Lekcja historii między macewami

Młodzież z Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 6 zaprosiło do współpracy Stowarzyszenie "Miasteczko”.
Na miejsce przyprowadził ich Zbigniew Lubaszewski, nauczyciel historii i znany w mieście regionalista.
- Hipotetycznie przyjmuje się, że cmentarz żydowski w Chełmie mógł zostać założony w 1440 r. - mówi Lubaszewski. - Nagrobek z taką datą znalazł przedwojenny badacz. Jest też teoria, że pierwsi Żydzi pojawili się w Chełmie już w XII-XIII w., a więc gdzieś musieli być chowani. Czy w miejscu, gdzie zachował się kirkut, nie sposób już udowodnić.
Poza pracami porządkowymi uczniom wyznaczono specjalne zadanie. Do plastikowych worków zbierali kości oddane przez ziemię, bądź podrzucone przez mieszkańców sąsiadujących z cmentarzem posesji. Jest bardzo prawdopodobne, że przynajmniej niektóre z nich to ludzkie szczątki.
- Wszystkie te kości zabierzemy do Warszawy i sprawdzimy ich pochodzenie - mówi Aleks Wąsowicz z Komisji Rabinicznej do spraw Cmentarzy. - Jeśli trafią się wśród nich kości ludzi, to zostaną ponownie pochowane w miejscu, gdzie zostały znalezione.
Wąsowicz był zbudowany stanem utrzymania chełmskiego cmentarza oraz zaangażowaniem młodzieży. Ta na początku niespecjalnie paliła się do grabi i worków na śmieci. Wyraźnym dopingiem była dopiero przedstawiona im wiedza na temat miejscowej społeczności żydowskiej, samego kirkutu oraz obyczajów związanych z ceremoniałem pogrzebowym obowiązującym ludzi wyznania mojżeszowego. Młodzi ludzie nie tylko uwijali się z workami wśród nagrobków, ale też zasypywali Lubaszewskiego i Wąsowicza dziesiątkami pytań. - Jest coraz więcej takich inicjatyw - mówi Wąsowicz. - Dzięki nim nasza pamięć będzie dłuższa i silniejsza. •