Wozem po Polesiu Zachodnim. Kto będzie pasażerem?

Tegoroczny festiwal, jak wszystkie poprzednie, w skali kraju wyróżnia się unikalnym charakterem i tematyką. O jego wyjątkowości decyduje wielokulturowy charakter imprezy.

- „Trzy kultury” to nie tylko historia – podkreśla Anita Lewczuk vel Leoniuk, dyrektor włodawskiego muzeum. - To także współczesność, której wyrazem jest panująca w naszym mieście atmosfera tolerancji wyznaniowej i narodowej.

W przeciwieństwie do głęboko utrwalonego już na kulturalnej mapie regionu Festiwalu Trzech Kultur, Poleski Wóz Tradycji to nowatorski, trzyletni projekt o charakterze badawczym i artystycznym. Jego głównym celem jest dokumentowanie i upowszechnianie elementów tradycyjnej kultury Polesia, w sposób interdyscyplinarny, kreatywny i angażujący każdą z grup odbiorców.

- W oparciu o unikalną tradycję Polesia Zachodniego, projekt ma przyczynić się do integracji kulturowej tutejszej społeczności - tłumaczy dyrektor Lewczuk vel Leoniuk. – Jego misją będzie utrwalenie i przekazanie unikalnego dziedzictwa kulturowego poprzez między innymi badanie i dokumentowanie tej spuścizny. Wszystko to ma się sprowadzać do współpracy badaczy, artystów i odbiorców kultury z młodego pokolenia.

Symbolem tej współpracy, a zarazem marką projektu ma być Wóz Tradycji, czyli dosłownie podróżujący po Polesiu Zachodnim dawny wóz drabiniasty. Przystankami w tej podróży będą miejsca, w których funkcjonują charakterystyczne dla Zachodniego Polesia kulturowe zjawiska. Mają to być spotkania warsztatowe z informatorami, którzy przekażą swoją wiedzę, doświadczenia, relacje i obyczaje pasażerom wozu. Ci z kolei to w zamyśle autorów projektu to dzieci, młodzież i uczestnicy wszelkiego rodzaju kulturalnej aktywności amatorskiej.

W projekcie zmieściły się także takie atrakcje, jak koncerty folkowych zespołów, widowiska obrzędowe, potańcówki w dawnym stylu oraz transgraniczne Sobótki Poleskie. Ponadto wymiernym efektem działania Wozu Tradycji będzie archiwum cyfrowe na stronie muzeum, także z mapą tradycji śledzącą trasę wozu i znaczącą punkty wymiany tradycji.

Trzeci z muzealnych projektów, „Języki pogranicza II" to zadanie, którego celem jest ukazanie unikatowych zjawisk dziedzictwa językowego Polesia Zachodniego. Jest również kontynuacją pierwszej edycji projektu „Języki pogranicza”, która odbyła się w 2020 roku.

- Ważnym celem zadania jest również uświadamianie, że tradycję językową trzeba chronić i pielęgnować, tak jak pielęgnuje się zabytki kultury materialnej – dodaje Lewczuk vel Leoniuk.

Uczestnicy projektu między innymi poza językiem rodzimym zmierzą się z językiem hebrajskim i jidysz na pograniczu, starocerkiewnym w mowie i piśmie, czy też nie wymarłym jeszcze językiem chachłackim. Podsumowanie projektu odbędzie się podczas wrześniowego Festiwalu Trzech Kultur w ramach panelu dyskusyjnego „Trzech Tenorów“ języka polskiego, czyli profesorów Jerzego Bralczyka, Andrzeja Markowskiego i Jana Miodka. Panel poprowadzi dr hab. Maciej Malinowski.