Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” w Lublinie. Program uroczystości

– Czcimy pamięć osób, które pod koniec II wojny światowej stanęły przed wieloma dramatycznymi wyborami – przypomina ideę święta obchodzonego po raz pierwszy w 2011 roku wojewoda lubelski Lech Sprawka. – Te obchody są szczególnie ważne, bo chodzi o osoby, które poświęciły swoje życie w imię odzyskania suwerenności i niepodległości. Ich dusze musiały czekać na ten moment do 1989 roku. Dziś możemy wreszcie uczcić ich pamięć, aczkolwiek nie wszystkich, bo jeszcze nie wszystkie szczątki zostały odnalezione. Zapraszam wszystkich mieszkańców województwa lubelskiego do uczestnictwa w wydarzeniach poświęconych pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, bo jest to niewątpliwie nasz dług wdzięczności wobec nich.

Niedzielne uroczystości rozpoczną się o godz. 9 na cmentarzu przy ul. Unickiej, przy mogile upamiętniającej zamordowanych w więzieniu na Zamku Lubelskim w latach 1944–54.

Na godz. 9.30 zaplanowano apel pamięci z salwą honorową na pl. Zamkowym. O godz. 11.30 rozpocznie się msza święta w intencji pomordowanych i zmarłych „Żołnierzy Wyklętych”, która zostanie odprawiona w kościele pw. Świętej Rodziny przy ul. Jana Pawła II 11.

Lubelskie obchody zainauguruje w piątek konferencja popularno-naukowa w lubelskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej przy ul. Wodopojnej 2. Od godz. 16.30 zaplanowano kilka prelekcji. W ramach jednej z nich zostaną przedstawione efekty poszukiwań nieznanych miejsc pochówków na Lubelszczyźnie, jakie w ubiegłym roku prowadzili historycy z Instytutu.

– W czerwcu i listopadzie ekshumowaliśmy na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie szczątki sześciu osób. Zakończyliśmy prace związane z przygotowaniem dokumentacji sądowo-lekarskiej i prowadzimy prace identyfikacyjne. Zakładam, że w tym roku powinniśmy potwierdzić tożsamość przynajmniej części z tych ofiar – mówi Marcin Krzysztofik, dyrektor oddziału IPN w Lublinie.

W ubiegłym roku wykonano też pierwsze prace na cmentarzu w Tomaszowie Lubelskim. – Były one prowadzone w bardzo trudnych warunkach. Miejsca pochówków ofiar przywożonych przez tomaszowskie UB wskazał nieżyjący już grabarz, ale ten teren w latach 80. został zniwelowany poprzez wysypanie dwumetrowej warstwy ziemi. Żeby dostać się do szczątków, musieliśmy wykonać wykop budowlany i zejść na głębokość prawie 3,5 m. Zakładamy, że w tym miejscu znajduje się jeszcze co najmniej kilka osób, natomiast te prace nie będą łatwe do przeprowadzenia – dodaje Krzysztofik.

Kolejne wydarzenia w ramach tegorocznych obchodów odbędą się 2 marca. O godz. zostanie odprawiona msza św. w kościele pw. Świętego Michała Archanioła przy ul. Fabrycznej. Po niej odbędzie się uroczystość z udziałem uczniów lubelskich szkół na placu przed świątynią. Z kolei w Hrubieszowie tego dnia zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona Podziemnej Organizacji Młodzieży Polskiej.

Lubelskie obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” zakończą się w piątek 6 marca. – Tego dnia będziemy obchodzić rocznicę zamordowania mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory” i jego podkomendnych. Tradycyjnie spotkamy się, by uczcić pamięć tych bohaterów – podsumowuje Waldemar Podsiadły, pełnomocnik wojewody ds. ochrony dziedzictwa narodowego i spraw kombatantów.