Na Zamku Lubelskim: Bitwa pod Grunwaldem

Obraz został sprowadzony do Lublina przez Muzeum Lubelskie z Lwowskiego Muzeum Historycznego z okazji 600-lecia jednej z największych bitew w historii średniowiecznej Europy. 15 lipca 1410 roku wojska polsko-litewskie pod dowództwem króla Władysława Jagiełły i wielkiego księcia litewskiego Witolda odniosły zwycięstwo nad siłami zakonu krzyżackiego na polach nieopodal wsi Grunwald.

Uczniowie Jana Matejki Tadeusz Popiel i Zygmunt Rozwadowski uwiecznili na olbrzymim (5,15 m x 10 m) płótnie ostatni etap bitwy, gdy szala zwycięstwa przechyliła się ostatecznie na stronę polską. Panorama malarska powstała w 1910 roku na zlecenie organizatorów krakowskich obchodów 500-lecia bitwy.

– Ta diorama, która odpowiednio oświetlona w ciemnym wnętrzu daje iluzję przestrzeni, była eksponowana w postawionym na tę okoliczność obok Teatru im. Juliusza Słowackiego pawilonie – mówi promotorka muzeum Małgorzata Kowalczyk.

Wichry dziejów zawiodły obraz w 1939 roku do Lwowa, skąd w bieżącym roku wyruszył on w jubileuszową podróż do kraju swego powstania. – Lublin jest jednym z ośmiu polskich miast i jedynym we wschodniej Polsce, gdzie prezentowana jest panorama Tadeusza Popiela i Zygmunta Rozwadowskiego. To wyróżnienie nie jest bezpodstawne. Władysław Jagiełło i zwycięstwo grunwaldzkie w szczególny sposób wiążą się z Kozim Grodem – mówi Małgorzata Kowalczyk.

Król bywał nad Bystrzycą dość często. Po raz pierwszy gościł tu w 1386 roku jako wielki książę litewski. Według historyków na Zamku Lubelskim doszło do formalnej elekcji Jagiełły na króla Polski.

W lubelskiej kaplicy zamkowej pod wezwaniem Trójcy Świętej znajdują się freski bizantyńsko-ruskie ufundowane przez Władysława Jagiełłę, wykonane w latach 1416–1418. – Umieszczone jest również malowidło fundacyjne z wizerunkiem monarchy, jedynym malarskim wykonanym za jego życia – przypomina Małgorzata Kowalczyk.

Po zwycięstwie pod Grunwaldem władca polecił wznieść w Lublinie, jako wotum dziękczynne, kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny "zwycięskiej”. Świątynia powstała w latach 1412–1426 i, jak głosi tradycja, budowali ją jeńcy krzyżaccy. Przy kościele król Władysław dokonał fundacji klasztoru brygidek.

W 1910 roku w Lublinie, podobnie jak w Krakowie, odbyły się uroczyste obchody 500-lecia grunwaldzkiej bitwy. Na kościele fundacji Władysława Jagiełły wmurowano pamiątkową tablicę. We wnętrzu kościoła pamięć po monarsze uczczono wstawieniem jego popiersia. Przy świątyni stanął niewielki kamienny obelisk upamiętniający zwycięstwo nad krzyżakami.

W tym roku od 20 maja lublinianie po raz pierwszy mogli oglądać w swoim mieście drugą po Matejkowskiej najsłynniejszą panoramę malarską z bitwą pod Grunwaldem. Obraz będzie eksponowany jeszcze tylko w poniedziałek w godz. 9–16. Adres: ul. Zamkowa 9.