Jak się uczyć, żeby nie zwariować? Rozmowa z psychologiem

• Jakie są podstawowe zasady efektywnej nauki?
- Efektywnie uczymy się wtedy, kiedy jesteśmy zmotywowani, skoncentrowani i w dobrym nastroju. Te czynniki pozytywnie wpływają na naszą pamięć, najważniejszy element w procesie uczenia się. Najczęściej jednak podchodzimy do nauki jak do smutnego obowiązku. Warto popracować nad swoim nastawieniem - zmienić je na pozytywne. Ważna jest też umiejętność skupienia się na zadaniu. Wszystko to, co nas rozprasza - hałas, bałagan, atmosfera w jakiej się uczymy lub inne czynniki - wpływa niekorzystnie na stan naszej koncentracji.

• W jaki sposób organizować sobie pracę?
- Mózg lubi różnorodność - jednostajne, monotonne zadania powodują frustrację. Męczy się również ciało, tkwiące bez ruchu w niewygodnych pozycjach. Cykl aktywności mózgu trwa ok. 1-1,5 godz. Gdy zabieramy się do nauki potrzebujemy ok. 5 -10 minut na tzw. rozgrzewkę. Następnie przychodzi czas właściwego działania, kiedy jesteśmy najbardziej skoncentrowani i wydajni. Trwa on przeważnie 45-60 min. Potem zauważamy wyraźny spadek koncentracji. To sygnał, że czas na przerwę, ok. 10-15 min. Należy wtedy pić dużo wody, aby nawodnić organizm i mózg. Warto robić to, co nam sprawia przyjemność i odpręża. Dla jednych to będzie krótka drzemka a dla innych spacer lub innego rodzaju ruch. Ważny jest też odpowiedni podział materiału. Warto połączyć te treści, które się ze sobą zazębiają albo ich opanowanie stanowi punkt wyjścia do nadbudowy kolejnych warstw wiedzy. Można tworzyć mapy pojęciowe, rysunki. Zainteresowanych odsyłam do książki "Pamięć. Trening interaktywny” Marka Szurawskiego.

• Kiedy najlepiej się uczyć?
- Zależy to w dużej mierze od naszego indywidualnego zegara biologicznego. Ludzie, których szczyt aktywności przypada na godziny poranne i przedpołudniowe - tzw. "skowronki” - wybierają najczęściej godziny poranne, zaś tzw. "sowy”, które lubią dłużej spać i ożywiają się po południu, wolą uczyć się i pracować wieczorem. W tej kwestii warto postępować w zgodzie ze sobą. Trzeba jednak pamiętać, że ciało i mózg potrzebuje co najmniej kilku godzin wypoczynku. Całonocna nauka pozbawia energii i w efekcie przyniesie spadek koncentracji.

• Jak radzić sobie w sytuacjach, kiedy zostawiliśmy naukę na ostatnią chwilę?
- Zwlekanie to jeden z mechanizmów obronnych znanych w psychologii. Jest to odsuwanie w czasie działań, które musimy podjąć. Chwilowo poprawia nam to samopoczucie, jednak na dłuższą metę jest bardzo niekorzystne. Dlatego warto planować pracę - zacząć od najnudniejszych i najtrudniejszych zajęć. Warto wyeliminować wszelkie "rozpraszacze” - wyłączyć telefon, komputer, radio. Należy również chwalić siebie za wytrwałą pracę. Dobra jest selekcja treści, wszystkiego i tak nie da się opanować.