Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Cierpiący na choroby reumatoidalne żyją średnio o osiem lat krócej i jakość ich życia jest gorsza niż w większości chorób przewlekłych. Szacuje się, że co roku przybywa ok. 150 tys. chorych. Z powodu schorzeń stawów co roku udzielane jest w Polsce 15 mln porad i wystawianych jest ok. 14 mln recept. Koszty społeczne chorób reumatycznych są ogromne i trudne do oszacowania.
Choroby reumatyczne,
to duża grupa chorób zwanych dawniej gośćcowymi, mających różną etiologię. Ich wspólną cechą są bóle przemijające lub trwałe, zmiany zapalne lub zwyrodnieniowo-wytwórcze, dotyczące głównie narządu ruchu. Zmiany mogą dotyczyć: stawów, tkanek okołostawowych, mięśni, ścięgien, powięzi, nerwów obwodowych i tkanki podskórnej.
Pojęcie choroby reumatycznej jest bardzo szerokie – obejmuje ponad 100 różnych schorzeń. We wszystkich chorobach dochodzi do uszkodzenia tkanek narządu ruchu, choć różne są ich przyczyny – od uszkodzeń mechanicznych i zwyrodnieniowych, poprzez bakteryjne procesy zapalne aż po zapalenia stawów, spowodowane atakiem własnych przeciwciał. Najbardziej rozpowszechniona jest
choroba zwyrodnieniowa stawów,
na którą cierpi w Polsce ponad 3 mln. osób, co stanowi połowę wszystkich chorób stawów. Ryzyko zachorowania na chorobę zwyrodnieniową stawów jest liniowo zależne od naszego wieku, i tak w wieku 40 lat – 40 proc. naszej populacji cierpi na tę chorobę, w wieku 60 lat – 60 proc. zaś w wieku 80 lat – 80 proc. osób.
W większości chorób reumatycznych, nieznane są przyczyny ich powstawania. Te schorzenia, których przyczyny powstania są znane, stanowią mniejszość, ale dzięki temu można je skuteczniej leczyć. Istotnym procesem, występującym w wielu chorobach reumatycznych są reakcje autoimmunologiczne – to znaczy reakcje, poprzez które organizm zaczyna niszczyć swoje komórki, aktywując odpowiednie mechanizmy uszkadzające ich strukturę. W przypadku
najczęściej występującej choroby reumatycznej
– zwyrodnienia stawów obwodowych i kręgosłupa – przyczyną jest „zużycie” stawów na skutek ich codziennego obciążania (w istocie jest to proces w pewnym sensie naturalny, dopiero przekroczenie pewnego progu uszkodzeń pozwala mówić o chorobie).
W związku z mnogością chorób reumatycznych i różnorodnymi ich przejawami, w języku potocznym występuje kilka określeń z zakresu reumatyzmu, które mogą być różnie rozumiane, lub mieć różne znaczenia. Niektórzy, myśląc o reumatyzmie, mówią o łamaniu (strzykaniu) w kościach, rwaniu na niepogodę. Inni ludzie mówią o „artretyzmie” – dla części z nich oznacza to reumatyzm w ogóle, a część przyjmuje, że artretyzm to konkretna choroba – reumatoidalne zapalenie stawów (dawniej: gościec przewlekły postępujący). Czasem ktoś uskarża się na „podagrę” (ból dużego palca u nogi) – jest to objaw choroby nazywanej dną moczanową. Niektórzy skarżą się na „wypadanie dysku” i „lumbago (ischias)” – to z kolei objawy zwyrodnienia kręgosłupa.
Choroby reumatyczne są różne i w różnorodny sposób objawiają się u poszczególnych osób.
Każdy człowiek choruje
w sposób tylko jemu właściwy, każdy inaczej odczuwa chorobę i problemy z nią związane, inaczej stara się z nią walczyć, inaczej reaguje na leczenie. Nawet jeśli objawy u kilku chorych są podobne, ich odczuwanie przez każdego z nich jest całkowicie inne.
U większości chorych, choroby reumatyczne powodują przewlekły ból, sztywność, zniszczenie i ograniczenie ruchomości stawów - co za tym idzie i sprawności fizycznej. Oprócz tego, choroba wywołuje także wiele różnych uczuć i emocji – frustracji, złości, gniewu czy żalu. Czasem ciężko jest zaakceptować i zrozumieć zmniejszającą się sprawność fizyczną, zwłaszcza jeśli wcześniej prowadzone życie było życiem człowieka aktywnego.
Choroba wymusza zmianę stylu życia, nawyków, obyczajów, ogranicza samodzielność. Wielu chorym udaje się funkcjonować w zmienionej sytuacji, prowadzić życie takie, na jakie pozwala choroba, możliwie najbardziej zbliżona do normalnego. Niektórym łatwiej jest się przystosować, innym trudniej.
Na podstawie:
Tajemnice reumatyzmu: lek. med. Maciej Uchowicz, konsultacja: prof. dr hab. med. Jacek Pazdur, Instytut Reumatologiczny.
Choroby reumatyczne. Podręcznik dla lekarzy i studentów: Irena Zimmerme-Górska, PZWL
