Szkoła branżowa czeka na uczniów. Dlaczego warto ją wybrać tłumaczy doradca zawodowy z Lublina

Wspólnie z Iwoną Lipiec, doradcą zawodowym z Zespołu Szkół nr 5 im. Jana Pawła II w Lublinie i Wojewódzkim Konsultantem do spraw Doradztwa Zawodowego przy Lubelskim Samorządowym Centrum Doskonalenia Nauczycieli postaramy się pomóc w dokonaniu mądrej decyzji. Dziś omawiamy naukę w szkołach branżowych I stopnia.

Do niedawna szkoły zawodowe postrzegane były jako te, do których trafia tzw. trudna młodzież lub uczniowie, którzy uczyć się nie lubią i nie chcą. Jednym słowem dwójkowicze. Jak jest teraz?

- Rzeczywiście takie postrzeganie tego typu szkół było powszechne– przyznaje Iwona Lipiec. – Teraz to się jednak bardzo zmieniło. Pierwszym krokiem do polepszenia wizerunku tych placówek była zmiana nazwy ze „szkół zawodowych” na „szkoły branżowe”.

Najważniejsze priorytety

Doradca zawodowa podkreśla, że zmiana nazwy była jedynie zabiegiem wizerunkowym. Znacznie ważniejsze jest to, co w takich szkołach można osiągnąć - przygotować się bardzo dobrze do pracy w wybranym zawodzie, w krótkim czasie (3 lata nauki), w szkołach w większości wyposażonych w nowoczesny, profesjonalny sprzęt do praktycznej nauki zawodu.

Ponadto warto dodać, że na ogół szkoły te funkcjonują razem z technikami.

Uczniów obu typów szkół uczą więc ci sami nauczyciele, panuje to samo podejście do nauczania zawodowego. Jest ta sama baza edukacyjna i takie same warsztaty.

Różnica z nauką w technikum ogranicza się do zdobycia jednej (a nie dwóch jak w technikach – red.) kwalifikacji w zawodzie.

- Do niedawna kształcenie zawodowe wybierał bardzo mały odsetek absolwentów, między innymi dlatego, że nauka w technikum trwała 4 lata, a w szkole zawodowej 3. Różnica była niewielka dlatego większość uczniów chcących zdobyć konkretny zawód uważało, że lepiej poświęcić dodatkowy rok i zyskać stopień technika – przyznaje Iwona Lipiec. – Teraz to się powoli zmienia dzięki promocji kształcenia branżowego i większej świadomości społecznej. Rzadko słyszy się już słowo ,,zawodówka”, a częściej mówi się o Szkole Branżowej I stopnia, czyli tej do której trafiają absolwenci szkół podstawowych, którzy mają sprecyzowane plany zawodowe, bądź nie są gotowi na podejmowanie wysiłku nauki przedmiotów ogólnokształcących. Nie oznacza to jednak, że w trakcie nauki nie mogą się im zmienić priorytety.

Z branżówki na studia? Dlaczego nie

Po zakończeniu nauki i zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie absolwenci otrzymują dyplom zawodowy i mają wykształcenie zasadnicze branżowe (w zakresie jednej kwalifikacji). Są gotowi do wejścia na rynek pracy. Mogę także kontynuować naukę w dwuletniej Szkole Branżowej II stopnia (wtedy ich łączny czas nauki to 5 lat, czyli tyle co w technikum – red.).

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie przebiega analogicznie jak egzamin z tej samej kwalifikacji w zawodzie nauczanym w technikum. Żeby zdać egzamin zawodowy należy w części pisemnej otrzymać aż 50 ze 100 możliwych do osiągnięcia procent, a z części praktycznej – 75 proc.

- Nauka w szkole branżowej II stopnia umożliwia uzyskanie tytułu technika (po zdaniu egzaminu z drugiej kwalifikacji w zawodzie), umożliwia także przystąpienie do egzaminu maturalnego. Analogicznie jak w technikum absolwenci mogą przy tym zadeklarować, że zdadzą maturę tylko na poziomie podstawowym lub że zamiast matury z przedmiotu dodatkowego zostanie uwzględniony otrzymany przez nich wynik egzaminów zawodowych. Może się o to ubiegać posiadacz dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika – tłumaczy doradca zawodowy.

Ale to nie jedyne warianty.

Po zakończeniu nauki w szkole branżowej I stopnia można też podjąć naukę w II klasie liceum ogólnokształcącego dla dorosłych, które umożliwia uzyskanie wykształcenia średniego i przystąpienie do egzaminu maturalnego na takich samych zasadach jak absolwenci liceów ogólnokształcących dla młodzieży.

- Wbrew pozorom nie jest to rzadkie rozwiązanie – przyznaje Lipiec. – Osobiście znam osobę, która zaczynała naukę w szkole branżowej w zawodzie kucharz, a potem z sukcesem studiowała psychologię.

Absolwenci Szkoły Branżowej I i II stopnia mogą też poszerzać lub uzupełniać kwalifikacje zawodowe na Kwalifikacyjnych Kursach Zawodowych.

Dla kogo?

- Szkołę branżową powinni wybierać ci, którzy wiedzą na pewno, że chcą pracować w konkretnym zawodzie i chcą go zdobyć jak najszybciej – radzi Iwona Lipiec. – To też szkoła dla osób, które zupełnie nie widzą potrzeby kończenia studiów wyższych i tych , co na obecnym etapie edukacji chcą mniej się uczyć W szkole branżowej będą miały łatwiej. Warto dodać, że w szkole branżowej uczniowie uczą się jednego języka obcego, nie mają przedmiotów realizowanych na poziomie rozszerzonym, a nacisk kładziony jest na kształcenie zawodowe - mają więcej zajęć praktycznych. W pierwszej klasie szkoły branżowej to jeden dzień, w drugiej klasie dwa dni, a w trzeciej klasie – aż trzy dni. Kończący je uczniowie są więc bardzo dobrze przygotowani zawodowo. Ich umiejętności zawodowe nie różnią się zbytnio od umiejętności absolwentów techników.

- Z doświadczenia wiem, że szkoły branżowe nie koniecznie wybierają najsłabsi uczniowie. Są wśród nich i tacy, którzy chcą uczyć się w wybranym zawodzie, są tacy, którzy uważają, że nie poradzą sobie w technikum, bo mają niską samoocenę. Zdarzają też uczniowie, którym zabrakło punktów na egzaminie ósmoklasisty, a podkreślam, że egzamin wiąże się z ogromnym stresem i noga może podwinąć się nawet najlepszym – wylicza Lipiec.

- Przekrój jest duży. Bez wątpienia jednak uczniowie tego typu szkół, a mówię to na podstawie obserwacji uczniów ze szkoły w której pracuję, to perełki w zawodzie. Ich podejście nie przestaje mnie zadziwiać. To odpowiedzialni ludzie, o których wiem, że kochają to co robią i będą świetnymi fachowcami w swoim zawodzie.

Będzie praca? Będzie płaca?

- Duże obawy związane z wybraniem nauki w szkole branżowej rodzi to, czy ich absolwenci znajdą zatrudnienie i nie zasilą rosnącej ostatnio rzeszy bezrobotnych. Nie bez znaczenia jest tu też wysokość otrzymywanego wynagrodzenia – pytamy.

- Odpowiem na przykładzie naszych uczniów – mówi Iwona Lipiec. – Oni nie mają trudności w znalezieniu pracy. Pracodawcy czekają na naszych absolwentów. Co więcej, wielu z nich łączy naukę z pracą, bo po praktykach zawodowych często zostają i dorabiają w weekendy.

Mówiąc o zarobkach Iwona Lipiec tłumaczy, że nie można wybierać zawodu wyłącznie w oparciu o pieniądze, chociaż uczniowie szkół podstawowych ten wskaźnik podają jako jeden z kryterium wyboru zawodu.

- Na początek w żadnym zawodzie nie będzie się otrzymywać wysokiego wynagrodzenia. Żeby tak się stało trzeba dojść do perfekcji oraz stale rozwijać swoje umiejętności zawodowe; uczymy się całe życie – mówi doradca zawodowy.

– Z myślą o przyszłej pracy przed wyborem szkoły ponadpodstawowej pójściem warto sprawdzić realia lokalnego rynku pracy i dowiedzieć się, czy zawód którego chcemy się uczyć jest zawodem deficytowym, nadwyżkowym, czy zrównoważonym na Lubelszczyźnie, o ile oczywiście nie chcielibyśmy zmieniać miejsca zamieszkania. W przypadku gdy rozważamy pracę w innym mieście w kraju lub za granicą warto zrobić szersze rozeznanie rynku pracy.

Ramka

Żeby wybrać właściwą dla siebie szkołę branżową trzeba od razu wybrać zawód, którego będziemy się uczyć. Do wyboru są 32 branże, w tym np.: hotelarsko-gastronomiczno-turystyczna, elektroniczno-mechaniczna, mechaniczna, budowlana czy ekonomiczno-administracyjna.

Pełną listę branż oraz dostępnych w ich ramach zawodów znaleźć można w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego. Szczegółów dotyczących oferty poszczególnych szkół warto poszukać też na ich stronach internetowych. Bardzo dobrym źródłem informacji jest też strona naboru Vulkana (https://lubelszczyzna.edu.com.pl/). Znajdziemy tam m.in. informacje o tym ile w danej szkole jest chętnych do konkretnej klasy. Znajduje się też tam lista zawodów, w których można uczyć się w Szkołach Branżowych I. Stopnia w woj. lubelskim. Są to m.in. blacharz, blacharz samochodowy, cieśla, cukiernik, dekarz, elektromechanik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektronik, elektryk, fotograf, fryzjer, kierowca mechanik, krawiec, kucharz, lakiernik samochodowy, magazynier-logistyk, mechanik – monter maszyn i urządzeń, mechanik motocyklowy, mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych, mechanik pojazdów samochodowych, monter stolarki budowlanej, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, murarz-tynkarz, ogrodnik, operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego, operator maszyn leśnych, operator obrabiarek skrawających, operator urządzeń przemysłu szklarskiego, piekarz, pracownik obsługi hotelowej, przetwórca mięsa, pszczelarz, rolnik, sprzedawca, stolarz, ślusarz

Ważne daty:

Złożenie wniosku rekrutacyjnego do 10 lipca.

Możliwości zmiany preferencji w dniach 31 lipca – 4 sierpnia

12 sierpnia – ogłoszenie list kandydatów zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych

13-18 sierpnia – potwierdzenie przez rodzica kandydata woli nauki przez przedłożenie oryginału świadectwa ukończenia szkoły i oryginału zaświadczenia o wynikach egzamin ósmoklasisty

19 sierpnia – ogłoszenie list przyjętych i nieprzyjętych

Do 20 sierpnia ogłoszenie list wolnych miejsc w szkołach ponadpodstawowych przez Kuratora Oświaty