Kobiety niezwykłe - Eliza Kunc z Piask

Dziś do Elizy w Piaskach ciągną ludzie z całej Polski. Po to, żeby spytać, jak się przenosi domy, jak się baba może z murarzem dogadać i jak sobie załatwić kredyt na emeryturze.
Jest poniedziałek, 15.15. Siedzimy na pięterku dworku, bo na dole trwają imieniny. Pani Eliza w białej bluzce, zielonym żakiecie i długiej spódnicy. Od szóstej na nogach. Zrobiła najpotrzebniejsze zakupy, sprawdziła, czy obrusy na stołach są śnieżnobiałe. I koziołki pod widelce wypolerowane. Podlała kwiatki w oknach, poprawiła zazdrostki i pogłaskała magnolię, która po raz pierwszy puściła kwiaty.

Ojciec Zygmunt ze Stężarzyc koło Włodzimierza. Mamusia Maria z Torczyna koło Łucka. Dziadek Michał Szwajkowski, organista przez 35 lat. W domu fortepian krótki krzyżowy, akordeon, skrzypce. Gdy zdawała do Liceum Pedagogicznego w Piaskach, na skrzypcach grała etiudy.
Ale zawsze chciała być reżyserem. W piątej klasie podstawówki rozpisała na role bajkę o Kopciuszku i poszła do kina Hel, żeby wynająć salę na spektakl. Pracownicy postukali się w głowę. Reżyserem nie została. Zaczęła pracować jako nauczycielka. I wsiąkła w szkołę na 35 lat.
Lekcje historii zamieniała w teatr. Gdy realizowała temat o niepodległości, rodzice jednego z uczniów zabronili synowi zagrać Piłsudskiego. Zawyżała poziom nauki. W Piaski poszła opinia, że z podstawówki chce zrobić Sorbonę.

Na pięć lat została dyrektorem szkoły. Postawiła wysoką poprzeczkę uczniom. I nauczycielom. Po równo, żeby było sprawiedliwie. Siebie też nie żałowała. - Kiedy odeszłam na emeryturę, zatańczyłam z jednym z uczniów na sylwestrowej zabawie. Zakręcił mną pirueta i rzucił: Kuncowa, z ciebie fajna kobita, a taka byłaś w szkole cholera - śmieje się Eliza. Jak zawsze, w jej oczach migocą iskierki radości.
1 września 1999 r. przeszła na emeryturę. Miesiąc wcześniej zadzwonił telefon, że pod Krzczonowem jest chałupa do przeniesienia. Najpierw pojechała sama. Dom bielony na biało, w środku zapiecek, w komorze stary warsztat tkacki, w pokoju święty Antoni. Wszędzie pachniało ziołami. - Wzięłam cieślę. Popukał młotkiem, oderwał tynk pod oknem, kopnął w podwaliny, zapalił papierosa i kiwnął głową, że można kupować. Wyjęła 3 tysiące z torebki. Zapłaciła.

ludzie stali na chodniku i rechotali. No bo jak to tak. Nauczycielka, na emeryturze. Zamiast różaniec odmawiać, kredyt bierze i na budowę się porywa.
Co było najtrudniejsze? - Działkę miałam po tacie. Projekty, pozwolenia, plany. Cały korowód w urzędach. Dalej poszło jak z górki - śmieje się Eliza.
Najpierw kopara zasuwała przez 3 dni. Potem przyjechały 2 beczki z cementem i w 25 minut fundamenty pod wymarzony dworek były gotowe. - Następnego dnia przyjechał majster Jan z ekipą, żeby chałupę poskładać. Wyskoczyłam do sklepu po śniadanie, a oni już pół litra rozpili. Zacisnęłam zęby. Ugotowałam kapuśniak z grzybami. Po schabowym. I mówię grzecznie. Albo do roboty, albo wynocha do domu - opowiada Kunc.
• Co na to majster Jan?
- Zaniemówił. Nawet, swojego ulubionego "o, k....” nie powiedział. Postawili 4 ściany w 4 dni. Ani razu przy mnie nie zaklęli - dodaje.
Jak stawiała wieńcowe, majster klepnął ją po plecach z szacunkiem. Rzucił ulubione słowo - i powiedział radośnie: Jeszcze nigdy od czwartej żeśmy nie robili. Ale na wódkę szlaban, co było robić?

Na głowie kredyt na 12 lat. Ganeczek z kolumnami. Jasna izba z kominkiem. Na stołach śnieżnobiałe obrusy. Na koziołkach sztućce. I świeże kwiaty na stole. Otworzyła dom dla gości 18 sierpnia 2001 roku.
- Stanęłam za garnkami. Ugotowałam jarzynową. Żeberka z cebulką. I schab w migdałach. Gotowałam, podawałam. Pierwszego dnia było kilku gości. Wchodzili. Wychodzili. Pytali czy to restauracja, czy mój dom. Odpowiadałam: Mój dom, gdzie smacznie gotuję - w oczach Elizy znów wirują iskierki radości.
Po tygodniu zrobił się zastój. Po podliczeniu zakupów i utargu zostawało jej z dnia 5 zł na czysto. Po 2 miesiącach chciała sprzedać dworek. Nie było z czego spłacać rat. Piaski wstrzymały oddech.
A nuż Kuncowej noga się powinie.

Gdzie serce twoje – zawołanie templariuszy pamiętała z lekcji historii. Powtarzała je jak pacierz.
Po roku przyjechał Piotr Bikont. Rozsmakował się w domowej kuchni. Beata Kozidrak nie mogła nasmakować się pierogów. Włodzimierz Korcz zamówił golonkę. Alicja Majewska schab w migdałach. Kiedy o Elizie Kunc napisał „Newsweek” – Piaski zaczęły się cieszyć. I zazdrościć. Na kontrolę wpadł świdnicki sanepid.
Na optymizm Elizy nie było mocnych. Przecież przyjmowała ludzi w swoim domu. A gość w dom, to Bóg w dom.
W małym dworku na skraju Piask ludzie zaczęli robić sobie imieniny. Wystawiać obrazy. Urządzać wernisaże. Koncerty. Dzwonić z trasy. I zamawiać sławne flaki. Na cielęcinie.
Recepta na sukces? – Mieć plany i marzenia. Każdego dnia zrobić krok do przodu. Uśmiechać się do ludzi. Nawet jak serce boli. Wie pan, kiedyś koleżanka ze szkoły powiedziała do mnie z pretensją: Eliza, czemu ty masz ciągle takie śmiejące oczy?
• Co pani jej powiedziała?
– Kochana, wiosna przyszła, powietrze pachnie po deszczu, magnolia mi zakwitła. Jak mogę się nie cieszyć?