy tytułów wykonawczych potrącane są sumy na pokrycie innych należności niż świadczenia alimentacyjne (obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 936 zł),
* 75 proc. ww. wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych,
* 90 proc. ww. wynagrodzenia przy potrącaniu kar pieniężnych.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, to kwoty wolne od potrąceń są zmniejszone proporcjonalnie w stosunku do wymiaru jego etatu.
* minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - gdy na mocy tytułów wykonawczych potrącane są sumy na pokrycie innych należności niż świadczenia alimentacyjne (obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 936 zł),
* 75 proc. ww. wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych,
* 90 proc. ww. wynagrodzenia przy potrącaniu kar pieniężnych.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, to kwoty wolne od potrąceń są zmniejszone proporcjonalnie w stosunku do wymiaru jego etatu.
